Vận dụng Nghị quyết 98 trong di dời nhà ven kênh

Những ngày này, vợ chồng bà Đinh Quyền (52 tuổi; ngụ hẻm lô 20-21, đường Phạm Thế Hiển, phường 4, quận 8, TP HCM) đang thuê người sửa sang lại căn gác cho đứa con trai có chỗ "leo lên leo xuống".

Hai dự án quan trọng

Sau 10 năm sử dụng, căn nhà của bà Quyền xuống cấp. Do nhà nằm trong phạm vi thuộc dự án Chỉnh trang đô thị, di dời và tái định cư, cải thiện điều kiện sống cho các hộ dân ở trên và ven bờ Nam kênh Đôi của quận 8 nên gia đình bà chỉ có thể sửa chữa nhỏ, không được xây dựng.

Nhiều căn nhà trên và ven kênh Đôi thuộc diện di dời

"Nghe thực hiện dự án từ lâu lắm rồi nhưng hơn chục năm nay vẫn chưa thấy gì. Nhà thì càng ngày càng hư hỏng nặng nhưng không thể xây cất. Chỉ có thể sửa chữa để ở tạm thôi nhưng cũng nhiều bất tiện lắm" - bà Quyền nói.

Bà Đinh Quyền trước căn nhà xuống cấp trên bờ Nam của kênh Đôi

Không riêng nhà bà Quyền mà xung quanh đó đều là những căn nhà tạm bợ trên mặt nước; đa số được làm bằng tôn, vì người dân cho rằng mức bồi thường chưa xứng đáng nên chưa chịu rời đi. Bà Quyền cho hay các hộ dân mong muốn được bồi thường thỏa đáng để yên tâm có nơi ở mới trong tương lai và dự án sớm được triển khai.

Dự án bờ Nam kênh Đôi dự kiến di dời toàn bộ 5.055 nhà dân trên và ven bờ Nam kênh Đôi, gồm các phường 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 trên địa bàn quận 8. Trong số này có 761 nhà hoàn toàn nằm trên kênh, rạch không đủ điều kiện bố trí tái định cư.

Phía đối diện bờ Nam, quận 8 đang nỗ lực triển khai dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư để xây dựng bờ kè bờ Bắc kênh Đôi. Theo đó, dự án sẽ di dời khoảng 1.017 trường hợp là nhà lụp xụp trên và ven bờ Bắc kênh Đôi; diện tích đất sẽ thu hồi trên 57.853 m2; dự kiến tổng mức đầu tư dự án hơn 2.575 tỉ đồng.

Đề xuất 3 phương án

Theo UBND quận 8, 2 dự án bờ Nam và bờ Bắc kênh Đôi rất quan trọng, có quy mô lớn, thuộc danh mục các công trình trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ quận 8 nhiệm kỳ 2020-2025. Các dự án khi hoàn thành sẽ tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội cho quận và các khu vực lân cận.

Với dự án bờ Nam kênh Đôi, UBND quận 8 đã kiến nghị UBND TP HCM 3 phương án để thực hiện. Phương án 1, kiến nghị thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư và phân dự án thành 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 sẽ di dời nhà lụp xụp trên và ven bờ Nam kênh Đôi. Giai đoạn 2 thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng phần diện tích còn lại.

Phương án 2, chia dự án thành các dự án thành phần theo ranh giới tự nhiên; áp dụng loại hợp đồng BT theo Nghị quyết 98/2023 Quốc hội vừa thông qua. Các quỹ đất sau khi thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng được bán đấu giá để hoàn trả ngân sách thành phố. Phương án 3, UBND quận 8 kiến nghị mời gọi đầu tư, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện toàn bộ dự án theo Luật Đầu tư.

Về dự án bờ Bắc kênh Đôi, UBND quận 8 cho biết công tác bồi thường đã được Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 8 triển khai trước đây. Hồ sơ pháp lý của các trường hợp bị ảnh hưởng cơ bản đã được thu thập nên rất thuận lợi cho những bước tiếp theo. Đầu tháng 7-2023, UBND quận 8 có công văn kiến nghị UBND TP HCM, Sở Kế hoạch và Đầu tư xem xét, bố trí vốn thực hiện vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch đầu tư công năm 2023 đối với dự án này.

Trong công văn, UBND quận 8 cam kết trường hợp UBND thành phố chấp thuận, chính quyền địa phương sẽ chỉ đạo Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận và các đơn vị liên quan khẩn trương để khởi công trong giai đoạn 2021-2025.

Theo UBND quận 8, trên địa bàn quận có tổng cộng 28 tuyến kênh rạch. Riêng hai bên dọc tuyến kênh Đôi có 6.072 căn nhà, khu đất trên và ven kênh. Các nhà, đất có hồ sơ pháp lý không rõ ràng đa phần là lấn chiếm trên kênh rạch.

"Để việc triển khai thực hiện dự án tạo sự đồng thuận của người dân thì phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và các chính sách về nhà ở xã hội cho người có nhà, đất bị giải tỏa cần được xem xét tường tận" - UBND quận 8 nêu ý kiến.