Xây dựng nền kinh tế số là xu hướng tất yếu

Theo số liệu thống kê mới nhất, nhiều doanh nghiệp (DN) tại TP HCM đang có xu hướng ứng dụng công nghệ số vào hoạt động sản xuất - kinh doanh. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của kinh tế số đối với sự phát triển của thành phố.

Động lực nâng cao năng suất lao động

Năng suất lao động (NSLĐ) là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sức cạnh tranh của nền kinh tế. NSLĐ của TP HCM tuy tăng trưởng nhưng vẫn còn ở mức thấp so với nhiều nước trong khu vực và thế giới.

Cụ thể, NSLĐ của Việt Nam nói chung và TP HCM nói riêng vẫn chưa thể thu hẹp khoảng cách với các đô thị đi trước trong khu vực. Theo số liệu thống kê, trong khi NSLĐ cả nước tăng 6,71% thì TP HCM chỉ tăng 4,23%. Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ công nghệ, kỹ năng của người lao động còn hạn chế, bên cạnh quy mô lao động nhỏ và siêu nhỏ chiếm tỉ lệ cao (trên 92%).

Trong bối cảnh đó, kinh tế số được xem là động lực quan trọng để nâng cao NSLĐ. Kinh tế số thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, từ đó tạo ra những bước đột phá về NSLĐ. Kinh tế số tác động đến NSLĐ thông qua các kênh như sau:

Một là, tự động hóa. Ứng dụng công nghệ robot, trí tuệ nhân tạo giúp tự động hóa các quy trình sản xuất, giảm thiểu sức lao động thủ công, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.

Hai là, cải thiện quản lý. Các phần mềm quản lý hiện đại giúp DN quản lý hiệu quả nguồn nhân lực, tài chính, hàng hóa, tối ưu hóa quy trình sản xuất - kinh doanh.

Ba là, nâng cao kỹ năng. Kinh tế số tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận thông tin, kiến thức mới, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp.

Bốn là, thu hút đầu tư nước ngoài. Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng ảnh hưởng đến NSLĐ. Bởi lẽ, công nghệ tiên tiến có thể được chuyển giao từ DN FDI đến DN trong nước.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong sản xuất - kinh doanh đã mang lại hiệu quả rõ rệt tại nhiều DN ở TP HCM. Hội nghị Tech4life 2024 với sự tham gia của nhiều DN đã giới thiệu các giải pháp công nghệ số trong quản trị DN, logistics, công nghệ chăm sóc sức khỏe..., cho thấy nỗ lực ứng dụng công nghệ số vào hoạt động sản xuất - kinh doanh của các DN TP HCM.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, việc chuyển đổi số trong DN cũng đối mặt nhiều thách thức như: thiếu thông tin, thiếu hợp tác từ các đơn vị cung cấp dịch vụ, lo ngại về an toàn thông tin... Do đó, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để giúp DN vượt qua những khó khăn này.

Tối ưu hóa dịch vụ công

Kinh tế số không chỉ tác động đến khu vực sản xuất - kinh doanh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa các dịch vụ công, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong lĩnh vực hành chính công giúp cải cách thủ tục hành chính. Các dịch vụ công trực tuyến sẽ giúp người dân và DN tiết kiệm thời gian, chi phí khi thực hiện thủ tục hành chính.

Theo khảo sát của Bộ Nội vụ, chỉ số hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước năm 2023 tập trung vào 9 nhóm chính sách, trong đó có các chính sách liên quan dịch vụ công trực tuyến. TP HCM đã đạt được những kết quả tích cực trong việc triển khai dịch vụ công trực tuyến, nhiều đơn vị nâng tỉ lệ giải quyết thủ tục hành chính bằng hình thức trực tuyến lên gần 100%.

Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong lĩnh vực hành chính công giúp nâng cao tính minh bạch - thông tin về dịch vụ công được công khai trên môi trường mạng giúp người dân dễ dàng tra cứu, giám sát; giúp tăng cường sự tương tác - các nền tảng số tạo điều kiện cho người dân tham gia đóng góp ý kiến, phản ánh kiến nghị đến các cơ quan nhà nước.

TP HCM đã triển khai nhiều ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong lĩnh vực dịch vụ công, như: Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, cổng dịch vụ công trực tuyến... Các ứng dụng này đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và DN.

Xây dựng nền kinh tế số là xu hướng tất yếu, là chìa khóa để TP HCM nâng cao NSLĐ, tối ưu hóa dịch vụ công, thu hút đầu tư và tăng cường khả năng cạnh tranh toàn cầu. Để đạt được mục tiêu này, TP HCM cần tập trung vào một số giải pháp.

Theo đó, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật. Cụ thể là đầu tư phát triển hạ tầng mạng băng thông rộng, mạng di động 5G, trung tâm dữ liệu, bảo đảm nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế số.

Phát triển nguồn nhân lực, trong đó cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế số. Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết về phát triển kinh tế số, trong đó có nội dung về xây dựng giải pháp phát triển nhân lực quốc gia đáp ứng yêu cầu của công nghiệp 4.0.

TP HCM cần hỗ trợ DN ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong sản xuất - kinh doanh, chuyển đổi số. Hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế số. Xây dựng chính quyền số, kiến tạo, phát triển, hiệu quả, hướng đến phục vụ nhân dân.

Với sự quyết tâm và nỗ lực của cả hệ thống chính trị, TP HCM sẽ thành công trong việc xây dựng nền kinh tế số, đưa thành phố trở thành trung tâm kinh tế số hàng đầu của khu vực và thế giới. 

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH