Nối lại nhịp đập con tim

Trời chưa hửng sáng, cửa phòng làm việc của bác sĩ (BS) Trần Hoài Ân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện (BV) Trung ương Huế, vang lên tiếng gõ dồn dập, rồi tiếng nói vọng vào: "Bác sĩ ơi, coi giúp người nhà em với!". Vị bác sĩ có dáng người cao to, giọng nói ấm áp liền khoác vội chiếc áo blouse mở cửa chạy đi. Sau khi thăm khám, ông trấn an: "Bệnh nhân chẳng có vấn đề gì lớn đâu. Hơi mệt một chút thôi".

Làm chủ kỹ thuật cao

Vừa bước về phòng, mới nhấp ngụm nước trà, tiếng gõ cửa phòng làm việc của ông lại dội vào. Một phụ nữ nói giọng Hà Tĩnh trình bày: "Thưa bác! Chồng em bị bệnh hở van tim, trung tâm chỉ định mổ nhưng do chưa nộp giấy tờ BHYT nên dừng lại. Gia đình em vừa mới bổ sung kịp sáng nay, nhờ bác lên lịch mổ sớm". "Quá tốt rồi. Chủ nhật này mổ nhé!" - vị bác sĩ trả lời.

Nghe câu đó, người phụ nữ thở phào nhẹ nhõm, khuôn mặt vui hẳn lên. Tôi hỏi sao chủ nhật cũng phẫu thuật, BS Trần Hoài Ân chỉ trả lời ngắn gọn: "Người ta ở quê xa xôi, tiến hành sớm chừng nào họ mừng chừng đó".

Hơn 30 năm trong nghề, BS Trần Hoài Ân đã tiếp cận không biết bao nhiêu bệnh nhân. Mỗi người một hoàn cảnh nhưng theo BS Ân, dù họ nghèo hay giàu thì đội ngũ y - BS cũng rất tận tâm, tận lực chữa trị.

GS Phạm Như Hiệp (bìa trái) cùng ê-kíp phẫu thuật tạm nghỉ ngơi sau ca ghép tim thành công ngày 27-1 Ảnh: XUÂN THỊNH

BV Trung ương Huế phẫu thuật tim kín đầu tiên vào năm 1986, đến năm 1998 mổ tim hở nhưng mãi đến năm 2007, Trung tâm Tim mạch thuộc BV mới được thành lập trên nền tảng kết hợp nhiều khoa khác. Với đội ngũ y - BS được đào tạo tại các trung tâm tim mạch lớn trong nước và thế giới, hoạt động theo cơ chế hiện đại, Trung tâm Tim mạch mỗi năm can thiệp tim mạch cho khoảng 4.000-5.000 ca bệnh với những kỹ thuật mới như stent graft động mạch chủ ngực - bụng, kỹ thuật ôxy hóa máu bằng màng ngoài cơ thể (ECMO) đầu tiên của cả nước...

Vào tháng 3-2011, lần đầu tiên BV tiến hành thành công một ca ghép tim do chính đội ngũ các y - BS Việt Nam thực hiện. Từ đó đến nay, BV đã thực hiện 5 ca ghép tim thành công cho các bệnh nhân suy tim. Trong số này có 3 ca xuyên Việt mà quả tim được lấy và vận chuyển từ Hà Nội bằng đường hàng không vào Huế.

Trong những chuyến hành trình này, BS Trần Hoài Ân thường tham gia cùng ê-kíp BV đi lấy tim. Đó là những chuyến công tác đặc biệt đối với các BS. "Một quả tim hiến tặng chứa đựng niềm tin của người hiến, niềm hy vọng của bệnh nhân chờ ghép nên chúng tôi luôn cố gắng thực hiện thành công" - BS Ân chia sẻ.

Ông N.V.T (53 tuổi, trú tại tỉnh Thừa Thiên - Huế) là một trong nhiều bệnh nhân được ghép tim tại BV Trung ương Huế. Sau hơn 8 tháng được ghép tim, cuộc sống của ông T. đã trở lại bình thường.

