Thuốc là hàng hóa đặc biệt

Cơ sở kinh doanh dược phải được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược và phải thực hiện đúng phạm vi kinh doanh được quy định trong giấy chứng nhận. Tuy nhiên, tình trạng buôn bán thuốc qua các trang mạng xã hội (MXH) vẫn diễn ra. Điều này, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh.

Bởi khi thuốc được bán qua MXH, cơ quan quản lý sẽ khó kiểm soát được nguồn gốc, xuất xứ, hàm lượng biệt dược... có đúng như quảng cáo hay không. Việc nhìn bằng cảm quan thông thường khó có thể phát hiện thuốc thật, giả chính xác, chỉ có kiểm nghiệm thành phần, chất lượng... mới xác định được.

Dù thuốc bán qua mạng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro sức khỏe nhưng có nhiều lý do người bệnh tìm mua thuốc qua MXH. Theo tôi, có một số nguyên nhân như thuốc bị gián đoạn (nguồn phân phối, đấu thầu...), người bệnh bảo hiểm y tế phải mua thuốc bên ngoài; thuốc hết hạn visa; thuốc có sự thay đổi mẫu mã phải đăng ký lại với Cục Quản lý dược... Bên cạnh đó, một số thuốc được lưu hành ở nước ngoài nhưng chưa chính thức lưu hành ở Việt Nam. Trong khi đó, một số trường hợp người bệnh được chỉ định lúc này bệnh nhân có thể mua trên mạng hoặc mua ở nước ngoài về dưới dạng đồ xách tay.

Thuốc được quy định là loại hàng hóa đặc biệt, cần có sự phân phối chính quy, bài bản không phải ai cũng có thể bán thuốc. Vì vậy, đề xuất của Chính phủ về cấm bán hàng qua MXH là cần thiết.

Đặc biệt là mua bán các loại thuốc đặc trị người bán phải có sự hiểu biết, chuyên môn, tránh trường hợp người bệnh mua và sử dụng xảy ra biến chứng, ngộ độc rất nguy hiểm.

Đứng ở góc độ bác sĩ điều trị, tôi có vài gợi ý có thể xem các nước quanh khu vực như Singapore họ quản lý thuốc bán trên mạng ra sao. Vì thuốc không phải là đồ ăn mà thuốc có tác dụng đối với sức khỏe của con người. Do đó, nếu bán hàng trôi nổi trên mạng thì tiềm ẩn nguy cơ khiến người bệnh mua không đúng thuốc, không bảo đảm chất lượng.

Không chỉ vậy, nếu bán qua các sàn thương mại điện tử thì cần phải có đăng ký, dấu chỉ dẫn, hóa đơn, chứng từ xuất nhập khẩu... Điều này vừa giúp cơ quan quản lý có thể kiểm soát có thể giúp người bệnh ở xa mua được thuốc khi cần, đương nhiên, khi mua thuốc cũng cần có thêm chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra, bảo hiểm y tế nên có thêm danh mục thuốc để người bệnh được sử dụng; bảo đảm nguồn thuốc để bệnh nhân không phải mua thuốc bên ngoài. Đối với thuốc đặc trị trong quá trình thẩm định, phê duyệt không phải nước nào cũng giống nhau. Một số thuốc đã được lưu hành ở nước ngoài như Mỹ, châu Âu... đã cho lưu hành thì Việt Nam cũng nên cho nhập để người bệnh có nơi mua.

Người dân cũng nên tìm hiểu kỹ thông tin, khám chữa bệnh và mua thuốc tại các cơ sở y tế uy tín, được nhà nước cấp phép để tránh tiền mất tật mang.