Không thể trao bản quyền "Tết âm" cho người Trung Quốc

Tết Việt Nam mang nhiều bản sắc riêng Ảnh: HOÀNG TRIỀU

"Chinese New Year" là một từ mới và nó được dùng với ý nghĩa phân biệt với "Tết dương". Tuy nhiên, sau này khi xã hội đa chủng tộc lớn mạnh ở các nước phương Tây thì người Trung Quốc hiểu rằng việc độc quyền sử dụng "Tết âm" với nhãn hiệu Trung Hoa và hất cẳng các cộng đồng châu Á khác ra khỏi khung cảnh ngôn ngữ của ngày Tết âm là một vũ khí văn hóa cực kỳ hiệu quả.

... Nói Tết của Việt Nam xuất phát từ Trung Quốc không hoàn toàn đúng. Chúng ta vốn là dân trồng lúa nước, hằng năm tổ chức đón xuân vào tháng 11. Một giả thuyết cho rằng sau này khi ta bị đô hộ và ảnh hưởng thì có thể chuyển sang ăn Tết muộn hơn. Nói chung, lịch âm - dương không hẳn do người Trung Quốc một tay sáng tạo ra mà cũng là sự kế thừa từ nhiều nền văn hóa khác. Tuy nhiên, cách tính lịch của họ lại có ảnh hưởng mạnh đến rất nhiều cộng đồng châu Á khác, trong đó có Việt Nam.

Vậy điều đó có đủ để chúng ta trao bản quyền "Tết âm" cho người Trung Quốc không? Đương nhiên là không. Thời khắc xuân đến không phải là của nả văn hóa của riêng dân tộc nào... Chúng ta có thể thấy từ "Lunar New Year" ngày càng được dùng nhiều hơn vì nó mang đúng tinh thần trung lập, bao trùm toàn bộ các nền văn hóa "ăn Tết âm" và không gây phản cảm.

(PGS-TS NGUYỄN PHƯƠNG MAI, chuyên gia về quản trị đa văn hóa tại Đại học Khoa học Ứng dụng Amsterdam, Hà Lan nêu quan điểm trên Zing ngày 23-2).