Vì sao yến sào Khánh Hòa là "tổ yến vua"?

Khi ăn chén chè yến Khánh Hòa, bạn sẽ cảm nhận thấy một mùi vị thơm ngon đặc trưng rất khó diễn tả mà không tổ yến nơi nào có được. Theo kỹ sư Hồ Thế Ân, nguyên Giám đốc Công ty Yến sào Khánh Hòa, con người biết sử dụng yến sào để ăn và làm thuốc từ rất sớm, có thể cách đây trên 2.000 năm. Vua chúa Trung Quốc, Việt Nam và các nước chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc khi chiêu đãi các công thần, quốc khách đều lấy yến sào làm món ăn đầu sổ. Có lẽ từ "yến tiệc" có nguồn gốc từ đây.

Trong các bài viết của TS Nguyễn Quang Phách - người được mệnh danh là nhà yến học đầu tiên của Việt Nam - "yến sào" chữ Hán là tổ của chim yến, được làm hoàn toàn bằng nước bọt của chim yến. Tổ yến là vật quý được dâng vua và chỉ các nhà vương giả mới đủ tiền mua.

Ngày nay, tổ yến đảo thiên nhiên được nghiên cứu có cấu trúc hóa học là glycoprotein - tức là một hợp chất được tạo nên bởi 2 thành phần chính là carbonhydrate và protein, trong đó protein chiếm từ 45%- 60%, carbohydrate chiếm từ 20%-27%. Protein trong yến sào bao gồm 17 loại axít amin, trong đó có nhiều loại axít amin thiết yếu mà cơ thể người không tổng hợp được. Ngoài ra, trong tổ yến còn có khoảng 15-20 nguyên tố đa và vi lượng.

Thành phần đặc biệt trong yến sào là axít sialac liên kết với các gốc carbonhydrate và axít amin tạo nên tính chất chức năng đặc biệt của yến sào: tác dụng phục hồi nhanh khi cơ thể bị tổn thương, kích thích sinh trưởng hồng cầu. Ngoài ra, trong yến sào còn có các nguyên tố đa lượng, vi lượng rất phong phú là các khoáng chất có ích và rất cần thiết cho hệ thần kinh, trí nhớ, hệ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch cho cơ thể.

Yến sào Khánh Hòa với đặc tính chủng loại cho chất lượng tổ yến hàng đầu thế giới

Loài chim yến ở Khánh Hòa là chim yến Hàng (Aerodramus fuciphagus) làm tổ ở vùng ít gió bão, ấm áp với hai mùa mưa và khô rõ rệt. Khánh Hòa may mắn hội được yếu tố thiên thời này, cùng với loại chim yến Hàng nên cho tổ yến có đủ các chất dinh dưỡng với hàm lượng cao nhất. Vì vậy, yến sào ở đây mới được tấn phong là tổ yến vua.

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước "Nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất các giải pháp phát triển bền vững nghề nuôi chim yến tại Việt Nam" do thạc sĩ Lê Hữu Hoàng chủ nhiệm, cũng cho thấy chim yến Hàng là loài phân bố ở vùng Đông Nam Á. Trong đó, phân loài Aerodramus fuciphagus Germani là phân loài đặc hữu phân bố chủ yếu tại các tỉnh duyên hải miền Trung và miền Nam Việt Nam. Quần thể phân loài chim yến này phân bố từ Quảng Bình đến Côn Đảo, Phú Quốc. Trong đó, tỉnh Khánh Hòa là địa phương tập trung số lượng quần thể chim yến Hàng phát triển ổn định và nhiều nhất nước. "Đây là loài cho tổ chim yến đảo thiên nhiên có chất lượng cao hàng đầu thế giới" - thạc sĩ Hoàng khẳng định.

Tổ chức Bảo vệ thiên nhiên thế giới (IUCN) cũng đánh giá Công ty Yến Sào Khánh Hòa đang quản lý, khai thác nguồn chim yến là "một tấm gương cho thế giới về công tác nghiên cứu, bảo vệ nguồn lợi thiên nhiên".

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH