Ám sát lãnh tụ nước ngoài

Bản ghi nhớ của Bộ Tư pháp Mỹ tường thuật tóm tắt cuộc gặp giữa Giám đốc CIA William Colby và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ ngày 31-12-1974 mà Văn khố An ninh Quốc gia Trường Đại học George Washington công bố hôm 21-6-2007 cho biết CIA từng lập mưu ám sát nhiều lãnh tụ nước ngoài một cách trái phép.

Bản ghi nhớ ghi rõ ở mục 14 (trong số 18 “bộ xương” mà Colby liệt kê): “CIA dường như “âm mưu” giết một số lãnh tụ nước ngoài, kể cả Castro, Lumumba và Trujillo. CIA không đóng bất cứ vai trò nào trong vụ ám sát Lumumba ngày 17-1-1961. Về vụ ám sát Trujillo ngày 10-5-1961, CIA “không thực sự can dự” nhưng có “chút ít quan hệ mờ nhạt” với các nhóm thực hiện vụ đó”.

Patrice Lumumba là tổng thống Congo thân Liên Xô, còn Raphael Trujillo là tổng thống Cộng hòa

Dominican. Tuần báo Time số đề ngày 30-6-1975 cho biết, ngoài chuyện âm mưu ám sát Fidel Castro và Lumumba, CIA còn bị tố cáo đứng đằng sau vụ ám sát Ngô Đình Diệm (1963) và René Schneider, tổng tư lệnh quân đội Chile (1970). Tuy vậy, theo bản kết quả điều tra tạm thời của Ủy ban Church (Frank Church là thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ, chủ nhiệm Ủy ban Điều tra Thượng viện Mỹ) năm 1975, “nhiều bằng chứng rõ ràng” quy kết CIA lập mưu giết chủ tịch Fidel Castro và Lumumba nhưng trong các vụ khác CIA không dính líu trực tiếp hoặc không có chứng cứ rõ ràng.

Y như trong phim James Bond

Trong các âm mưu kể trên, quyết tâm của chính quyền Mỹ sát hại Chủ tịch Fidel Castro của Cuba là rõ ràng nhất nhưng không bao giờ thành công. Vấn đề còn lại là ai trong chính quyền Washington ra lệnh cho CIA lập mưu ám sát Castro? Tin đồn trong những năm 1970 cho rằng một trong hai tổng thống là Dwight Eisenhower và John F. Kennedy đã cho phép hoặc làm lơ để CIA hành động.

Trong tài liệu “vật quý của gia đình”, cố vấn an ninh quốc gia Henry Kissinger có báo cáo với tổng thống Gerald Ford trong cuộc gặp ngày 4-1-1975 rằng theo Giám đốc CIA Richard Helms chính “Robert Kennedy đã đích thân chỉ đạo chiến dịch ám sát Castro”. Robert Kennedy lúc đó là bộ trưởng tư pháp thời tổng thống John F. Kennedy và tổng thống Lyndon Johnson.

Đã có không biết bao nhiêu bài báo viết về những âm mưu ám sát Chủ tịch Fidel Castro của CIA hoặc của những người Cuba lưu vong bên Mỹ. Nhưng có lẽ bộ phim tài liệu có nhan đề 638 kiểu ám sát Castro dài 75 phút phát trên kênh 4 (Anh Quốc) ngày 28-11-2006 gây ấn tượng nhất.

Chủ tịch Fidel Castro tố cáo Luis Posada (ảnh nhỏ) âm mưu giết ông nhiều lần

Fabian Escalante, người có nhiệm vụ bảo vệ Fidel Castro trong hầu hết thời gian 48 năm công tác trong ngành tình báo và bản thân ông từng phá vỡ nhiều âm mưu tấn công Castro, kể lại trong phim rằng theo những gì tình báo Cuba biết đã có 638 âm mưu và kế hoạch ám sát “lãnh tụ tối cao”. Từ 1960 đến 1965, đa số âm mưu này do người của CIA thực hiện. Từ năm 1970 trở đi, là của đám Cuba lưu vong được CIA huấn luyện. Thú vị nhất là chi tiết tổng thống John F. Kennedy từng nhờ Ian Fleming, cha đẻ của điệp viên siêu tưởng James Bond, cố vấn cách ám sát Castro!

