Tình huống pháp lý vụ cho thuê ô tô rồi bị "luộc đồ" gây xôn xao cộng đồng mạng

Mạng xã hội TikTok vừa chia sẻ video nội dung "thuê xe rồi luộc đồ" gây phẫn nộ cộng đồng mạng.

Chủ cho thuê ô tô nghi ngờ khi định vị tắt - mở liên tục

Thông tin cho thấy chủ xe cho khách thuê ô tô, song do thấy định vị tắt - mở liên tục nên chủ xe nghi ngờ. Người này đến thẳng vị trí xe thì phát hiện người thuê đang tháo rời màn hình ô tô. Chủ xe cho rằng người thuê đang "luộc đồ", tuy nhiên người thuê cho rằng chỉ "đang thử nghiệm, một lát sẽ trả lại".

Video sau đó được đăng tải trên nhiều diễn đàn mạng xã hội, gây bức xúc, đặc biệt là những người cho thuê ô tô.

Vụ việc được xác định xảy ra tại một garage ô tô trên đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Phú Nhuận, TP HCM.

Bạn đọc Báo Người Lao Động thắc mắc quy định của pháp luật ra sao về việc cho thuê xe mà bị "luộc đồ".

Cho thuê ô tô rồi bị "luộc đồ": Có thể xử lý ra sao?

Luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, cho biết khi người thuê xe tự ý tháo dỡ hoặc thay thế phụ tùng, phụ kiện khi chưa được sự đồng ý của chủ xe là hành vi xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của chủ xe. Tùy theo tính chất, mức độ có thể xử phạt hành chính, xử lý hình sự và bồi thường dân sự.

Theo quy định tại Điều 158 Bộ luật Dân sự 2015 thì nêu rõ: "Quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của luật". Hành vi xâm phạm quyền sở hữu tài sản được hiểu là bất kỳ hành động trái phép nào can thiệp vào các quyền này mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu là hành vi vi phạm pháp luật.

Nói cách khác, xâm phạm quyền sở hữu tài sản là những hành động trái phép nhằm chiếm đoạt tài sản. Nếu xe được giao hợp pháp qua hợp đồng thuê, nhưng người thuê lợi dụng sự tin tưởng để tháo dỡ, chiếm đoạt phụ tùng, thay thế phụ tùng khác nhằm giữ xe để tiếp tục sử dụng hoặc nhằm che giấu hành vi chiếm đoạt, đây là trường hợp của việc vay, mượn, thuê tài sản của người khác rồi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.

Hành vi này có dấu hiệu của tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" (Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015). Theo đó người nào chiếm đoạt tài sản có giá trị từ 4 triệu trở lên hoặc dưới 4 triệu nhưng đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã có tiền án về các tội chiếm đoạt tài sản chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nếu phạm tội có tổ chức, hoặc tài sản từ 50 triệu trở lên thì mức phạt rất nặng.

Mặt khác, nếu người thuê xe có hành vi tháo dỡ hoặc thay thế phụ tùng, phụ kiện gây hư hỏng xe, làm giảm giá trị của xe thì hành vi này có dấu hiệu của tội "Cố ý làm hư hỏng tài sản" (theo Điều 178 Bộ luật Hình sự năm 2015).

Theo đó, người phạm tội có hành vi tác động vào tài sản thuộc sở hữu của người khác, làm giảm đáng kể giá trị sử dụng của tài sản (làm hư hỏng tài sản) với giá trị thiệt hại từ 2 triệu đồng trở lên hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc các trường hợp được quy định trong điều luật Căn cứ vào thiệt hại tài sản bị hư hỏng thì mức hình phạt thấp nhất 6 tháng đến 3 năm và cao nhất từ 10 năm đến 20 năm.

Về trách nhiệm bồi thường dân sự, căn cứ theo Điều 584, 585 Bộ luật Dân sự 2015, nguyên tắc bồi thường thiệt hại là phải bồi thường toàn bộ và kịp thời; các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Về xử phạt chính, căn cứ theo điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì phạt từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi trên.

"Để hạn chế rủi ro, chủ xe khi cho thuê trong hợp đồng quy định rõ ràng việc cấm tháo dỡ hay thay thế phụ tùng nếu không có sự đồng ý của chủ sở hữu" - luật sư Đào Thị Bích Liên đề xuất.