ĐIỀU TRA: Xe quá tải ung dung vượt chốt - Hành động "lạ" của CSGT và tài xế

Lãnh đạo một trung tâm đăng kiểm xe cơ giới tỉnh Thừa Thiên - Huế khẳng định họ chỉ có quyền từ chối kiểm định đối với xe cơi nới, thay đổi các chi tiết xe khác so với thiết kế khi chủ xe đến đăng kiểm. Quy trình kiểm định được Cục Đăng kiểm Việt Nam giám sát qua hệ thống camera nên không thể du di, hơn 90% phương tiện đến kiểm định đều đáp ứng yêu cầu.

Kiểm tra thần tốc

Vậy, vì sao tình trạng xe tải tự đỗ (xe ben) cơi nới tràn lan, xe ít thì thêm tấm ván trên be (phần đỉnh của thành thùng xe ben) để nâng 10-20 cm, xe lớn thì không ngần ngại thêm một thùng phụ chồng lên sau đăng kiểm và nghênh ngang trên các nẻo đường? Và ở Thừa Thiên - Huế, ngoài lực lượng thanh tra giao thông, các chốt CSGT có mặt rất nhiều nơi, từ quốc lộ, tỉnh lộ đến đường liên thôn, liên xã, tại sao vẫn để lọt xe cơi nới, quá khổ?

Ngày 3-3, một xe ben chở đất vượt chiều cao, được cho đi sau quy trình kiểm tra 45 giây của CSGT

(Mời bạn đọc mở camera điện thoại và rà vào các QR code để xem video clip theo bài điều tra này, phát tại kênh Youtube của Báo Người Lao Động).

Chỉ mất vài giây để kiểm tra xe ben này vào chiều 29-2 trên đường Thủy Dương - Thuận An Ảnh: Nguyên An

Phóng viên Báo Người Lao Động đã điều tra trong thời gian dài trên tuyến đường Thủy Dương - Thuận An (đoạn qua thị xã Hương Thủy, TP Huế, huyện Phú Vang) và phần nào trả lời được câu hỏi trên.

Tuyến đường này luôn có mật độ xe ben hạng nặng 3-4 "giò" (trục), chở đất từ các mỏ nằm phía Tây Quốc lộ (QL) 1 tránh TP Huế thuộc phường Thủy Phương (thị xã Hương Thủy) và ở xã Hương Thọ (thị xã Hương Trà) về đổ san lấp các dự án đường Chợ Mai - Tân Mỹ, đường Phú Mỹ - Thuận An (huyện Phú Vang).

Khoảng 16 giờ ngày 26-2, một tổ CSGT đi trên ôtô công vụ BKS 75A-002… và 1 môtô đặc chủng đứng chốt cạnh trụ sở UBND xã Thủy Vân (thị xã Hương Thủy). Một CSGT đứng giữa đường, mắt dán vào điện thoại thì xe ben BKS 75C-051... chở hàng vượt be, bạt che xộc xệch chạy hướng cầu vượt Thủy Dương về Thuận An, tự động tấp vào. Xe BKS 75C-029... nối đuôi tấp phía sau. Các tài xế xuống xe và chỉ trong nháy mắt, quay lại xe tiếp tục hành trình.

Ít phút sau, tổ CSGT này chuyển đến lập chốt tại đoạn giữa cánh đồng, cách vị trí cũ chừng 1 km, đoạn gần giao nhau với đường dẫn vào khu đô thị Royal Park Huế ở xã Thủy Vân. Nhiều xe máy và ôtô bị đón dừng kiểm tra. Vừa qua chốt cảnh sát, xe ben 74K-56... có thùng chở hàng cao ngang nóc cabin dừng lại. Tài xế cầm sổ gặp một CSGT. Hai bên vừa chạm mặt thì người này đã quay lại rồi nhanh chóng đánh xe rời đi.

15 giờ ngày 28-2, cũng ở vị trí trên, một tổ CSGT gồm 4 người đi trên xe bán tải có chữ "Cảnh sát giao thông" tiến hành lập chốt. Tổ CSGT này trang bị bộ đàm, 2 người đứng 2 đầu cách ôtô cảnh sát chừng 50 m, số còn lại "chốt" tại ôtô.

Một CSGT mang cấp bậc đại úy thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát phương tiện theo chiều hướng từ cầu vượt tới. Xe ben BKS 75C-037... chở hàng vượt be, phủ bạt màu xanh dừng lại. Vị CSGT đứng xoay lưng đợi tài xế xuống trình giấy tờ. Tài xế vừa nhảy xuống, viên đại úy tiến lại gần, đón lấy một cuốn sổ màu vàng và không có động tác đưa tay chào hỏi. CSGT mở sổ xem, đi được vài bước liền quay lại. Sau vài giây trao đổi chớp nhoáng, tài xế được trả sổ, lái xe đi.

Ở phía đối diện, một CSGT khác đứng làm nhiệm vụ. Ít nhất 3 xe ben, gồm một xe ben cỡ nhỏ chở hàng vượt be và 2 xe tổng trọng tải 16 và 24 tấn không chở hàng, dừng lại cùng lúc. Tài xế nhảy xuống, chạy lui, mất hút. Chỉ chừng 1 phút sau, các tài xế quay lại xe.

Xe BKS 75C-093... do ông Dương Phước Đ. (ngụ xã Phong Hiền, huyện Phong Điền) đứng tên. Nguyên bản thùng chỉ cao 0,97 m. Tại thời điểm xe này dừng ở chốt cảnh sát, thùng đã lắp thêm một nấc cố định, bên trên thêm một nấc có thể tháo lắp, tổng chiều cao cơi nới khoảng 0,5 m nhưng vẫn lọt chốt kiểm soát.

