Siết chặt bảo vệ bí mật nhà nước

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội (QH) khóa XIV, chiều 25-10, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (BMNN) và tờ trình dự án Luật An ninh mạng.

840 vụ lộ, mất bí mật nhà nước

Theo báo cáo của cơ quan soạn thảo, từ năm 2001 đến nay, đã phát hiện hơn 840 vụ lộ, mất BMNN, trong đó có nhiều tài liệu thuộc danh mục tuyệt mật, tối mật liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng, nhà nước; chủ trương giải quyết các tranh chấp về biên giới, biển đảo. Những nguyên nhân của việc lộ, mất BMNN là do hệ thống pháp luật về bảo vệ BMNN còn chưa đồng bộ, các chế tài xử lý còn thiếu và yếu, chưa bảo đảm tính răn đe; việc xử lý vi phạm còn nể nang, thiếu chủ động.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho rằng việc ban hành Luật Bảo vệ bí mật nhà nước và Luật An ninh mạng là rất cần thiết Ảnh: NGUYỄN NAM

Tại dự thảo Luật Bảo vệ BMNN, Bộ Công an đã làm rõ khái niệm BMNN là thông tin có nội dung quan trọng thuộc lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kinh tế, khoa học, công nghệ và các lĩnh vực khác chưa công khai. Nếu bị lộ, mất BMNN có thể gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc. Trên cơ sở đó, Bộ Công an đề xuất quy định cụ thể thời hạn bảo vệ BMNN theo 3 cấp độ: tuyệt mật là 30 năm, tối mật là 20 năm, mật là 10 năm.

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (QPAN) của QH Võ Trọng Việt, cho biết có ý kiến cho rằng bí mật nhà nước độ tuyệt mật thường liên quan đặc biệt đến an ninh quốc gia, lợi ích quốc gia, dân tộc nên thời hạn bảo vệ cần quy định dài hơn, có thể là 50 hoặc đến 60 năm, thậm chí không thời hạn. Cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm các ý kiến đề xuất này để quy định cụ thể hơn nhằm bảo đảm công tác quản lý, bảo vệ BMNN được chặt chẽ, phù hợp, đáp ứng yêu cầu của hoạt động này trong tình hình mới.

Ủy ban QPAN cũng cho rằng trên thực tế, việc tổ chức các cuộc họp, hội nghị, hội thảo có sử dụng, trao đổi thông tin BMNN chưa được kiểm soát chặt chẽ về địa điểm tổ chức, thành phần, đối tượng tham dự, phương tiện, thiết bị bảo đảm an toàn, dẫn đến nguy cơ lộ, mất BMNN. Vì vậy, cần nghiên cứu bổ sung quy định về hội nghị, hội thảo, cuộc họp có nội dung BMNN nhằm hạn chế tối đa việc lộ, mất thông tin BMNN qua các hoạt động này.

Cần có Luật An ninh mạng

Tờ trình dự án Luật An ninh mạng nêu rõ: quá trình hội nhập quốc tế, phát triển công nghệ thông tin, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với công tác an ninh mạng trong bảo vệ an ninh quốc gia (ANQG), bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Nhất trí với tờ trình của Chính phủ, Ủy ban QPAN cho rằng trong tình hình hiện nay, các thế lực thù địch, một số loại tội phạm đã và đang sử dụng không gian mạng để thực hiện các hành vi phá hoại, trục lợi, xâm phạm, đe dọa đến quốc phòng, ANQG, trật tự an toàn xã hội, tài sản của nhà nước, cơ quan, tổ chức và cá nhân. Trong khi đó hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của nước ta chưa đồng bộ, công tác quản lý còn nhiều sơ hở. Do đó, việc ban hành Luật An ninh mạng là rất cần thiết.

Báo cáo thẩm tra cũng cho biết có một số ý kiến băn khoăn dự thảo luật có nhiều nội dung liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền công dân giao Chính phủ quy định là chưa phù hợp với Hiến pháp năm 2013; một số nội dung chưa tách bạch rõ ràng giữa an ninh mạng với an toàn thông tin mạng và trùng lặp với quy định của Luật An toàn thông tin mạng.

Dù vậy, Ủy ban QPAN xét thấy nội dung dự thảo luật phù hợp với các chủ trương, đường lối của Đảng về bảo vệ ANQG, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và bảo đảm an toàn thông tin mạng. Tuy nhiên, vẫn phải tiếp tục rà soát, đối chiếu dự thảo luật với các luật khác có liên quan, không để có sự trùng lặp trong hệ thống pháp luật.