250 giáo viên Vĩnh Long chia sẻ về khó khăn trong hướng nghiệp thời đại AI

Đến với chương trình, nhiều giáo viên bày tỏ những trăn trở với công tác hướng nghiệp. Một giáo viên thẳng thắn bày tỏ từ trước đến nay chỉ biết đi dạy chứ không biết gì về kiến thức hướng nghiệp. Giáo viên này cho biết đến với chương trình để mong có thêm nhiều kiến thức về giúp đỡ học sinh (HS) của mình. 

Thầy Phạm Văn Quân, Phó hiệu trưởng THPT Nguyễn Thông, bày tỏ công tác hướng nghiệp cho HS khiến nhiều giáo viên rất trăn trở. Để làm tốt công tác này, giáo viên làm công tác hướng nghiệp cần nắm các em có đặc điểm gì, cần gì... Tuy nhiên, đa số các thầy cô đã tốt nghiệp khá lâu, nhiều thầy cô chưa cập nhật kiến thức hướng nghiệp mới.

Theo thầy Quân, trong thế hệ công dân toàn cầu thì các thầy, cô đã hướng nghiệp đúng hay chưa để tránh những kiến thức lạc hậu. "Tôi tham dự chương trình mong muốn cập nhật kiến thức để về dạy lại cho các HS của mình. Nhất là khi chương trình GDPT 2018 phủ sóng, công tác hướng nghiệp được thực hiện từ lớp 10 thì vai trò của giáo viên hướng nghiệp càng quan trọng" - thầy Quân cho biết. 

Định hướng nghề nghiệp tốt sẽ có nguồn nhân lực chất lượng cao

TS Đặng Thị Ngọc Lan, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cửu Long, cho biết Báo Người Lao Động triển khai chương trình "Đưa trường học đến thí sinh" và lồng ghép với các chương trình bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hướng nghiệp cho giáo viên là một chương trình hết sức có ý nghĩa.

Theo cô Lan, trong số những câu hỏi của HS, chúng ta cũng phải thừa nhận có những câu hỏi chưa thật sự chính xác, chưa thể hiện đúng nguyện vọng, mong muốn của các em. Tất cả các thầy, cô giáo tham dự ngày hôm nay sẽ có thêm nhiều kiến thức thông qua sự chia sẻ của đội ngũ chuyên gia, những kiến thức bổ ích để tư vấn lại cho HS. 

"Có câu hỏi tôi từng nhớ mãi, học ngành nào để có thể trở thành tổng thống, cũng có nhiều câu hỏi "sốc" hơn nhưng chúng ta cũng phải suy nghĩ rằng là vai trò của công tác định hướng nghề nghiệp đối với HS hết sức có ý nghĩa và rất cần thiết..." - cô Lan chia sẻ.

Theo cô Lan, ở các trường phổ thông, thầy cô chính là những người gắn bó với các em HS nhiều nhất. Nhiều HS nhiều chưa biết lựa chọn ra sao nhưng nếu mà thầy cô chủ nhiệm nói rằng em cần vào ngành này, em phù hợp ngành này là có HS theo ngay cho nên vai trò của các thầy cô đối với các HS của mình cực kỳ quan trọng trong công tác định hướng. "Nếu chúng ta định hướng đúng các em sẽ phát triển và các em trở thành một trong những nguồn nhân lực chất lượng cao đối với nước nhà..." - TS Lan khẳng định.

TS Phạm Như Nghệ, Phó Vụ trưởng Vụ giáo dục ĐH Bộ GD-ĐT, cho rằng nhiều HS, phụ huynh đã có định hướng chọn ngành nhưng với các em, giai đoạn này là rất quan trọng vì phải quyết định chọn trường.

TS Phạm Như Nghệ cho biết kỳ tuyển sinh năm 2024 cơ bản ổn định, nếu có điều chỉnh chỉ là những điều chỉnh kỹ thuật. Khi đăng ký xét tuyển trên hệ thống xét tuyển chung của Bộ GD-ĐT, thí sinh chỉ cần đăng ký mã ngành, trường mà không cần đăng ký tổ hợp, phương thức xét tuyển. Thí sinh chỉ trúng tuyển nguyện vọng ở thứ tự cao nhất; quy trình đăng ký xét tuyển, điều chỉnh nguyện vọng, xác nhận nhập học... thực hiện hoàn toàn theo hình thức online.

Các trường ĐH hoàn toàn được quyền quyết định về ngành tuyển, chỉ tiêu, điểm chuẩn.