Sau đó, xe ben 75C-022... in logo bên cửa "Hồ Viết Đức - Phú Vang’’ có thùng chở hàng gần ngang nóc cabin, bạt phủ kín dừng lại. Đại úy cảnh sát đứng trước cabin cầm giấy tờ từ tài xế, đưa bộ đàm lên thông báo điều gì đó và bước đi. Trong nháy mắt mở sổ, liếc nhìn, đại úy đã trả lại giấy tờ cho tài xế rời đi.

Lúc này, xe 2 "giò" BKS 75C-094... trờ tới, bật xi-nhan rồi tấp vào lề. Đại úy CSGT bước tới rồi lui ra sau đuôi xe. Tay mở sổ xem, mắt ngước nhìn như đang đối chiếu hình in trong sổ kiểm định với hình ảnh thực của thùng xe. Cứ ngỡ rằng CSGT này sẽ phát hiện chiều cao của thùng xe này đã được nâng lên cao gấp 3 lần so với hình in trong giấy đăng kiểm, và ít nhất là lỗi chở hàng vượt be dẫn đến rơi vãi nhưng chỉ vài giây sau, tài xế được trả sổ.

Vượt "kiếp nạn" nhẹ nhàng

Chiều 29-2, chúng tôi trở lại địa điểm này với niềm tin rằng những tổ CSGT trước do thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền pháp luật với cánh tài xế nên phải nhanh lẹ, tránh làm phiền. Nhưng khi vừa tới đường Thủy Dương - Thuận An, đoạn giáp nhau với đường dẫn vào khu đô thị Royal Park Huế, chúng tôi chứng kiến xe ben 3 "giò" màu đỏ "bò" từ hướng cầu vượt về. Trước cabin xe có logo C&H, thùng chở đất cao vun vút. Một CSGT đứng bên kia đường, phăng phăng bước qua, vẫy vào. Tài xế xuống xe, CSGT chụp lấy tờ giấy, đứng đọc... 2 giây rồi trả lại. Tài xế nhảy lên cabin rời đi.

CSGT này bước tiếp ra phía xe 3 "giò" BKS 75C-089... của DNTN Vinh Quang (trụ sở xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền). Thùng xe này chỉ được phép cao 1,05 m nhưng đã được nâng lên cao bằng nóc cabin, "ngọn" hàng vượt be chừng 0,3 m, che chắn không kỹ, vậy mà vẫn được rời đi sau 1 phút dừng lại.

Phú Lễ chỉ là một thôn nhỏ nằm ven sông Bồ, xưa kia nổi tiếng làm nghề mổ heo. Nhưng nay ở thôn, ngoài Vinh Quang, thì Công ty TNHH Xây dựng Vận tải Việt Thắng, Công ty TNHH Xây dựng Bảo Thái đều là những DN chuyên về vận tải hàng rời vật liệu xây dựng có tiếng ở Huế. Mỗi DN có khoảng chục đầu xe ben loại 3 "giò" chở đất. Xe BKS 75C-035... dù đứng tên đăng ký là DNTN Vinh Quang nhưng dòng chữ trước cabin vẫn ghi Việt Thắng.

14 giờ 40 phút, chiếc xe trên chở vượt chiều cao, chạy hướng lên cầu vượt Thủy Dương rồi dừng. Tài xế mặc áo sọc rời cabin trình giấy tờ cho CSGT. Trong 10 giây đứng chờ CSGT kiểm tra giấy tờ, tài xế chỉ kịp gãi đầu, vặn lưng chống mỏi, rồi nhận lại giấy tờ để lái xe đi.

Cũng hướng di chuyển này, anh CSGT chỉ đứng cạnh một cây cọ dầu trồng giữa dải phân cách, tay dùng gậy "điều hành" thứ tự từng tài xế đến trình giấy tờ mà không cần tới kiểm soát phương tiện, đối chiếu thông tin. Mỗi tài xế chỉ bị anh cảnh sát kiểm tra vài giây.

Khoảng 15 giờ, xe ben mang BKS 75C-098... của Công ty TNHH Xây dựng Bảo Thái, lòng thùng đã được cơi nới gấp đôi, lưu thông hướng lên cầu vượt Thủy Dương. Tài xế xuống xe, cầm giấy tờ đi lui chừng 10 m để gặp CSGT. Cả hai chỉ chạm mặt khoảng 5 giây, sau đó mỗi người một hướng. CSGT tiếp tục gặp tài xế xe BKS 75C-088... của Công ty TNHH Xây dựng Vận tải Việt Thắng đậu cạnh đó. Cú chạm mặt này chỉ mất 2 giây.

Trong khoảng 1 giờ, xe ben nào đi qua đây cũng ít nhất một lần "tự nguyện" hoặc bị đón dừng vào kiểm tra nhưng hầu như xe nào cũng vượt qua nhanh chóng.

Chiều 3-3, cũng tại vị trí trên, một tổ CSGT đi xe bán tải cắm chốt thực hiện nhiệm vụ. Việc kiểm soát phương tiện của lực lượng này diễn ra chớp nhoáng chưa tới 1 phút, thậm chí chỉ vài giây mỗi xe và cứ lặp lại: tài xế xuống xe, trình giấy tờ, CSGT mở sổ, trả lại giấy tờ, xe rời đi.

Phải chăng giữa cánh tài xế, nhà xe với CSGT có một bí mật nào đó? Bí mật ấy có phải nằm trong những cuốn sổ mỗi lần trình CSGT? Và đó có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc xe ben lộng hành ở Thừa Thiên - Huế? 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 11-3