Việt Nam đứng đầu Đông Nam Á về số ca ghép tạng

Ngày 5-3, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia phối hợp Hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tổ chức hội thảo "Tăng cường vai trò truyền thông, vận động hiến tặng mô, tạng từ người hiến sau khi chết/chết não".

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhận định Việt Nam có tỉ lệ ghép tạng cao nhất Đông Nam Á (hơn 1.000 ca/năm) nhưng tỉ lệ hiến tạng từ người cho chết não lại thuộc nhóm thấp nhất thế giới.

Trong hơn 1.000 ca ghép mỗi năm, Việt Nam thực hiện khoảng 100 ca ghép gan, 90 ca ghép tim, 13 ca ghép phổi; ghép tụy và ghép ruột non đều tiến hành 2 ca. Chỉ tính riêng 2 tháng đầu năm 2025, cả nước đã có 16 ca chết não hiến tạng, trong khi từ năm 2022 - 2023, cả nước chỉ có 14 ca/năm.

Để tăng cường nguồn tạng từ người cho chết não, Thứ trưởng Thuấn cho rằng việc tư vấn, vận động đóng vai trò rất quan trọng, tuy nhiên hiện nay chưa có cơ chế, chính sách rõ ràng cho hoạt động tư vấn hiến tặng mô, tạng từ người chết não, chết tim.

Công tác truyền thông dù đã được đẩy mạnh nhưng chưa đủ rộng và hiệu quả, nhiều người dân vẫn e ngại, thậm chí lo ngại về tâm linh, đạo đức.

Ông Thuấn cho biết Bộ Y tế đang nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, bệnh viện thành lập đội ngũ tư vấn hiến tặng mô, tạng; đảm bảo có chế độ đãi ngộ phù hợp.

Nhấn mạnh ghép tạng là một trong các sự kiện tiêu biểu của y tế Việt Nam năm 2024, PGS-TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, đánh giá cao vai trò truyền thông, vận động, tư vấn của các chi hội vận động hiến ghép mô tạng.

Bà Tiến cho biết đến nay, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và nhiều bệnh viện khác đã thành lập các tổ, nhóm tư vấn hiến tạng từ bệnh nhân chết não. Một số bệnh viện lần đầu tiên vận động thành công gia đình người chết não hiến tạng.

"Cần phải sửa đổi luật để tạo thuận lợi cho việc hiến tạng sau chết não, bảo vệ quyền lợi của người hiến và gia đình; có chính sách hỗ trợ chi phí cho quá trình hiến và ghép tạng và vinh danh những gia đình hiến tạng người thân sau chết não; cải tiến quy trình đăng ký hiến tạng đơn giản, thuận tiện"- bà Tiến đề nghị.

Với tỉ lệ ca ghép tạng từ người cho chết não còn quá thấp so với thế giới, PGS-TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cho biết năm 2025, Trung tâm sẽ tăng cường các hoạt động nâng cao nhận thức của người dân về hiến mô tạng; đề xuất đưa chủ đề hiến - ghép tạng từ người chết não vào nội dung giảng dạy cho sinh viên y khoa.