ĐIỀU TRA: Xe quá tải ung dung vượt chốt

Cuối năm 2019, dự án xây dựng nhà ga T2 Cảng Hàng không quốc tế Phú Bài (phường Phú Bài, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên - Huế) chính thức được khởi công. Để phục vụ hạng mục đầu tiên là san lấp mặt bằng, hằng ngày, các xe ben hạng nặng dòng Shacman, Howo... "4 giò" (4 trục) nối đuôi nhau chở đất từ mỏ tới công trường.

Ra đường gặp xe cơi nới

Đoạn cổng KCN Phú Bài giao Quốc lộ 1 (QL1) chính là nơi xe ben "bẻ lái" quay đầu để vào công trường. QL1 được đầu tư cách đây chưa lâu, mặt đường nhựa vốn phẳng lì nay bắt đầu xuất hiện vết hằn lún. Dấu vết lốp xe vẫn còn in chi chít trên đường.

(Mời bạn đọc mở camera điện thoại và rà vào các QR code in trên hình để xem video clip theo bài điều tra này, phát tại kênh YouTube của Báo Người Lao Động).

Đột nhiên, tiếng còi hơi từ xa vọng lại, tiếng "rít" của bánh xe ma sát mặt đường. Xe dòng Howo "4 giò" BKS 75C-098… của Công ty TNHH Đức Anh Tài (trụ sở ở phường Thủy Xuân, TP Huế) lao nhanh tới. Sau vài tiếng phanh hơi "phịt, phịt", xe chạy chậm lại, tài xế đánh lái đi vào phía trong cổng KCN một đoạn thì xe mới có thể "trở mình" rẽ trái. Sau đó, xe quay ngược về hướng TP Huế, di chuyển chừng 50 m thì rẽ vào cổng một doanh trại quân đội (đang di dời) để đổ đất cho dự án. Thùng xe cao chới với, đất tràn be. Dù được che đậy bằng 2 tấm bạt có thể tự bung ra khi đổ đất xuống nhưng do chở quá đầy, vượt be nên đất đá vẫn lộ ra. Hồ sơ đăng kiểm cho thấy thùng xe 75C-098… chỉ cao vỏn vẹn 1 m nhưng thực tế đã cơi nới lên gần gấp đôi.

Cũng thuộc công ty này, xe Howo BKS 75C-097… khi xuất xưởng thùng cao 1,06 m, được giới hạn trên vị trí ghi biển số chừng 0,3 m. Tại công trường trên, thùng của chiếc này được "độ" lên gấp đôi, tài xế còn chở đất vượt be mỗi ngày.

Công ty TNHH Lâm nghiệp Khả Lâm (trụ sở đăng ký tại xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy) mới hoạt động từ năm 2018, được xem là doanh nghiệp (DN) hoạt động vận tải lớn ở tỉnh Thừa Thiên - Huế. DN này có khá nhiều xe ben hạng nặng "4 giò" dòng Shacman để vận chuyển đất san lấp ở Phú Bài. Xe 75C-093… là một trong số này, thường xuyên xuất hiện ở công trường nói trên. Dù thiết kế thùng cao 0,95 m, hình ảnh đăng kiểm chiều cao chỉ giới hạn đến vạch vàng 2 bên thùng nhưng tại công trường, chúng tôi ghi nhận xe cơi nới lên thêm 0,8 m.

Rất nhiều xe ben loại Shacman đời cũ mang BKS 90C (tỉnh Hà Nam), trong đó một số xe biển số bị mờ, đang chở đất san lấp dự án. Trong đó, xe BKS 90C-025… và 90C-021… hồ sơ đăng kiểm đứng tên sở hữu là Công ty TNHH Huấn Thu (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam). Dù thùng hàng chỉ được cao 0,6 m, vậy mà khi đứng cạnh những chiếc xe Howo cũng "4 giò" của một DN chở cát từ Quảng Nam ra dự án thì chiều cao gấp đôi. Theo quan sát, thùng hàng của các xe 90C hiện rõ vết hàn cơi nới, như có 2 chiếc thùng chồng lên nhau, nâng chiều cao của thùng lên tương đương nóc cabin.

Xe "khủng" lọt kiểm soát

Khoảng 14 giờ ngày 14-2, một tổ CSGT Công an thị xã Hương Thủy gồm 3 người đi trên 2 môtô lập chốt ở ngã ba đường Thuận Hóa - Châu Văn Liêm, phường Phú Bài. Ống kính chúng tôi ghi lại hàng loạt xe ben nhỏ, xe tải, xe thùng đi ngang qua đều bị dừng lại kiểm tra rất kỹ càng. Riêng xe đầu kéo kéo theo rơ-moóc BKS 75R-004… của hãng xe SH 123 chở cát vượt be chừng 0,3 m, bạt che bị rách nát, lưu thông từ QL1 vào thì 3 CSGT như "đứng hình" nhìn chiếc xe lướt qua.

"Thương hiệu" SH 123 thuộc Công ty TNHH SH 123 đóng ở đường Phạm Văn Đồng, TP Huế. DN này sở hữu hàng chục xe đầu kéo "6 giò" để chở vật liệu không những ở Thừa Thiên - Huế mà còn ở nhiều tỉnh lân cận.

