Tổn thất lớn vì sạt lở ở miền Trung

Thủ tướng Chính phủ vừa có công điện yêu cầu khẩn trương khắc phục sự cố sạt lở đất tại đèo Khánh Lê thuộc tỉnh Khánh Hòa.

Nhiều người tử vong trong sạt lở kinh hoàng

Sự cố gây mất mát nghiêm trọng về người trên xảy ra tối 16-11. Khi đó, một xe khách đang di chuyển trong mưa lớn thì đất đá từ trên cao bất thần ụp xuống.

Nhận tin báo, lực lượng cứu hộ nhanh chóng được điều động, tuy nhiên, do đường tới hiện trường vướng điểm sạt lở khác nên việc tiếp cận phải bằng cách đi bộ men theo rừng. Đến 0 giờ ngày 17-11, hiện trường hiện ra với xe khách móp méo nằm giữa ngổn ngang đá tảng và cành cây gãy. Có 6 người trong xe được xác định tử vong, 19 nạn nhân bị thương khác được chuyển xuống Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa ngay trong đêm.

Nhớ lại khoảnh khắc kinh hoàng, chị Nguyễn Thị Sương (trú phường Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai) cho biết đang ngủ thì nghe hàng loạt âm thanh rền vang. Từ tầng trên của xe, chị bị hất xuống tầng dưới rồi kẹt cứng giữa 4 phía móp méo. "Xe nghiêng đổ, tiếng la hét hỗn loạn, bên cạnh tôi có người tử vong… Tôi rất sợ nhưng chỉ biết nằm yên vì không thể cử động. Sau đó, tôi được kéo ra ngoài..." - chị Sương kể trong ám ảnh.

Trong công điện, Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình nạn nhân, nhất là các gia đình có người bị thiệt mạng. Cùng với đó, yêu cầu đơn vị liên quan làm rõ nguyên nhân dẫn tới sự cố gây thiệt hại nghiêm trọng nêu trên, xử lý nghiêm vi phạm nếu có và kịp thời rút kinh nghiệm trong ứng phó tránh lặp lại sự cố tương tự.

Khắc phục chưa xong, rủi ro lại tới

Trong ngày 17-11, ông Nguyễn Thanh Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, có mặt tại điểm sạt ở đèo Khánh Lê để chỉ đạo khắc phục. Trước tình hình mưa lũ phức tạp trên địa bàn, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa yêu cầu lực lượng chức năng huy động tối đa nhân lực, phương tiện, rà soát ngay mọi khu vực ven suối, ven sông, đồi núi có nguy cơ sạt lở; lập chốt chặn, cứu hộ - cứu nạn, di dời dân khẩn cấp và bảo đảm giao thông thông suốt khi thời tiết cho phép.

Nhiều địa phương khác cũng căng mình ứng phó với thiên tai. Tại Đà Nẵng, ông Zơrâm Buôn, Chủ tịch UBND xã Hùng Sơn, thông tin địa bàn xã có mưa rất lớn liên tục trong nhiều ngày. Ở thôn Pứt, nơi đất đá nghi vùi lấp 3 người hôm 14-11, lại xuất hiện hàng loạt vết nứt. Vì vậy, lực lượng chức năng buộc phải tạm dừng tìm kiếm nạn nhân để bảo đảm an toàn.

Theo ông Buôn, với sự hỗ trợ của Bộ Chỉ huy Quân sự TP Đà Nẵng nhiều hộ dân ở thôn Pứt được đến nơi trú tránh an toàn.

Nhìn rộng ra, đợt mưa lũ vừa qua khiến nhiều nơi, đặc biệt là các xã miền núi của Đà Nẵng chịu tổn thất lớn khi hàng trăm điểm sạt lở xuất hiện, gieo rắc nguy hiểm. Như ở xã Thượng Đức, vụ sạt lở quả đồi kéo dài hơn 2 km vùi lấp ông Nguyễn Quốc Bình trong trang trại chăn nuôi bò. Xã Trà Tân, 11 nhà tại 2 làng chìm trong đất đá, may mắn 22 hộ dân với hàng chục nhân khẩu đã được sơ tán nên không ai bị thương. Tại thôn Atếêp, xã A Vương nằm sát đường biên giới Việt - Lào, ngày 27-10, xã vận động dân di dời thì ngay hôm sau quả đồi ở trên núi sạt lở cuốn trôi 16 ngôi nhà. Thôn 1, xã Phước Thành, quả đồi lớn từ trên cao đổ ập làm sập 6 ngôi nhà…

Sạt lở cũng khiến nhiều tuyến đường ở vùng cao Đà Nẵng bị chia cắt, hạ tầng giao thông, trường học bị hư hỏng trầm trọng…

Giải pháp phải từ sớm, từ xa

Trong báo cáo nhanh, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), thông tin tính đến 18 giờ chiều 17-11 mưa lũ lớn ở miền Trung đã khiến 12 người chết và mất tích. Trong đó, Khánh Hòa 8 người chết, mất tích, Đà Nẵng 3 người mất tích; Quảng Trị 1 người mất tích.

