Thuốc lá điện tử "tấn công" thế hệ trẻ, đại biểu Quốc hội đồng tình cấm kinh doanh

Ngày 27-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi). Dự thảo sau khi tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã bổ sung quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Quan tâm đến nội dung này, đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên (đoàn Tây Ninh) dẫn báo cáo của Bộ Y tế cho thấy, tỉ lệ học sinh từ 13 đến 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tăng từ 2,6% trong năm 2019 lên 8,1% trong năm 2023. Đặc biệt là nhóm tuổi từ 13 đến 15 tuổi tăng từ 3,5% trong năm 2022 lên 8% trong năm 2023.

Từ con số này, bà Uyên cho rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang nhắm vào nhóm trẻ dễ tổn thương, gây nguy cơ tác động lâu dài tới sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ.

Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm thuốc lá mới còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội, trong đó có sử dụng các chất gây nghiện và kích thích thần kinh mạnh, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh trật tự xã hội.

Bà Nguyễn Hoàng Uyên nhấn mạnh việc cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đáp ứng được các cam kết quốc tế của Việt Nam. Việc đưa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào danh mục ngành nghề cấm kinh doanh trong dự thảo Luật Đầu tư là để đảm bảo tính chặt chẽ, khả thi và đồng bộ với các quy định hiện hành.

Nghị quyết 123 của Quốc hội cũng đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Quyết định 1665 của Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành, địa phương rà soát các văn bản pháp luật liên quan để đề xuất sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành mới. Như vậy, việc đưa vào Luật Đầu tư sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thống nhất.

Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên, quy định cấm nêu trên hướng đến mục tiêu bảo vệ thế hệ trẻ và trật tự xã hội. Thực tiễn cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thường được ngụy trang để trà trộn các chất gây nghiện và kích thích thần kinh mạnh, đặc biệt là tại trường học, nơi công cộng, khiến việc kiểm soát trở nên rất khó khăn.

"Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có chứa nicotine gây nghiện cao và ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ em, thanh thiếu niên. Nghiên cứu chỉ ra rằng thanh thiếu niên chưa từng hút thuốc nhưng sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá điếu thông thường cao gấp 3,5 lần"- bà Uyên lo ngại.

Vì vậy, việc cấm sẽ thu hẹp đáng kể khả năng tiếp cận, giảm tỉ lệ thanh thiếu niên sử dụng, củng cố môi trường xã hội không khói thuốc và góp phần xây dựng thế hệ trẻ khỏe mạnh, có nhận thức đúng đắn về lối sống lành mạnh và trách nhiệm với bản thân.

Bên cạnh đó, việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong Luật Đầu tư còn giúp ngăn chặn nguy cơ kinh doanh bất hợp pháp, tăng cường quản lý nhà nước về thương mại.

Nữ đại biểu nhìn nhận khi thị trường chính thức bị cấm thì việc kiểm soát, thanh tra, xử lý vi phạm trở nên khả thi hơn; tránh việc các sản phẩm này được nhập lậu, quảng cáo trá hình và sử dụng làm công cụ tài chính cho các hoạt động tội phạm khác.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) cũng đồng tình bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào danh mục cấm đầu tư kinh doanh tại dự thảo luật. Để hoàn thiện hơn, đại biểu Trí đề nghị khoản l mới bổ sung ở điều 6 của Luật Đầu tư sửa đổi cần viết đầy đủ như sau: "Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người".

Ông Trí đặt vấn đề chỉ cấm kinh doanh, nhưng người ta đầu tư để sản xuất, để làm kho chứa, để vận chuyển…thì sao? Đại biểu Trí cũng kiến nghị các loại khí, chất gây nghiện mà gây tác hại cho sức khỏe con người thì cũng phải bị cấm, trước hết phải cấm ngay khí N2O cho mục đích giải trí.

Vị đại biểu đoàn TP Hà Nội cho rằng tình hình mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang diễn biến hết sức nghiêm trọng trên đất nước ta. việc sử dụng khí N2O để giải trí đang bùng nổ ở Việt Nam. "Cuộc chiến để đẩy lùi, ngăn chặn những loại sản phẩm độc hại chắc chắn đang còn rất cam go. Mong tất cả chúng ta cùng chung tay"- đại biểu Nguyễn Anh Trí đề xuất.