10 nhóm ngành “khát” nhân lực trong thập kỷ tới

Theo dự báo, nhu cầu nhân lực qua đào tạo chiếm trên 95%, trong đó trình độ đại học khoảng 25%. Giai đoạn 2025 – 2035, thị trường lao động sẽ nổi bật với 4 xu hướng chính: gia tăng lao động trên các nền tảng công nghệ; chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm; lao động giản đơn bị thu hẹp; và xu hướng tự tạo việc làm, khởi nghiệp gia tăng. Hiện có khoảng 68% công việc cần kỹ năng số cơ bản, trong khi 20% yêu cầu kỹ năng số chuyên sâu.

10 nhóm ngành "khát" nhân lực 

Dự báo giai đoạn 2025 – 2035, Việt Nam sẽ cần lượng lớn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật, kinh tế và dịch vụ hiện đại.

Các nhóm ngành có nhu cầu lớn gồm: Công nghệ kỹ thuật – tự động hóa – năng lượng tái tạo; Công nghệ thông tin – trí tuệ nhân tạo – an ninh mạng; Kinh tế – tài chính – logistics; Xây dựng – kiến trúc – môi trường; Luật – truyền thông – ngôn ngữ; Giáo dục – sư phạm kỹ thuật; Y – dược – công nghệ y sinh; Du lịch – nhà hàng – khách sạn; Công nghệ nông – lâm – thủy sản; và Văn hóa – nghệ thuật – thể thao – thiết kế số.

Theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP HCM, nguồn nhân lực số phải được đào tạo bài bản, vững chuyên môn, có năng lực làm chủ công nghệ và khả năng thích ứng nhanh. Quan trọng hơn, phải gắn kết đào tạo với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

Cơ hội và thách thức song hành

Ông Tuấn cho biết trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh, năng lực cạnh tranh của người lao động được cấu thành bởi 3 nhóm kỹ năng cốt lõi: Năng lực học tập và thích ứng suốt đời – khả năng học nhanh, cập nhật liên tục, sẵn sàng chuyển đổi nghề nghiệp; Kỹ năng mềm và tư duy nhân văn – giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện, sáng tạo, đạo đức nghề nghiệp; Năng lực công nghệ số – biết vận dụng công cụ AI, dữ liệu, phần mềm chuyên ngành để nâng cao hiệu suất công việc.

Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), khi tham gia Cộng đồng Kinh tế ASEAN, Việt Nam sẽ có thêm nhiều việc làm mới, đặc biệt trong 8 ngành nghề cho phép lao động tay nghề cao di chuyển tự do trong khu vực như dịch vụ kỹ thuật, kế toán, du lịch, y tế và kiến trúc. Ngoài ra, các chương trình đưa lao động Việt Nam đi làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu hay làm việc trực tuyến cho doanh nghiệp nước ngoài cũng mở rộng đáng kể cơ hội nghề nghiệp.

Tuy nhiên, ông Trần Anh Tuấn cảnh báo khoảng 75% lực lượng lao động Việt Nam sẽ chịu tác động trực tiếp của cách mạng 4.0. Vì vậy, để không bị tụt lại, người lao động phải liên tục cập nhật kiến thức nghề nghiệp, nâng cao ngoại ngữ, tư duy sáng tạo và khả năng ứng dụng công nghệ – hướng tới trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao, chủ động trong thời đại số.