Âm mưu nhét chất nổ vào xì gà làm vỡ mặt Castro của CIA được kể lại nhiều nhất nhưng ít ai biết rằng nó “chết từ trong trứng nước”. Theo Time (30-6-1975), bộ phận y tế của CIA đã thực hiện việc nhét thuốc nổ vào loại xì gà Havana hảo hạng mà Castro thích nhất nhưng không biết vì sao nó chưa bao giờ ra khỏi phòng thí nghiệm. Cũng có nguồn tin (The Guardian, 3-8-2006) cho rằng xì gà được tẩm thuốc độc botulinum.

Âm mưu nói trên khá kỳ lạ nhưng có lẽ chưa bằng ý tưởng nhét thuốc nổ vào sò biển để hạ sát ông Castro. Nắm được sở thích bơi lặn ở vùng biển Caraib của Castro, CIA đã nghĩ ra một cách ám sát độc đáo: tìm một loại sò đủ lớn để nhét một lượng thuốc nổ có thể giết người tại chỗ, dùng sơn làm cho nó có màu mè rực rỡ thu hút sự chú ý của đối tượng. Tuy nhiên, theo những tài liệu giải mật dưới thời tổng thống Bill Clinton, kế hoạch này đã được lãnh đạo CIA xem xét nhưng, cũng giống như các kế hoạch giàu trí tưởng tượng nhưng khó thực hiện khác, nó chỉ nằm trên giấy. Cũng có một kế hoạch khác trên giấy liên quan đến sở thích bơi lặn của Chủ tịch Castro là cấy vào áo bơi của Castro một loại nấm độc gây bệnh ngoài da mãn tính.

Em không thể bắn anh!

Có một lần, CIA tuyển dụng một người yêu cũ của Chủ tịch Castro để ám sát ông. Theo Peter Moore, nhà sản xuất bộ phim tài liệu kể trên, CIA giao cho người phụ nữ này một viên thuốc kịch độc. Ả giấu thuốc trong một hũ kem lạnh. Chẳng may viên thuốc hòa tan trong kem. Ả định lợi dụng lúc Castro ngủ say thoa kem lên môi chắc cũng có tác dụng. Thế nhưng ông Castro đã nghi cô ấy đến với ông với tâm địa xấu. Ông liền trao cho ả khẩu súng ngắn của ông rồi bảo: “Bắn đi”. Nhưng cô ả gào lên: “Em không thể”. Y như một kịch bản phim lãng mạn kiểu Hollywood.

Âm mưu ám sát Castro gần đây nhất diễn ra khi lãnh tụ Cuba viếng thăm Panama năm 2000. Dưới đế bục diễn văn mà ông Castro đứng nói, có 90 kg thuốc nổ. Nhân viên an ninh Cuba đã giúp cảnh sát Panama phá vỡ âm mưu này. Bốn người bị bắt, trong đó có Luis Posada, cựu nhân viên CIA, người Venezuela sinh đẻ ở Cuba. Chính phủ Panama sau đó ân xá và thả Posada về Mỹ. Posada là tên khủng bố chống Cuba khét tiếng được Mỹ dung dưỡng. Hắn nhiều lần thực hiện âm mưu sát hại Castro nhưng không lần nào thành công.

CIA cũng từng thuê dân mafia sát hại Castro. Thông qua Sam Giancana, trùm mafia ở Chicago, CIA thuê một tay anh chị từng học chung với Castro “tiêu diệt đối tượng” ngay trên đường phố giữa ban ngày. Một tên chuyên môn bắn tỉa cũng được thuê để giết Castro nhưng bị an ninh Cuba bắt tại Trường Đại học Havana. Không vụ thanh toán kiểu mafia nào thành công.