Tiếp sức ngư dân vượt khó, bám biển

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về hiện trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác, chế biến, tiêu thụ hải sản năm 2021 tổ chức mới đây, Tổng cục Thủy sản đã thông tin: Từ năm 2015-2019, số lao động đánh bắt hải sản của cả nước từ 755.646 người giảm còn 645.870 người, giảm 2,92%/năm. Gần 2 năm qua, do ảnh hưởng dịch Covid-19, lao động ngành này càng biến động nhiều hơn.

Cảng cá vắng lặng

Là một trong những cảng cá lớn ở tỉnh Bình Định, vào mùa cao điểm đánh bắt, mỗi ngày cảng Đề Gi (xã Cát Khánh, huyện Phù Cát) đón nhận gần 100 tàu đánh bắt xa bờ, còn bình thường khoảng 50 chiếc cập bến. Vậy mà thời điểm này, dù đang trong vụ mùa đánh bắt chính cá ngừ sọc dưa và một số loại hải sản khác nhưng cảng cá Đề Gi lại im ắng đến lạ thường. Mỗi ngày, cảng này chỉ lác đác vài tàu đánh bắt xa bờ cập bến.

Ngư dân Nguyễn Văn Thạnh (ngụ xã Cát Thành, huyện Phù Cát), chủ tàu cá đánh bắt xa bờ có công suất 829 CV, cho biết từ đầu năm 2021 đến nay, tàu của ông ra khơi 5 chuyến, lỗ khoảng 400 triệu đồng. "Năng suất đánh bắt thấp, giá bán sản phẩm bấp bênh nên chuyến đánh bắt nào gia đình tôi cũng lỗ nặng. Vì vậy, tôi đã cho tàu cá nằm bờ từ 2 tháng qua" - ông Thạnh ưu tư.

Nhiều tàu cá nằm bờ tại cảng cá Quy Nhơn Ảnh: ANH TÚ

Ông Nguyễn Anh Dũng - Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Bình Định, phụ trách cảng cá Đề Gi - cho biết nhiều ngư dân địa phương đã quyết định cho tàu cá nằm bờ. Nguyên nhân là do ảnh hưởng dịch Covid-19, phí tổn cho chuyến ra khơi liên tục tăng, trong khi sản lượng đánh bắt không cao, giá hải sản lại giảm sâu.

Cảng cá Quy Nhơn (phường Hải Cảng, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) cũng trong tình trạng tương tự. Vào thời điểm này những năm trước, mỗi ngày cảng cá Quy Nhơn có khoảng 30-40 tàu đánh bắt xa bờ cập bến nhưng nay chỉ còn khoảng 15-20 tàu. Số tàu này cũng chỉ hoạt động cầm chừng.

Khai thác trên biển từ hơn một tháng qua, tàu cá của ông Trần Quốc Văn Bình (ngụ thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) cùng 10 ngư dân vừa cập cảng cá Quy Nhơn để bán hải sản rồi làm thủ tục ra khơi trở lại. Theo ông Bình, chuyến biển vừa rồi tàu của ông không có lãi, phải trông chờ vào chuyến tiếp theo.

"Hải sản khai thác được nhưng giá lại thấp, trong khi giá nhiên liệu tăng nên chuyến biển vừa rồi dù tôi thu được 500 triệu đồng cũng chỉ huề vốn. Như mực xà loại trung, trước đây có giá 20.000 đồng/kg thì nay chỉ còn 10.000-12.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá dầu liên tục tăng, còn ngư dân thì phải tăng lương từ 10 triệu đồng lên 12 triệu đồng/tháng họ mới chịu đi" - ông Bình than thở.

Khó khăn bủa vây do dịch bệnh

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tỉnh Bình Định, toàn tỉnh hiện có khoảng 7.400 tàu cá, trong đó gần 2.800 tàu đánh bắt xa bờ. Vào thời gian cao điểm của đợt dịch Covid-19 vừa qua, khoảng 50% tàu cá của tỉnh phải nằm bờ. Nguyên nhân chính là do ảnh hưởng dịch Covid-19 khiến thủy hải sản khai thác gặp ách tắc trong khâu tiêu thụ nên nhiều ngư dân không dám cho tàu ra khơi.

Tại tỉnh Bình Thuận, đợt dịch thứ tư kéo dài khiến ngành khai thác hải sản gặp vô vàn khó khăn. Hầu hết các cảng cá ở TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận bị ảnh hưởng nặng nề do dịch bệnh.

Tại cảng Mũi Né (TP Phan Thiết) nhiều tháng qua, khá nhiều tàu cá phải nằm bờ để phòng chống dịch. Ông Mai Văn Nên, chủ tàu cá 300 CV ở phường Mũi Né, cho biết 2 tháng trước, tàu của ông ra khơi vài chuyến. Tuy nhiên, từ đầu tháng 11, do phường Mũi Né nâng cấp độ dịch lên cấp 4 (vùng đỏ), hạn chế ra khơi đối với tàu dưới 15 m nên tàu của ông lại phải nằm chờ. "Năm nay cá không nhiều, dịch thì kéo dài, ngư dân tàu nhỏ 300 CV như chúng tôi càng thêm khốn khó" - ông Nên lo lắng.

Tàu của ngư dân cập cảng Phan Thiết bán sản phẩm Ảnh: HỢP PHỐ

Ông Huỳnh Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Thuận, nhìn nhận do ảnh hưởng dịch bệnh nên các tàu ra khơi không đều. Đặc biệt, đợt dịch rơi vào cao điểm mùa cá nam khiến hầu hết các cảng cá, trong đó có hai cảng lớn nhất Bình Thuận là Phan Thiết và La Gi, từng có thời điểm phải đóng cửa. "Khó khăn khác của ngư dân là vụ cá nam năm nay sản lượng giảm và giá cũng thấp. Có thời điểm, giá bán hải sản chỉ xấp xỉ 50% so với các năm" - ông Huy dẫn chứng.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận, từ cuối tháng 7 đến hết vụ cá nam, do dịch Covid-19 bùng phát, toàn tỉnh có khoảng 3.228 tàu cá với 12.600 lao động tạm ngưng hoạt động. Chưa kể, khoảng 85% tàu cá hoạt động hậu cần tại huyện đảo Phú Quý gặp khó khăn khi cập cảng Phan Thiết bốc dỡ sản phẩm. Riêng trong tháng 8-2021 - tháng cao điểm vụ cá nam, sản lượng hải sản khai thác toàn tỉnh khoảng 14.500 tấn, giảm đến 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận, cho rằng khó khăn của ngư dân Bình Thuận cũng là tình cảnh chung của ngư dân cả nước. Điều đáng mừng là trong lúc Chính phủ cùng các bộ - ngành và chính quyền địa phương đang nỗ lực tìm cách hỗ trợ thì nhiều ngư dân vẫn nỗ lực vượt khó để vươn khơi bám biển. 

Kỳ tới: Lao động biển ngày càng khan hiếm