Với HS, các em được đăng ký không giới hạn nguyện vọng nhưng ngay cả khi trúng tuyển sớm vẫn phải đăng ký lại trên hệ thống tuyển sinh chung để xét từ nguyện vọng cao nhất trở xuống. Thí sinh nên đặt nguyện vọng 1 vào ngành, trường yêu thích nhất.

Năm nay, thí sính đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển từ ngày 10-7 đến 25-7. Từ ngày 28-7 đến 3-8, thí sinh nộp lệ phí xét tuyển trực tuyến.

Để tìm hiểu thông tin tuyển sinh các trường, các em có thể vào website của trường để tham khảo. Khi đăng ký thi tốt nghiệp THPT, thí sinh được cấp tài khoản và dùng tài khoản này để đăng ký xét tuyển.

Theo ông Nghệ, đa số các thầy cô ngồi đây làm công tác hướng nghiệp nhưng cũng làm công tác hướng dẫn HS làm hồ sơ xét tuyển ĐH, CĐ.

Theo quy định, hướng nghiệp từ bậc THPT nhưng ở các nước tiên tiến trên thế giới họ làm từ bậc THCS, nhiều trường học chở thẳng HS đến doanh nghiệp, đến THPT HS đã biết muốn gì. GV làm công tác hướng nghiệp cần rất nhiều kiến thức. Trong khi ở Việt Nam không có đào tạo GV làm công tác hướng nghiệp. Các thầy, cô hầu hết là kiêm nhiệm, ngành GD-ĐT đang phải giảm biên chế, các trường THPT không có GV chuyên về hướng nghiệp là chuyện bình thường. 

Học một ngành có thể làm được nhiều nghề 

Một số vấn đề quan trọng, cơ bản mà TS Nghệ chia sẻ với giáo viên, đó là các thầy cô cần nhớ để tư vấn cho HS học một ngành đào tạo có thể làm được nhiều nghề trong xã hội. Các thầy cô cần nhớ, để tư vấn cho HS, sau khi tốt nghiệp THPT có thể tham gia các thị trường lao động khác nhau, trong nước và nước ngoài. Khi tốt nghiệp giáo dục nghề nghiệp hay tốt nghiệp ĐH cũng vậy.

TS Phạm Như Nghệ cũng cho hay hướng nghiệp cho các em chọn ngành thật ra khó, chúng ta chỉ đưa ra thông tin cho các em để các em quyết định. Có gia đình tôn trọng quyết định của con và ngược lại. Nhưng một điểm cơ bản cần nhớ đó là chọn ngành nghề gì phù hợp với điều kiện của các em nhất, phù hợp với năng lực, sở trường của các em. Hiện nay, các trường ĐH cung cấp thông tin cho các thí sinh biết, nhưng chọn trường nào thì phải phù hợp với điều kiện kinh tế. Ngoài ra, các trường nên thông báo về học phí cho các em.

Theo ông Nghệ, có việc làm hay không phụ thuộc vào người học. Các thầy, cô làm công tác hướng nghiệp phải biết nhiều thông tin về thị trường nhân lực, không chỉ ở Việt Nam mà cả thế giới. Ở từng hệ đào tạo, các thầy cô tư vấn cho HS những ưu và nhược điểm gì. Ví dụ, khi HS chọn giáo dục nghề nghiệp, có ưu điểm là học phí thấp, thời gian học ngắn hơn nhưng thầy cô cũng phải tư vấn cho các em rõ rằng giáo dục nghề nghiệp sẽ ít cơ hội thăng tiến hơn ĐH.

Làm sao để có tương lai an toàn?

Cô Ngọc Hân, giáo viên Trường THPT Lưu Văn Liệt, hỏi: Xu hướng ngành nghề trong tương lai thế nào? Hiện nay có những ngành nghề có thể bị xã hội loại bỏ bởi thay thế bằng trí tuệ nhân tạo. Chúng ta làm sao để có tương lai an toàn?

TS Phạm Như Nghệ cho biết trí tuệ nhân tạo sẽ xâm nhập vào tất cả các ngành nhưng cũng khó làm mất đi ngành nào. Tuy nhiên các ngành phải điều chỉnh làm sao để phù hợp. Các trường ĐH không phải muốn mở ngành nào thì mở, chỉ mở các ngành trong quy định.

"Khi công nghệ phát triển, có ngành mất đi, có ngành mới sinh ra. Danh mục ngành của Chính phủ và Bộ GD-ĐT thường xuyên thay đổi, vì vậy khi các trường ĐH xây dựng chương trình đào tạo của ngành đào tạo nào đó phải xác định sinh viên ra trường có phù hợp với nhu cầu thực tế, có việc làm không" - TS Nghệ nhấn mạnh.