Xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân

Sáng 17-3, tại TP HCM, Ban Chỉ đạo xây dựng đề án "Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045" (sau đây gọi tắt là Ban Chỉ đạo) đã tổ chức hội thảo quốc gia với chủ đề: "Những vấn đề mới, đột phá trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045". Đây là hội thảo quốc gia lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo, tiếp sau 2 hội thảo đã được tổ chức tại Hà Nội và Đà Nẵng vừa qua.

Quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước

Phát biểu khai mạc, ông Phan Đình Trạc - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo - nêu rõ tư tưởng về Nhà nước pháp quyền đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập từ rất sớm và thể hiện ngày càng rõ hơn trong Hiến pháp năm 1946, Cương lĩnh 1991.

Sau đó, Hội nghị Đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ Đại hội VII đã chính thức xác định: "Xây dựng Nhà nước pháp quyền thực sự của dân, do dân, vì dân". Cương lĩnh 2011 khẳng định: "Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo" là một trong 8 đặc trưng của xã hội XHCN Việt Nam. Đến Đại hội XIII, Đảng ta lần đầu tiên đề ra nhiệm vụ "Nghiên cứu ban hành Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam...".

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội thảo vào ngày 17-3. Ảnh: TTXVN

Theo TTXVN, ông Phan Đình Trạc cho biết Ban Tổ chức hội thảo đã nhận được sự tham gia rất tích cực, tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học, các nhà lãnh đạo, quản lý am hiểu sâu sắc về lý luận, có kinh nghiệm thực tiễn phong phú và đã có những đóng góp quan trọng cho Đảng, Nhà nước về lĩnh vực này.

Trong một ngày hội thảo, các đại biểu đã tham luận, trao đổi thẳng thắn trên tinh thần thực tiễn và khoa học về các chủ đề liên quan những vấn đề cốt lõi, đột phá chiến lược và những vấn đề mới, trọng tâm: Cách tiếp cận, đổi mới nhận thức; nhiệm vụ trọng tâm; hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực Nhà nước; đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội; tư duy về quyền tư pháp... Các đại biểu cũng đánh giá cao quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước; đề cao tính khả thi trong các ý kiến đề xuất trên cơ sở bám sát đặc trưng cốt lõi của mô hình Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

Ý nghĩa đặc biệt quan trọng

Thay mặt Ban Chỉ đạo, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban Chỉ đạo, nhận xét kết quả 3 cuộc hội thảo quốc gia về lĩnh vực này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, quyết định sự thành công khi triển khai trên thực tế với một khối lượng thông tin rất lớn, rất có giá trị để chọn lọc, đưa vào nội dung của đề án và dự thảo Nghị quyết trình trung ương.

Khái quát nội dung cuộc hội thảo lần này, Chủ tịch nước nêu rõ: Về nhận thức, các đại biểu đã có được sự thống nhất cao về một vấn đề chính trị - pháp lý rất quan trọng. Đó là Nhà nước pháp quyền không phải là một kiểu Nhà nước, mà là một phương thức tổ chức quyền lực Nhà nước trên cơ sở thượng tôn Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm bản chất dân chủ của Nhà nước.

Theo đó, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là quá trình Nhà nước ta thiết lập và vận hành những nguyên lý, đặc trưng phổ quát, tiến bộ của Nhà nước pháp quyền hiện đại, mang định hướng XHCN, bảo đảm bản sắc văn hóa truyền thống của Việt Nam; là Nhà nước của dân, do dân và vì dân do Đảng lãnh đạo, nhằm mục tiêu phát triển đất nước, mang lại hạnh phúc cho nhân dân.

Chủ tịch nước nhấn mạnh mục tiêu: Phấn đấu đến năm 2045, hoàn thiện cơ bản mô hình Nhà nước pháp quyền XHCN thực sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng lãnh đạo; lấy phát triển con người làm trung tâm; tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân; bảo đảm chủ quyền nhân dân; thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; có hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, có hiệu lực cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

Về các đột phá chiến lược, Chủ tịch nước cho rằng để chủ quyền nhân dân, quyền con người, quyền công dân, công bằng, công lý được thực thi, Hiến pháp và pháp luật được thượng tôn thì phải tạo được các đột phá trong 3 khâu: Xây dựng và hoàn thiện thể chế; tổ chức quyền lực Nhà nước và cải cách tư pháp.