Sau hơn 25 năm làm việc tại một doanh nghiệp ở tỉnh Tây Ninh, tháng 3-2023, ông N.N.P xin nghỉ việc nhưng công ty không thể chốt sổ BHXH cho ông. Nguyên nhân là vì trên hệ thống BHXH thể hiện tên ông P. có 2 số sổ BHXH, tham gia BHXH ở 2 nơi và có thời gian đóng trùng từ tháng 11 đến tháng 12-2011. Để được chốt sổ BHXH, ông P. phải xử lý thời gian đóng trùng và thực hiện xong thủ tục gộp sổ BHXH.
Vi phạm nguyên tắc "trung thực"
Ông P. cho hay vào tháng 11-2011, vì muốn giúp đỡ ông N.N.Đ đã lớn tuổi tìm việc làm, ông đã cho ông này mượn chứng minh nhân dân (CMND) mang tên mình xin vào làm công nhân cho một công ty ở tỉnh Long An. Sau khi vào làm việc, ông Đ. được công ty đóng BHXH và được cơ quan BHXH cấp sổ BHXH mang tên ông N.N.P. Tuy nhiên, sau khi đóng BHXH được 1 tháng (từ tháng 11 đến tháng 12-2011) thì ông Đ. nghỉ việc và ngưng tham gia BHXH.
Tuy thời gian cho người khác sử dụng thông tin cá nhân chỉ vỏn vẹn 1 tháng nhưng đã khiến ông P. gặp rất nhiều khó khăn khi thực hiện các thủ tục để xử lý thời gian đóng trùng BHXH. Theo quy định, trường hợp của ông P. phải khởi kiện ra tòa yêu cầu tuyên bố hợp đồng lao động (HĐLĐ) ký kết giữa ông N.N.P (thực tế là ông N.N.Đ) với Công ty TNHH Y. từ tháng 11 đến tháng 12-2011 vô hiệu và hủy thời gian đóng BHXH trong khoảng thời gian này.
Sau khi ông P. khởi kiện, để làm rõ vấn đề, tòa án triệu tập ông N.N.Đ với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, ông Đ. đã mất từ năm 2017 do bệnh. Do vậy, tòa phải triệu tập những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông Đ., gồm cha mẹ và con ông Đ., tham gia phiên xử (vợ đã ly hôn).
"Thời điểm cho mượn giấy CMND, tôi không am hiểu pháp luật nên không nghĩ chỉ vì 1 tháng đóng trùng BHXH lại gây rắc rối như vậy. Cũng may phía gia đình ông Đ. hợp tác nên phiên tòa đã chấp nhận yêu cầu của tôi" - ông P. nói.
Người lao động làm thủ tục tại cơ quan BHXH TP HCM
Theo BHXH tỉnh Long An, việc người lao động (NLĐ) mượn hồ sơ của người khác để đi làm việc và tham gia BHXH là hành vi vi phạm nguyên tắc "trung thực" và nghĩa vụ cung cấp thông tin khi giao kết HĐLĐ theo quy định của Bộ Luật Lao động. Đồng thời, vi phạm các hành vi bị cấm như gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện BHXH, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại khoản 4 điều 17 Luật BHXH năm 2014.
Mặt khác, theo quy định của Luật BHXH, HĐLĐ là cơ sở để xác định NLĐ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Trường hợp NLĐ tham gia BHXH đề nghị điều chỉnh thông tin BHXH thì cần cung cấp bản sao giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến việc điều chỉnh thông tin cá nhân theo quy định của pháp luật.
"Đối với những trường hợp này, người sử dụng lao động và NLĐ phải tiến hành sửa đổi, bổ sung phần HĐLĐ bị tuyên vô hiệu một phần cho phù hợp với thỏa ước lao động tập thể và quy định pháp luật hoặc ký lại HĐLĐ mới đối với HĐLĐ bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ theo Nghị định 145/2020/NĐ-CP ngày 14-12-2020 của Chính phủ. Thẩm quyền tuyên bố HĐLĐ vô hiệu thuộc tòa án, do vậy NLĐ buộc phải thực hiện quy trình khởi kiện" - BHXH tỉnh Long An lý giải.
Doanh nghiệp vạ lây
Tương tự, rắc rối cũng nảy sinh khi bà T.T.K.T cho bà T.T.K.A mượn CMND của mình để đi xin việc tại Công ty TNHH D.S (huyện Củ Chi, TP HCM) và tham gia BHXH từ tháng 10-2009 đến tháng 2-2010. Cùng khoảng thời gian đó, bà T. cũng đi làm và tham gia BHXH ở một công ty khác.
Tháng 3-2010, bà A. nghỉ việc và sau đó đã làm thủ tục rút BHXH một lần nhưng không hủy sổ BHXH (mang tên bà T.). Đến đầu năm 2022, khi bà T. làm thủ tục hưởng BHXH một lần thì cơ quan BHXH phát hiện có 2 số sổ BHXH. Bà T. đề nghị cơ quan BHXH hủy số sổ BHXH mà bà A. đã tham gia tại Công ty TNHH D.S để giải quyết chế độ BHXH một lần cho bà nhưng bị từ chối.
Để hoàn tất thủ tục hưởng BHXH theo yêu cầu của cơ quan BHXH, bà T. đã khởi kiện Công ty TNHH D.S ra tòa yêu cầu tuyên HĐLĐ mang tên bà A. và công ty vô hiệu. Yêu cầu của bà T. sau đó được TAND huyện Củ Chi chấp thuận. Riêng bà A., do đã nhận BHXH một lần dưới tên người khác nên sau khi có quyết định của tòa án phải liên hệ cơ quan BHXH để làm thủ tục điều chỉnh lại nhân thân.
Theo ông Nguyễn Hữu Quí, phụ trách nhân sự Công ty TNHH D.S, việc cho mượn hồ sơ giữa bà T. và bà A. khiến doanh nghiệp bị lôi vào vụ kiện tụng kéo dài gần 1 năm, gây tốn thời gian, chi phí, nhân lực. Trong vụ án trên, công ty chính là bị đơn vì đã giao kết HĐLĐ với NLĐ sử dụng hồ sơ không chính chủ.
Thực tế ở công ty, NLĐ phải có giấy tờ tùy thân, hồ sơ xin việc và sơ yếu lý lịch có xác nhận của chính quyền địa phương mới được nhận vào làm việc. Tuy nhiên, do hình ảnh trên giấy tờ tùy thân được cấp đã lâu, có thể không giống với NLĐ tại thời điểm xin việc nên công ty không thể xác định được chính xác nhân thân của họ.
Bên cạnh đó, theo quy định, sau khi hết thời gian thử việc thì công ty phải ký HĐLĐ, tham gia BHXH cho NLĐ. Việc tham gia BHXH cho NLĐ cũng được cơ quan BHXH tiếp nhận, từ đó cấp thẻ BHYT và sổ BHXH cho họ. "Công ty tham gia BHXH cho NLĐ căn cứ trên HĐLĐ, lý lịch có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền và đóng BHXH là đúng quy định của pháp luật. Công ty không có lỗi trong việc NLĐ mượn giấy tờ tùy thân, hồ sơ cá nhân để xin việc nhưng lại phải gánh hậu quả" - ông Quí bày tỏ.
Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo luật sư Nguyễn Văn Phúc, Đoàn Luật sư TP HCM, việc sử dụng hồ sơ người khác để tham gia BHXH bị xem là hành vi gian lận, giả mạo hồ sơ trong việc thực hiện BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và là một trong những hành vi bị nghiêm cấm. Cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật BHXH, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
và quét mã QR
Bình luận (0)