Tiêu chí ưu tiên khi tuyển dụng

Nhiều nhà tuyển dụng (NTD) đang ưu tiên tìm những ứng viên (ƯV) sở hữu tinh thần cầu tiến, khả năng học hỏi, sự chủ động, kiên trì và tinh thần hợp tác. Đây được xem là nền tảng giúp người lao động (NLĐ) không chỉ nhanh chóng hòa nhập mà còn phát triển bền vững trong môi trường làm việc liên tục thay đổi.

Tiêu chí thay đổi

Theo khảo sát của Hiệp hội Quản trị nhân sự Mỹ (SHRM), có 97% NTD cho rằng kỹ năng mềm đôi khi còn quan trọng hơn kỹ năng chuyên môn. Thực tế tại nhiều doanh nghiệp (DN) cho thấy không ít nhân viên tuy bắt đầu với ít kinh nghiệm, nhưng nhờ thái độ tích cực, tinh thần cầu tiến và sự chủ động trong công việc, họ đã nhanh chóng thích nghi, từng bước đảm nhận những vị trí chủ chốt.

Ông Nguyễn Tấn Sang, Giám đốc Công ty TNHH Weset English Center, đánh giá kỹ năng có thể đào tạo, nhưng thái độ thì rất khó thay đổi. "Chúng tôi sẵn sàng đầu tư thời gian hướng dẫn, miễn là ƯV có tinh thần học hỏi, cầu tiến và hợp tác với tổ chức. Bởi trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh, kỹ năng chuyên môn trở nên lỗi thời chỉ sau vài năm, trong khi thái độ học hỏi và khả năng thích ứng được NTD ngày nay đặc biệt đề cao" - ông Sang nói.

Đồng quan điểm, bà Võ Thùy Linh, Quản lý Đào tạo và Phát triển khách sạn Caravelle, cho rằng thị trường lao động hiện đại đang chứng kiến sự thay đổi rõ nét trong tiêu chí tuyển dụng. Nhiều DN không còn đặt nặng việc tìm kiếm những ƯV "giỏi sẵn", mà dần chuyển hướng sang tuyển chọn những người có tiềm năng phát triển.

"Nếu như trước đây, yêu cầu "cứng" như bằng cấp, số năm kinh nghiệm hay chứng chỉ chuyên môn thường được liệt kê chi tiết, thì hiện nay, các tiêu chí "mềm" như tư duy học hỏi liên tục, khả năng làm việc trong môi trường biến động, tinh thần làm việc nhóm và thái độ tích cực được ưu tiên hơn" - bà Linh nêu thực tế.

Không chỉ vậy, quy trình phỏng vấn cũng thay đổi theo hướng đánh giá chiều sâu về con người, thay vì chỉ đo lường kiến thức chuyên môn. Theo bà Linh, NTD ngày càng chú trọng đến các tình huống giả định và trải nghiệm cá nhân để khai thác khả năng học hỏi, sự linh hoạt và cách ứng xử trong thực tế. Một số câu hỏi thường được sử dụng như "Bạn đã từng thất bại trong công việc chưa? Bạn học được gì từ thất bại đó?", "Khi được giao một nhiệm vụ hoàn toàn mới, bạn sẽ bắt đầu từ đâu?"…

Những câu hỏi này giúp NTD đánh giá được năng lực hiện tại và tư duy, thái độ, tiềm năng phát triển lâu dài của ƯV. Nó giữ vai trò quyết định trong tuyển dụng hiện nay.

Tránh bị bỏ lại phía sau

Có nhiều cuộc tranh luận giữa việc tuyển dụng dựa trên thái độ hay kinh nghiệm suốt nhiều năm. Phần lớn tin tuyển dụng vẫn nghiêng về kinh nghiệm, bởi DN cần những người có thể bắt tay vào việc ngay, với nền tảng chuyên môn vững chắc.

Theo TS Đinh Mộng Kha, CEO Công ty CP Xích Việt (VietGuys), trình độ và thái độ là 2 yếu tố song hành, bổ trợ cho nhau. Bằng cấp không chỉ là chứng chỉ kiến thức, mà còn phản ánh cả quá trình rèn luyện tư duy, kỷ luật và sự kiên trì của ƯV. Bà cho biết VietGuys luôn đánh giá ƯV dựa trên 3 yếu tố: năng lực chuyên môn, kỹ năng thực tiễn và thái độ làm việc. 

Trong đó, chuyên môn được ví như nền móng của ngôi nhà, nếu thiếu vững chắc, NLĐ sẽ khó đưa ra các quyết định chiến lược hay xử lý những tình huống phức tạp. "Thái độ tích cực và kỹ năng linh hoạt giúp ƯV bắt nhịp nhanh, nhưng để phát triển bền vững, nền tảng chuyên môn vẫn là yếu tố cốt lõi" - bà Kha so sánh.

Ở góc nhìn khác, bà Phạm Lan Khanh, CEO Công ty CP Truyền thông số Flaming, cho rằng ngày càng nhiều DN thay vì chú trọng vào kinh nghiệm, đã bắt đầu đánh giá cao hơn các kỹ năng mềm, nhất là tinh thần học hỏi, khả năng làm việc nhóm và sự linh hoạt trong thích nghi. Tuy vậy, bà cũng thẳng thắn nhìn nhận, trên thực tế, nhiều DN vẫn đặt nặng yếu tố kinh nghiệm để có thể bắt tay vào việc ngay, thay vì đầu tư đào tạo người mới.

Điều này dẫn đến việc không ít ƯV tiềm năng, dù có thái độ cầu tiến và tinh thần học hỏi cao vẫn bị bỏ lỡ. "Muốn tuyển đúng người, tức là người có thể làm được việc, phù hợp với văn hóa DN và sẵn sàng gắn bó lâu dài, thì quy trình tuyển dụng cần được thiết kế một cách toàn diện. DN không thể chỉ nhìn vào hồ sơ kinh nghiệm, mà cần đánh giá cả chuyên môn, kỹ năng và thái độ làm việc" - bà Khanh nói.

Bà cũng lưu ý trong bối cảnh thị trường lao động biến động và công nghệ thay đổi không ngừng, chuyên môn kỹ thuật hôm nay có thể nhanh chóng lỗi thời. Vì vậy, NLĐ cần rèn luyện khả năng tự học và chủ động cập nhật, nếu không họ sẽ bị bỏ lại phía sau.