Tòa án yêu cầu Tổng thống Trump nối lại viện trợ nước ngoài

Trong phán quyết, thẩm phán Amir Ali thuộc Tòa án quận Washington, D.C. nhận định rằng chính quyền ông Trump đã không cân nhắc đầy đủ hệ lụy của lệnh đình chỉ viện trợ nước ngoài trên diện rộng. 

Theo ông Ali, quyết định đóng băng ngân sách đột ngột đã làm gián đoạn hàng ngàn hợp đồng với các doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận và các cơ quan trên khắp nước Mỹ.

Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Sipa

Phán quyết của ông Ali cũng yêu cầu Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Russell Vought không được tiếp tục thi hành các lệnh hủy hợp đồng, ít nhất là cho đến khi có phán quyết mới.

Điều này đồng nghĩa với việc tạm dừng một phần nội dung quan trọng trong sắc lệnh hành pháp được đưa ra ngay ngày đầu tiên ông Trump nhậm chức, vốn yêu cầu chính quyền đóng băng viện trợ nước ngoài trong 90 ngày.

Thẩm phán Ali nhận định hành động của chính quyền ông Trump mang tính "tùy tiện và thất thường" khi ngừng toàn bộ chương trình viện trợ mà không xem xét tác động đối với các tổ chức nhận ngân sách. 

Ông khẳng định việc rà soát chương trình viện trợ là hợp lý nhưng không có cơ sở cho thấy cần phải ra lệnh đình chỉ hoàn toàn ngay lập tức.

Đây là phán quyết đầu tiên đảo ngược lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài của ông Trump. Vụ kiện được khởi xướng sau khi có đơn kiện của 2 tổ chức y tế nhận tài trợ từ chính phủ Mỹ để thực hiện các chương trình ở nước ngoài.

Tổng thống Trump đang tìm cách giải thể một số cơ quan chính phủ, bao gồm Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), nhằm tái cấu trúc bộ máy hành chính. Ông còn giao cho tỉ phú Elon Musk nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu chính phủ.

Bên cạnh việc đóng băng viện trợ nước ngoài, ông Trump cũng yêu cầu các cơ quan chính phủ chuẩn bị cắt giảm nhân sự quy mô lớn. Một số cơ quan đã bắt đầu sa thải những nhân viên mới tuyển dụng nhưng chưa được hưởng đầy đủ chế độ bảo đảm việc làm.

Tổng thống Trump tới nay đã sa thải hoặc gạt sang một bên hàng trăm công chức và quan chức cấp cao trong chính phủ để thu hẹp bộ máy hành chính và bổ nhiệm nhiều người trung thành.