Trong lúc người làm nghệ thuật rất đau đầu với thực trạng hỗn loạn trong hoạt động của mỹ thuật Việt Nam, sự xuất hiện của các sàn đấu giá tranh mỹ thuật và những phiên chợ nghệ thuật đầu tiên có vai trò khá quan trọng.
Những bước chuyển
Sự xuất hiện đêm đấu giá vị nghệ thuật đầu tiên tại TP HCM, do Công ty Lý Thị tổ chức, được các họa sĩ hào hứng ghi nhận và tham gia. Cũng thời điểm này ở Hà Nội, Chọn Gallery đã đứng ra làm thị trường với mô hình tương tự.
Ngay những tháng đầu năm 2017, các hội chợ nghệ thuật đã được triển khai liên tiếp bởi RealArt tại Hà Nội (từ ngày 20 đến hết 26-1) và hiện giờ là ở
TP HCM (từ ngày 18 đến hết 26-2) tại Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM, góp phần làm cho không khí hướng đến thị trường tranh nghệ thuật nóng lên. Trong tuần triển lãm “Hà Nội - TP HCM” sẽ có các hội thảo chuyên đề: Thị trường nghệ thuật Việt Nam, Truyền thông trong lĩnh vực nghệ thuật, Làm sao để nghệ thuật đến gần hơn với công chúng, Kỹ năng tự quảng bá chuyên nghiệp cho các nghệ sĩ Việt Nam...
Họa sĩ Nguyễn Quốc Chánh nhìn nhận: “Sự xuất hiện của những sàn đấu giá như Lý Thị hay Chọn Gallery là rất tốt. Tác phẩm nghệ thuật là loại hàng hóa đặc biệt, hàng hóa tương lai. Nếu người Việt có tiền và có kiến thức để hiểu được cách đầu tư tác phẩm nghệ thuật, có thể tạo nên mặt bằng giá tốt cho tranh nghệ thuật thì chúng ta có thể trao đổi, đàm phán với bên ngoài. Trước nay, chúng ta chưa có nhà đấu giá của mình nên tác phẩm nghệ thuật hoàn toàn bị người nước ngoài mua với giá rẻ rồi kinh doanh kiếm lời trên chất xám của nghệ sĩ Việt”.
Theo nghệ sĩ Như Huy, có các sàn đấu giá công khai và các hội chợ sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường nghệ thuật. “Rất khó có thể tránh được tâm lý hám lợi ngắn hạn nên vẫn sẽ có những người làm giả tác phẩm. Không thể giết chết cái giả nên tốt nhất là hãy đấu tranh đến cùng cho cái thật và tạo ra niềm yêu thích cái thật để bớt đi cơ hội lan truyền, luân chuyển của cái giả. Tôi tin rằng ở đâu càng có nhiều cái giả thì giá của cái thật sẽ càng lên cao” - nghệ sĩ Như Huy bày tỏ.
Thiếu hỗ trợ pháp lý
Họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng sự xuất hiện các đường dây làm tranh giả cuối năm 2016 cho thấy những bí mật còn nằm sâu kín mà trước đây, chỉ người trong giới mỹ thuật mới có thể hiểu được.
Vụ 17 bức tranh giả của nhà sưu tập Vũ Xuân Chung đưa ra triển lãm tại Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM đã khiến công chúng và người trong giới ngỡ ngàng. Tiếp đó, bức tranh được cho là của danh họa Bùi Xuân Phái bán trong một buổi đấu giá từ thiện ở TP với mức 102.000 USD (hơn 2 tỉ đồng) bị họa sĩ Bùi Thanh Phương, con trai ông, kết luận là làm giả tác phẩm của cha mình một cách thô thiển khiến không ít người hoang mang.
Nhiều họa sĩ cảm thấy tuyệt vọng khi gia đình họa sĩ Tạ Tỵ đệ đơn lên TAND TP HCM kiện nhà sưu tập Vũ Xuân Chung về vụ tranh giả chữ ký Tạ Tỵ. Thế nhưng, vụ việc cứ lòng vòng, đẩy từ TAND TP HCM xuống TAND quận 4 rồi mới đây lại quay trở lại TAND TP mà vẫn chưa đi đến đâu.
Tác phẩm của các bộ tứ đình đám: Nghiêm - Liên - Sáng - Phái, Trí - Lân - Vân - Cẩn, Phổ - Thứ - Lựu - Đàm (các họa sĩ tiêu biểu cho nền mỹ thuật Đông Dương và thời kỳ đầu mỹ thuật Việt Nam, mỹ thuật Đông Nam Á) đang bị làm giả, làm nhái; ngang nhiên buôn qua bán lại, nâng lên đến tuyệt phẩm vô giá. Họa sĩ, nghệ sĩ đương đại ai cũng cảm thấy cay đắng vì bất lực, mất kiểm soát.
Nên bắt đầu từ đâu?
“Giữa lúc hoạt động mỹ thuật hỗn mang, những người muốn tiến vào thị trường một cách chuyên nghiệp thực sự còn rất nhiều khó khăn” - nhà sưu tập Nguyễn Văn Sĩ nhận xét.
Họa sĩ Đào Châu Hải cho rằng gia đình họa sĩ Tạ Tỵ nên theo đuổi vụ kiện bản quyền tranh đến cùng. “Có thể chậm trễ về thời gian nhưng nếu quyết tâm thì tôi nghĩ vẫn có hy vọng. Vấn đề bản quyền, đặc biệt lại có yếu tố người nước ngoài, thì pháp luật Việt Nam chưa có tiền lệ. Đưa ra tòa một sự việc chưa từng có tiền lệ như thế đương nhiên phải khó khăn, chậm trễ nhưng Việt Nam đã gia nhập Công ước Berne nên cuối cùng tòa sẽ phải xử thôi” - họa sĩ khẳng định.
Nghệ sĩ đương đại - giám tuyển nghệ thuật độc lập Nguyễn Như Huy tự tin: “Đừng sợ những sự vụ đang phát lộ. Chính ở vào giai đoạn lộn xộn dữ dội này, thị trường nghệ thuật Việt Nam đang dần hình thành. Trên tiến trình cân bằng giữa giá trị và giá cả, rất cần xuất hiện các nhà đấu giá, cần định chế pháp luật, hoàn thiện hành lang pháp lý”.
và quét mã QR
Bình luận (0)