Viện kiểm sát nhận định việc cho phép áp dụng kết quả gói thầu "mẫu" từ quận 5 (cũ) ra toàn thành phố đã triệt tiêu tính cạnh tranh, tạo điều kiện cho AIC độc quyền trúng thầu, gây thiệt hại ngân sách hơn 137 tỉ đồng.
Ngày 10-12, TAND TP HCM tiếp tục phiên sơ thẩm xét xử Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Tiến bộ Quốc tế (AIC); Lê Hồng Sơn, cựu Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP HCM; Lê Hoài Nam, cựu Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP HCM, cùng 13 bị cáo khác về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
Gây thiệt hại hơn 137 tỉ đồng
Theo hồ sơ vụ án, trong giai đoạn 2011-2017, AIC đã trúng 230 gói thầu trên địa bàn TP HCM thuộc các lĩnh vực giáo dục, y tế và môi trường với tổng giá trị hơn 686 tỉ đồng. Trong đó, lĩnh vực giáo dục chiếm tỉ trọng lớn nhất với 134 gói thầu, tổng trị giá 270,9 tỉ đồng.
Tại tòa, bị cáo Hoàng Thị Thúy Nga (cựu Trưởng Ban Quản lý dự án 1 AIC) lập luận rằng việc triển khai các bộ thiết bị dạy học được thực hiện theo hình thức xã hội hóa, nguồn vốn do phụ huynh đóng góp. Bị cáo cho rằng đây bản chất là giao dịch dân sự dựa trên sự đồng thuận giữa các bên nên không gây thiệt hại cho nhà nước. Tuy nhiên, cáo trạng và kết quả điều tra đã chứng minh thực tế hoàn toàn trái ngược.
Chuỗi sai phạm bắt nguồn từ gói thầu trị giá hơn 8,1 tỉ đồng do Phòng GD-ĐT quận 5 (cũ) làm chủ đầu tư. Tại đây, AIC trúng thầu sau khi 2 doanh nghiệp đối thủ bị loại với lý do không đủ năng lực. Phòng GD-ĐT quận 5 (cũ) đã ký hợp đồng mua 45 bộ thiết bị ngoại ngữ, thanh toán trước hơn 4 tỉ đồng, phần còn lại được chi trả từ nguồn xã hội hóa đến năm 2015.
Các bị cáo tại tòa
Ngay sau đó, bị cáo Lê Hồng Sơn đã ký văn bản kiến nghị UBND TP HCM cho phép các quận, huyện còn lại áp dụng kết quả trúng thầu của quận 5 (cũ) để mua sắm trực tiếp. Sau khi được UBND thành phố chấp thuận và Sở GD-ĐT hướng dẫn quy trình 12 bước, hoạt động mua sắm thiết bị trên toàn thành phố gần như triệt tiêu tính cạnh tranh, phụ thuộc hoàn toàn vào kết quả thầu tại quận 5 (cũ).
Cơ quan điều tra xác định cơ chế này đã gây thiệt hại cho ngân sách hơn 137 tỉ đồng. Cụ thể, 40 gói thầu do phòng GD-ĐT 23 quận, huyện làm chủ đầu tư gây thiệt hại hơn 108 tỉ đồng; 89 gói thầu tại các trường THPT gây thiệt hại gần 29 tỉ đồng. Các gói thầu này nằm trong khuôn khổ nhiều dự án lớn như: "Tăng cường dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân", "Phổ cập và nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh", đề án "Phổ cập mầm non cho trẻ 5 tuổi"…
VKSND TP HCM nhận định việc áp dụng kết quả gói thầu duy nhất cho toàn thành phố thay vì đấu thầu độc lập đã tạo điều kiện cho AIC độc quyền cung cấp thiết bị, vi phạm nghiêm trọng quy định đấu thầu và gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước.
Thâu tóm hàng loạt gói thầu
Trong lĩnh vực y tế, từ năm 2009, UBND TP HCM đã chỉ đạo triển khai công nghệ xử lý nước thải AAO phân tán của Nhật Bản tại các bệnh viện. Đến năm 2011, danh mục và quy mô đầu tư hệ thống xử lý nước thải y tế tại 13 quận, huyện được phê duyệt. Cơ chế cho phép đơn vị thi công ứng vốn thực hiện và thanh toán sau nghiệm thu đã tạo điều kiện để các doanh nghiệp, trong đó có AIC, nhanh chóng triển khai dự án.
Kết quả điều tra cho thấy nhờ các văn bản chỉ đạo từ UBND TP HCM và các sở ngành, AIC nắm quyền chủ đạo trong hầu hết dự án xử lý nước thải y tế từ tuyến thành phố đến quận, huyện. Cụ thể, giai đoạn 2012-2016, AIC trúng 94/96 gói thầu do 27 đơn vị làm chủ đầu tư với tổng vốn quyết toán hơn 323 tỉ đồng. Trong đó có 15 gói đấu thầu rộng rãi và 79 gói chỉ định thầu. Hội đồng định giá tài sản xác định 40 gói thầu trong số này gây thiệt hại ngân sách khoảng 2,39 tỉ đồng.
Tại phiên tòa, đại diện VKSND TP HCM nhận định hành vi của các bị cáo đã vi phạm nghiêm trọng quy định đấu thầu, gây hậu quả đặc biệt lớn. Việc lập dự toán, thẩm định giá và tổ chức đấu thầu trong cả hai lĩnh vực giáo dục và y tế đều có dấu hiệu cấu kết, tạo điều kiện cho AIC trúng thầu độc quyền.
Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (hiện đang trốn truy nã, bị xử vắng mặt) được xác định là vai trò chủ mưu, chỉ đạo thiết lập "quân xanh", bắt tay với đơn vị tư vấn và cán bộ chủ đầu tư để thông thầu, nâng khống báo cáo tài chính. Thủ đoạn này giúp AIC trúng tổng cộng 230 gói thầu. Riêng tại Sở GD-ĐT TP HCM và Phòng GD-ĐT quận 5 (cũ), sai phạm của một số lãnh đạo, cán bộ trong việc can thiệp trái luật đã gây thiệt hại hơn 142 tỉ đồng.
Về trách nhiệm dân sự và hình sự, VKSND TP HCM ghi nhận gia đình bị cáo Nhàn đã tự nguyện nộp 66 tỉ đồng khắc phục hậu quả và bị cáo có nhiều thành tích trong công tác, nên đề nghị áp dụng tình tiết giảm nhẹ đặc biệt.
VKSND TP HCM đề nghị tuyên phạt các bị cáo cùng về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Trong đó, Nguyễn Thị Thanh Nhàn 8-9 năm tù; Hoàng Thúy Nga 7-8 năm tù; Lê Hồng Sơn 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo; Lê Hoài Nam 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù; Lê Phương Nga (cựu Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT) 2-3 năm tù nhưng cho hưởng án treo. Các bị cáo còn lại từ 3 năm tù cho hưởng án treo đến 7 năm tù giam.
và quét mã QR
Bình luận (0)