Vắc-xin Covid-19: "Vũ khí" lợi hại

Thành lập Ban Chỉ đạo an toàn tiêm chủng

Bộ Y tế đã thành lập Ban Chỉ đạo an toàn tiêm chủng, tập hợp các chuyên gia, giáo sư đầu ngành trên các lĩnh vực, đặc biệt là điều trị, để sẵn sàng hỗ trợ các địa phương xử lý mọi tình huống không mong muốn xảy ra trong tiêm chủng.

Các bệnh viện luôn sẵn sàng, thường trực công tác cấp cứu đề phòng những trường hợp có phản ứng nặng sau tiêm chủng nhằm bảo đảm an toàn tối đa cho người được tiêm. Đồng thời, diện đối tượng chống chỉ định tiêm chủng ở Việt Nam cũng mở rộng hơn so với các nước.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn:

Không vì lo ngại mà bỏ qua vũ khí chống Covid-19

Để tránh những trường hợp tai biến đáng tiếc xảy ra sau khi tiêm vắc-xin Covid-19, yêu cầu tập huấn kỹ hơn về công tác tiêm chủng, đặc biệt là khâu xử lý tai biến khi tiêm chủng cho tuyến tỉnh, tuyến huyện, tuyến xã, phải nhắc đi nhắc lại và cập nhật liên tục; sàng lọc kỹ hơn cho người tiêm, hỏi kỹ tiền sử bệnh.

Ngoài ra, Bộ Y tế khuyến cáo các trường hợp có cơ địa dị ứng cần tiêm vắc-xin Covid-19 tại các trung tâm y tế có giường bệnh hoặc tại bệnh viện. Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo không nên vì lo ngại mà bỏ qua một vũ khí lợi hại bảo vệ chúng ta trước bệnh Covid-19. Điều quan trọng là sau những sự cố vừa qua, ngành y tế tiếp tục rút kinh nghiệm để tránh những việc đáng tiếc xảy ra.

TS-BS Lê Quốc Hùng, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM):

Cần khai báo tình trạng bệnh sử

Vắc-xin là loại thuốc khác so với thuốc chữa bệnh thông thường. Đối với thuốc chữa bệnh thông thường, người sử dụng thuốc chính là người thụ hưởng và được điều trị. Còn vắc-xin là loại thuốc rất đặc biệt, người sử dụng được bảo vệ để phòng bệnh. Trong cộng đồng, nếu tiêm vắc-xin hàng loạt với tỉ lệ 70%-80% thì cả cộng đồng được bảo vệ khỏi nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, trong đó có Covid-19.

Để phòng tránh phản vệ khi tiêm vắc-xin, cần phải khai báo tình trạng bệnh sử. Tuy nhiên, không thể sàng lọc 100% được. Những người rất khỏe mạnh chưa bao giờ bị dị ứng với thức ăn hay các loại thuốc vẫn có nguy cơ phản vệ. Vì vậy, sau khi tiêm ngừa phải có thời gian ngồi từ 30-60 phút tại điểm tiêm để theo dõi những biến chứng có thể xảy ra. Muốn phòng ngừa Covid-19 thì chỉ tiêm vắc-xin thôi là chưa đủ, mà phải không quên tuân thủ nguyên tắc 5K. Đây là biện pháp dễ thực hiện mà hiệu quả phòng bệnh rất cao.

TS-BS Lê Tuấn Thành, Phó Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Hà Nội:

Chuẩn bị tâm lý thoải mái, cơ thể khỏe mạnh

Do cơ chế tiêm vắc-xin là để tạo ra một loại protein bề mặt của virus nên đây là một loại dị nguyên lạ và sẽ có một tỉ lệ dù rất nhỏ phản ứng dữ dội với sự xuất hiện của protein, dẫn tới phản ứng phản vệ.

Trong tương lai, hoàn hảo nhất có thể nghĩ tới là test kháng nguyên đối với loại protein bề mặt của virus SARS-CoV-2 trước khi tiêm vắc-xin nhằm biết nguy cơ của từng người. Còn trước mắt, với những người có tiền sử dị ứng nặng nên rất cân nhắc tiêm vắc-xin Covid-19. Nên tiêm vắc-xin ở cơ sở có khả năng và kinh nghiệm cấp cứu các trường hợp phản ứng phản vệ nặng ngay sau tiêm, dù tỉ lệ rất nhỏ. Nếu cấp cứu kịp thời thì người được tiêm giống như vừa bị ngất đi tạm thời thôi. Trước khi tiêm hãy chuẩn bị cho mình tâm lý thật tốt, thoải mái, cơ thể khỏe mạnh, ăn ngủ tốt, uống đủ nước và nên uống trước thuốc chống dị ứng, aspirin. Không nên ăn uống quá no trong vòng 60 phút trước khi tiêm.

Sau khi tiêm, cơ thể sẽ bắt đầu sản sinh protein bề mặt của virus SARS-CoV-2. Khi giải phóng vào máu có thể khiến người được tiêm bị cơn rét run và nếu sinh miễn dịch tốt, ngay sau đó sẽ có những phản ứng giống như nhiễm virus thông thường như sốt cao 39 độ C, đau mỏi cơ, mệt mỏi... Sau khi tiêm, nên uống thuốc hạ sốt, uống nhiều nước, cung cấp cho cơ thể đủ vitamin; nên đi lại, vận động nhẹ nhàng, tránh nằm một chỗ lâu, ngủ đủ và có thể ngủ nhiều hơn nếu được. Tốt nhất nên xin nghỉ làm 1-2 ngày sau khi tiêm để cơ thể hồi phục.

N.Dung - N.Thạnh ghi