Từ khoản tiết kiệm 10 ngàn đồng đến nữ chủ doanh nghiệp

Người dân gửi hơn 7,3 triệu tỉ đồng tiết kiệm

Tại toạ đàm "Tiết kiệm - Sức mạnh nội sinh trong kỷ nguyên số" do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 30-10, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà Phạm Thanh Hà nhấn mạnh tiết kiệm luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh coi là chuẩn mực đạo đức và nền tảng phát triển, còn Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định đây là động lực quan trọng cho tăng trưởng bền vững.

Theo Ngân hàng Nhà nước, đến giữa năm 2025, tiền gửi dân cư đạt hơn 7,3 triệu tỉ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy tiết kiệm trong dân cư là nguồn lực nội sinh quan trọng của nền kinh tế.

Bà Phạm Thị Thuỳ Linh, Tổng Giám đốc Tổ chức Tài chính vi mô Tình thương (TYM) - Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, cho rằng mỗi đồng tiết kiệm nhỏ hôm nay sẽ trở thành nền tảng cho một tương lai tự chủ, công bằng và bền vững hơn cho phụ nữ và cộng đồng yếu thế.

100% khách hàng của TYM là phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn. Xuất phát từ thực tế đó, TYM đã xây dựng các sản phẩm tiết kiệm phù hợp, với mức gửi nhỏ nhất chỉ từ 10.000 - 20.000 đồng mỗi tuần. Hiện tổng số dư tiết kiệm đạt hơn 2.300 tỉ đồng - tuy không lớn nhưng là kết quả của sự kiên trì và nỗ lực của hơn 220.000 khách hàng, với bình quân mỗi người tiết kiệm khoảng 10 triệu đồng. Số dư tiết kiệm hiện nay đã tăng hơn 30 lần so với thời điểm TYM được cấp phép hoạt động (năm 2010), dù trải qua nhiều giai đoạn khó khăn như dịch COVID-19 hay thiên tai, lũ lụt.

Nhiều khách hàng chia sẻ rằng, từ thói quen tiết kiệm mỗi tuần chỉ 10.000 đồng - 20.000 đồng, họ không chỉ để tích lũy cho bản thân mà còn lan tỏa tinh thần tiết kiệm trong gia đình và cộng đồng. Hàng trăm phụ nữ coi việc đến TYM gửi tiết kiệm như một cam kết cho tương lai của mình, góp phần duy trì tỉ lệ hoàn trả vốn rất cao, lên tới 99,99%, kể cả trong những giai đoạn khó khăn.

Sau hơn 30 năm hoạt động, TYM tự hào vì đã hình thành và lan tỏa thói quen tiết kiệm định kỳ, bền bỉ trong cộng đồng phụ nữ. Đến nay, TYM đã tổ chức tập huấn cho gần 500.000 khách hàng về tài chính bền vững, giúp 1.500 phụ nữ thoát nghèo bền vững và 8.000 chị em trở thành chủ doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Những nỗ lực này không chỉ giúp phụ nữ tiếp cận tài chính, vươn lên ổn định cuộc sống, mà còn đóng góp tích cực vào tài chính bền vững quốc gia, truyền cảm hứng cho cộng đồng và chính đội ngũ cán bộ của TYM.

Lãi suất cho vay của TYM được áp dụng linh hoạt theo từng nhóm đối tượng: nhóm hộ nghèo và cận nghèo là 6%/năm, còn các nhóm khách hàng khác được áp dụng mức lãi suất khác nhau tùy theo loại hình vốn vay như đầu tư hay tiêu dùng.

Ông Christian Grajek - Trưởng điều phối khu vực Châu Á, Quỹ Hợp tác quốc tế các Ngân hàng Tiết kiệm Đức (DSIK) - nhấn mạnh rằng giáo dục tài chính sớm là nền tảng hình thành thói quen tiết kiệm bền vững.

Theo ông, cần chuyển từ các chiến dịch ngắn hạn sang mục tiêu dài hạn, biến tiết kiệm thành thói quen hàng ngày, bắt đầu ngay từ tuổi thơ và thanh thiếu niên. Giáo dục tài chính nên được tích hợp vào trường học, thiết kế phù hợp từng độ tuổi, gắn với thực tiễn và bối cảnh địa phương.

Ông đề xuất áp dụng các phương pháp hiện đại như trò chơi hóa, ứng dụng di động, học trực tuyến hay cuộc thi về tiết kiệm, kết hợp cơ chế khuyến khích như mở tài khoản tiết kiệm cho trẻ em và trao thưởng cho người học có kết quả tốt.

Từ tiết kiệm cá nhân đến sức mạnh nội sinh quốc gia

Theo PGS-TS Chu Khánh Lân, Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo Thống kê - Ổn định tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, tiết kiệm không chỉ là hành vi cá nhân mà còn là sức mạnh nội sinh của quốc gia.

Trên thế giới, một số quốc gia vượt qua được mức thu nhập trung bình như Hàn Quốc, Singapore, Trung Quốc họ có hệ số sử dụng vốn (ICOR) rất thấp chỉ từ 3,0 đến 3,5 nhưng đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao chỉ trong một giai đoạn đến 15-16 năm nhờ vào việc tiết kiệm. Tuy nhiên, họ phải đầu tư rất hiệu quả thì hệ số ICOR mới thấp. Ngược lại, một số quốc gia không vượt qua được bẫy thu nhập trung bình như Thái Lan và Malaysia thì hệ số ICOR cao, số năm có tốc độ tăng trưởng cao lại không nhiều.