Nghệ sĩ về chiều: Mơ đêm diễn cuối cùng

Sân khấu cải lương rơi vào tình cảnh khó khăn nhưng khán giả không quay lưng với nghệ sĩ. Có những suất diễn quy tụ nghệ sĩ “thế hệ vàng” của sân khấu cải lương, khán giả vẫn nườm nượp đến xem. Bằng chứng là tại live show nghệ sĩ Chí Tâm do đạo diễn Trần Ngọc Giàu dàn dựng, khán giả đông kín rạp bởi đó là đêm diễn của nhiều danh ca cải lương thuộc thế hệ tài năng. Điều đó càng khiến cho nhiều nghệ sĩ ở tuổi về chiều dù bệnh tật, đời sống khó khăn vẫn mong được trở lại sàn diễn cho dù là đêm diễn cuối cùng.

Mong ước cuối đời

Nghệ sĩ Phương Quang thời gian gần đây có dấu hiệu mắc bệnh đãng trí khiến bà Hương - vợ ông - từ chối giùm ông hết các suất diễn. “Anh ấy quên nhanh một cách bất ngờ. Chuyện của những năm xưa thì anh ấy nhớ, còn chuyện xảy ra mới hôm qua thì anh ấy quên mất. Tôi rất lo lắng” - bà chia sẻ.

Nghệ sĩ Phượng Liên và nghệ sĩ Út Bạch Lan trong vở “Tấm lòng của biển” diễn tại rạp Hưng Đạo năm 2008

Thế nhưng gặp ai, ông vẫn nói về mong ước cuối đời của mình: “Phải làm một suất hát giã từ khán giả chứ. Cầu thủ có trận cuối trên sân cỏ, mình là nghệ sĩ, mấy chục năm sống với sàn diễn, khi giã từ phải có một đêm tri ân tình thương của công chúng”. Bà thì lắc đầu vì không thể làm liều trước căn bệnh mất trí nhớ của ông. “Rồi anh ấy sẽ nhầm từ vai này sang vai khác, lúc đó phụ lòng bà con khán giả thương mến” - bà Hương nói. Nhưng nghệ sĩ Lệ Thủy vẫn động viên: “Anh Quang cứ làm, tụi này hỗ trợ hết mình. Chọn những lớp diễn ưng ý nhất để diễn, có các bạn diễn kèm anh ấy như hồi mới vô nghề thì khán giả sẽ thương”.

Có được đêm diễn quy mô hoành tráng như liveshow “Nửa thế kỷ con tằm vẫn nhả tơ” của nghệ sĩ Hồng Nga là ước nguyện cuối đời của nhiều nghệ sĩ tuổi về chiều. (Ảnh do ban tổ chức cung cấp)

Danh hài Tùng Lâm trở bệnh mấy ngày gần đây, ra vào bệnh viện thường xuyên và uống thuốc nhiều hơn ăn cơm. “Tối qua, nằm mơ thấy Phi Thoàn, Khả Năng, Thanh Hoài về rủ tôi đi diễn. Ba người bạn thân hỏi sao mày ham vui, ở hoài trên đó, hổng xuống dưới này cho có bạn, có bè? Tôi giật mình, mồ hôi ướt đẫm, phải chăng đến lúc phải ra đi!” - nghệ sĩ Tùng Lâm vẫn cười nụ cười rất đặc trưng.

Ấy vậy mà hễ gặp báo chí và nghệ sĩ đàn em, ông vẫn nói về suất diễn cuối đời.

Sau 3 lần bị tai biến đến nay, sức khỏe nghệ sĩ Tùng Lâm yếu lắm. “Hoài Linh, Nhật Cường - 2 đứa con nuôi - đã tính sẽ làm một đêm hát để bố giã từ sân khấu. Và tôi mong đến ngày đó, không có sự cố gì xảy ra để cùng đàn em, đàn cháu cháy hết mình trên sân khấu lần cuối” - danh hài 88 tuổi này nói, thể hiện nhiệt huyết với nghề.