Ông bị suy tim từ nhiều năm, hoàn cảnh gia đình khó khăn, đã chạy chữa nhiều nơi và tưởng chừng hết hy vọng. "Cuộc đời tôi như được tái sinh nhờ sự hiến tặng của người đã khuất và sự tận tâm của đội ngũ y - BS BV" - ông tâm sự.

Nhắc đến những thành công đó, BS Trần Hoài Ân khẳng định đó là một trong những cống hiến lớn của trung tâm, góp phần mở ra cơ hội, cuộc sống mới cho những bệnh nhân suy tim nặng. Đến nay, BV đã tiếp nhận, điều trị cho khoảng 20 bệnh nhân thường xuyên chờ ghép tim.

"Hãy hiến tặng nguồn tạng cho chúng tôi"

Đang bận họp Quốc hội tại Hà Nội nhưng GS-TS Phạm Như Hiệp, Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng Ghép tạng BV Trung ương Huế, đã xin tạm dừng họp để trực tiếp chỉ đạo ca ghép tim xuyên Việt thành công thứ hai của BV.

Đó là vào tháng 6-2018. Lần đầu tiên, các BS của BV ra Hà Nội nhận tim từ người hiến để đưa về ghép cho bệnh nhân. Để ghép tim xuyên Việt thành công thì yếu tố tiên quyết là chất lượng tim phải bảo đảm. Điều này đòi hỏi sự tổ chức đồng bộ, ăn ý giữa ê-kíp đi lấy tim, vận chuyển trên máy bay, đón nhận tim từ sân bay, triển khai chăm sóc bệnh nhân tại chỗ...

Bệnh nhân hồi phục sau khi được ghép tim vào ngày 27-1 Ảnh: XUÂN THỊNH

"Ở nước ngoài, bệnh viện có máy bay riêng để vận chuyển nhưng mình đâu có tiền làm như vậy. Do đó, BV, Ủy ban Điều phối ghép tạng quốc gia đã nghĩ ra cách vận chuyển bằng đường hàng không dân dụng. Điều này phụ thuộc vào chuyến bay, hành khách, chính quyền địa phương. Thừa Thiên - Huế có ít chuyến bay ra vào Hà Nội nên chúng tôi luôn định hướng luồng đi là sân bay Đà Nẵng. Dù vất vả nhưng rất vui vì góp phần mang lại sự sống cho các bệnh nhân" - GS Phạm Như Hiệp kể.

GS-TS Phạm Như Hiệp cho biết để tiến hành ghép tim nói riêng và ghép tạng nói chung được triển khai thành công thì từ những năm 1990, BV đã chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, đào tạo nguồn nhân lực, kết nối với các trung tâm lớn trong nước và thế giới.

Năm 2001, BV là đơn vị thứ ba trên toàn quốc tiến hành ghép thận có hiệu quả, từ đó triển khai rất nhiều hoạt động như đào tạo nguồn nhân lực, bổ sung cơ sở vật chất, hoàn thiện quy trình ghép tạng. Nhiều ê-kíp BS được cử sang học ở Pháp, Mỹ về ghép thận, đặc biệt là ghép tim.

Vì vậy, theo GS-TS Phạm Như Hiệp, BV hiện có đội ngũ y khoa trình độ cao về hóa sinh, vi sinh, huyết học, tim mạch... để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh nhân, hệ thống miễn dịch, các bệnh lý đi kèm trước khi ghép. Bên cạnh đó, đội ngũ nội khoa thực hiện việc điều trị chống thải ghép, xử lý các biến chứng sau ghép luôn được trau dồi kỹ thuật, nghiệp vụ. Chính vì sự chuẩn bị đồng bộ như vậy nên công tác ghép tim của BV tiến hành rất thuận lợi.

"Tất cả kỹ thuật y khoa tại các trung tâm lớn chúng tôi đều thực hiện được. Tuy nhiên, vấn đề khó nhất hiện nay là nguồn tạng hiến. Chúng tôi mong muốn ngày càng nhiều người hiến tạng bởi khi mình chết nếu còn một phần thân thể vẫn sống thì đó là niềm hạnh phúc lớn cho gia đình họ và niềm hy vọng sự sống của rất nhiều người khác" - GS-TS Phạm Như Hiệp tâm sự. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 23-2

Kỳ tới: Cứu người trước cửa tử