Điểm lập chốt kiểm tra ở đây khá gần với điểm giao nhau giữa đường Nam Cao với QL1 - nơi hàng loạt xe ben chở đất về phục vụ dự án sân bay lưu thông. Dù vậy, tổ CSGT này lại "bỏ qua" tuyến đường này trong khi các xe ben cơi nới, chở đất vượt thùng vô tư hoạt động. Chúng tôi sau đó bắt gặp CSGT tuần tra trên tuyến đường Dạ Lê (đoạn qua khu lăng mộ thuộc phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy) và họ nhanh chóng rời đi sau khi kiểm tra một vài xe ben cỡ nhỏ.

Biển báo vô dụng

Đường Dạ Lê (Tỉnh lộ 7; thuộc phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy) luôn có nhiều xe ben chở đất từ các mỏ lưu thông qua lại. Hơn 2 km tính từ điểm giao cắt với QL1 (Nguyễn Tất Thành) kéo dài qua khu đông dân cư, trường học, đã được cắm bảng cấm xe tải 2 chiều vào buổi sáng từ 6 giờ 30 phút đến 7 giờ 30 phút, trưa 11 giờ - 14 giờ và buổi chiều từ 16 giờ 30 phút đến 18 giờ. Theo người dân ở đây, biển báo này chẳng có tác dụng gì đối với cánh lái xe.

Sau 11 giờ ngày 13 và 14-2, chúng tôi có mặt tại đoạn đường cấm này và ghi nhận hàng loạt xe ben hạng nặng "3 giò’’ mang BKS 75C-096…, 75C-104…, 43C-136... lưu thông từ hướng mỏ đất ra QL1 ngay trong giờ cấm. "Ngày đêm gì xe cũng chạy. Đường sá bụi mịt mù, nguy hiểm. Chúng tôi đã kiến nghị nhiều nhưng chẳng giải quyết dứt điểm" - ông Nguyễn Đình Ấn, một thợ sửa xe gắn máy cạnh đường Dạ Lê, nói.

Đoạn đường này đang sửa chữa, do lưu lượng ôtô qua lại quá lớn nên bụi tung mịt mù. Cũng như những tuyến đường khác, ở đây, chúng tôi dễ dàng ghi nhận hàng loạt xe có dấu hiệu cơi nới chiều cao thùng hàng, chở đất vượt be dẫn đến quá tải. CSGT thị xã Hương Thủy thực hiện tuần tra, đón dừng kiểm soát một số xe ben trên đoạn đường này nhưng không hiểu sao tình trạng xe ben cơi nới, phóng nhanh vẫn tồn tại.

Ở tỉnh Thừa Thiên - Huế, người dân không lạ khi đi trên đường bắt gặp các ôtô dán chữ "Hùng Đạt" ở trước cabin. Những xe này thuộc sở hữu của Công ty CP Vận tải Hùng Đạt. Nơi làm việc chính của công ty ở phường Tứ Hạ, thị xã Hương Trà còn có cả một garage sửa chữa ôtô. DN này sở hữu gần 200 xe, bao gồm xe đầu kéo, sơ mi rơ-moóc chở hàng tại các cảng biển ở Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng để đi và đến các tỉnh, TP; xe ben loại "3 giò" chở vật liệu xây dựng, san lấp. Hiện DN này đang đổ đất san lấp ở dự án Phú Mỹ - Thuận An, huyện Phú Vang.

Vào đầu tháng 8-2019, trên đường Nguyễn Văn Linh, TP Huế, Công an TP Huế ra quân rầm rộ kiểm tra, xử phạt nhiều xe ben sau khi 2 "sếp" từ Phòng CSGT Công an tỉnh được điều động về công tác. Hàng loạt xe ben, trong đó có xe 75C-075…, 75C-071…, 75C-098..., bị xử phạt với lỗi chở vật liệu rời để rơi vãi.

Theo hồ sơ chúng tôi có được, xe 75C-071… của Hùng Đạt thùng hàng chỉ cao 0,8 m nhưng vào thời điểm xe này bị CSGT kiểm tra, thùng xe đã có dấu hiệu cơi nới lên cao gấp đôi. Nếu như lỗi này bị áp dụng, chắc chắn mức phạt dành cho tài xế, chủ DN sẽ cao hơn rất nhiều lần so với lỗi để vật liệu rơi vãi.

Vào đầu tháng 2 năm nay, chúng tôi đã ghi nhận hàng loạt xe ben "3 giò" của DN trên lưu thông trên đường Thủy Dương - Thuận An chạy với tốc độ nhanh, chở đất tới san lấp dự án đường Phú Mỹ - Thuận An. Đặc biệt, vào 16 giờ 20 phút ngày 29-2, một CSGT đứng chốt trên tuyến đường này đoạn giao với đường Tố Hữu nối dài (xã Thủy Thanh), hàng loạt xe mang dòng chữ "Hùng Đạt" chở đất lao đi vun vút mà CSGT này không thổi dừng. Khi xe BKS 75C-072… và 75C-071… (thùng xe nâng gấp đôi) sắp phóng qua, một CSGT đứng bên đường dùng gậy "vẫy, vẫy". Chiếc xe chạy đầu BKS 75C-072… chỉ "đá" xi-nhan bên phải rồi phóng đi, chiếc còn lại cũng chẳng "thèm" dừng lại, mặc cho viên CSGT đứng ven đường, tay cầm gậy "chỉ chỉ" theo bóng dáng chiếc xe dần mất hút. n

Kỳ tới: Hành động "lạ" của CSGT và tài xế