Những nghệ sĩ về chiều như Diệu Hiền, Ngọc Hương, Thanh Tú, Trang Bích Liễu, Kim Giác, Hùng Minh, Nam Hùng, Tô Kim Hồng, Thanh Nguyệt, Ánh Hồng... vẫn mong được tái ngộ khán giả để tri ân tình thương yêu mà công chúng đã dành cho họ, cho sân khấu cải lương nhiều thập kỷ qua. Hai nghệ sĩ Tô Kim Hồng, Thanh Vy vừa xuất viện vì bệnh tim mạch. Nghệ sĩ Thanh Nguyệt bị di chứng rối loạn tim và huyết áp, đến nay mắt bên trái đã bị mờ. Thế nhưng, nói đến việc quay lại sàn diễn thì ai nấy đều hăng hái, say mê nhắc lại các vai diễn, vở tuồng đã đưa tên tuổi của họ lên đỉnh cao nghệ thuật.

Làm vì tâm nguyện

Bà Hương - vợ nghệ sĩ Phương Quang - kể: “Cách đây 2 tuần, anh ấy đi hát chùa, ca “Tình anh bán chiếu”, mới xuống hò câu 1 đã khó thở nhưng vẫn ráng ca hết 3 câu. Khi xuống sân khấu, mặt mày anh xanh như tàu lá chuối. Tôi sợ quá, khi nhớ lại trường hợp của nghệ sĩ Kim Ngọc, vừa ca xong 2 câu vọng cổ vào hậu trường thì bị đột quỵ. Có lẽ nên xem suất hát này là suất giã từ của anh ấy với sàn diễn chứ làm sao chịu được khi anh ấy ca ngoài sân khấu, còn tôi bên trong cánh gà thì muốn rớt tim! ”.

Nói vậy nhưng vì thương chồng, bà cũng nghe theo lời khuyên của nghệ sĩ Lệ Thủy, cố gắng tổ chức suất diễn nhỏ gọn “cho ông nhà tôi được vui, chỉ sợ bệnh quên tuồng của ông” - bà nói và cho biết suất diễn này của ông cùng các nghệ sĩ sẽ gây quỹ giúp các nghệ sĩ đồng nghiệp có hoàn cảnh khó khăn.

“Sầu nữ” Út Bạch Lan cũng cho biết bà sẽ thực hiện một suất hát tại Nhà hát Bến Thành trong thời gian tới song bà không muốn gọi “live show” “vì ở tuổi 80 mà còn danh vọng với ai. Tôi chỉ mong tổ chức suất hát này, dành hết tiền bán vé lo cho những nghệ sĩ đồng nghiệp đang túng quẫn. Tôi không có khả năng để lo cho họ, nay chỉ xin khán giả thương tôi giúp tôi thực hiện được tâm nguyện này qua từng tấm vé” - Út Bạch Lan bày tỏ mong ước cuối đời của bà trong nước mắt.

Nghệ sĩ Hùng Minh cho biết: “Suất diễn cuối của mỗi chúng tôi chắc chắn sẽ thu hút đông khán giả mộ điệu sân khấu cải lương. Tuy nhiên, điều khó khăn của chúng tôi không chỉ là sức khỏe ca diễn mà còn kinh phí tổ chức. Chúng tôi lấy đâu ra tiền, còn xin tài trợ thì các doanh nghiệp lâu nay không mặn mà lắm với sân khấu cải lương”.

Hào quang danh vọng nhanh chìm vào quên lãng nhưng trong trái tim người nghệ sĩ về chiều vẫn tràn đầy nhiệt huyết với nghề. Một số nghệ sĩ đã tiều tụy, xuống sắc ở ngoài đời nhưng khi bước lên sân khấu, họ vẫn giữ được thần sắc qua từng vai diễn. Đó là sức sống mang lại từ nghệ thuật.

Bài thơ của soạn giả Viễn Châu cũng là lời kết cho phận đời nghệ sĩ: “Giã từ sân khấu trằn trọc thâu đêm/Hết chúa, hết tôi, hết công hầu khanh tướng/Trả phấn, trả hương giữ lại tình nghệ sĩ/Bệnh tật chỉ là bụi phủ của thời gian”.