Mưa lũ cũng khiến hàng ngàn căn nhà bị ngập. Trong đó, Quảng Trị 1.416 căn, TP Huế 12.207 căn, Khánh Hòa 1.107 căn. Ngoài ra, tổng cộng 341 gia súc, 4.900 gia cầm chết hoặc bị cuốn trôi, 2 chiếc đò máy bị chìm, 1 cầu và 1 hồ nước hư hỏng.

Nói về đợt mưa lũ lần này, các chuyên gia lưu ý bên cạnh ngập lụt, nguy cơ lũ quét, trượt sạt khu vực từ Hà Tĩnh đến phía Đông của tỉnh Quảng Ngãi luôn tiềm ẩn. Trong đó, cần lưu ý khu vực tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Khánh Hòa; phần phía Đông của tỉnh Lâm Đồng.

Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng Phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, nhìn nhận đợt mưa lớn đang xảy ra trải dài hầu khắp các tỉnh, thành phố miền Trung, vì thế nhiều sông ở miền Trung cũng sẽ chịu tác động. Dự báo từ ngày 17-11 đến ngày 20-11, các sông từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa có khả năng xuất hiện 1 đợt lũ, có sông trên báo động 3.

Để ứng phó hiệu quả, TS Trịnh Hải Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản - Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho rằng các địa phương cần tích hợp bản đồ phân vùng nguy cơ sạt lở đất vào quy hoạch sử dụng đất, phát triển hạ tầng. Điều này giúp nhận diện sớm những điểm yếu tiềm ẩn nguy cơ sạt lở.

Cũng theo TS Trịnh Hải Sơn, không chỉ dùng các giải pháp kè đá, tường chắn hay rọ thép, mà cần tổng thể giải pháp như xây dựng rãnh thoát nước, gia cố taluy, xử lý nền đất yếu, lắp hệ thống quan trắc sạt lở tại các khu dân cư trọng điểm. Cùng với đó, khôi phục rừng phòng hộ, trồng cây bám đất trên sườn đồi, quản lý nghiêm việc khai thác đất đá ven suối.

"Đầu tư cho hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm theo thời gian như ứng dụng công nghệ cảm biến, radar, viễn thám và dữ liệu mưa để cảnh báo sớm cho từng bản, từng xã. Đồng thời, cần tổ chức nhiều hơn các buổi tập huấn chuyên sâu để người dân nhận diện các dấu hiệu tiền sạt lở" - TS Trịnh Hải Sơn nói thêm về giải pháp. 

Thiên tai chưa thôi hoành hành

Đến chiều 17-11, nhiều địa phương tiếp tục chịu thiệt hại từ mưa lũ, sạt lở. Tại Quảng Trị, mưa lớn khiến 190 hộ dân với 644 nhân khẩu bị ngập, hơn 4.490 hộ mất điện; trên xã La Lay, nước cuốn 1 xe đầu kéo cùng tài xế; xã Khe Sanh xuất hiện sạt lở đe dọa trực tiếp sự an toàn của người dân. Trong khi đó, ở tỉnh Đắk Lắk, nhiều tuyến giao thông chìm trong nước lớn, ít nhất 2 căn nhà trên xã Yang Mao vì sạt lở mà bị vùi lấp.

Ở Quảng Ngãi, cầu Nước Bao bị nước lũ cuốn gãy đôi, ngoài ra, một trận lốc xoáy làm tốc mái 20 nhà dân và chuồng trại chăn nuôi gia súc.

Ở Huế, không ít đoạn Tỉnh lộ 6 và 17 bị ngập sâu. Lâm Đồng, một đoạn taluy âm trên đèo Prenn sụt, cuốn một phần đường đèo đổ xuống vực. Cũng vì sạt lở, lán trại trên xã Cam An, tỉnh Khánh Hòa bị đất đá bất ngờ ụp xuống khi đang có hàng chục người bên trong khiến ít nhất 1 người tử vong, 1 người mất tích.

Ngoài ra, một trận động đất bên Lào khiến nhiều nơi ở Thanh Hóa cảm nhận rõ rung lắc. Nhóm phóng viên