Giải pháp xây nhà cho người thu nhập thấp

Người xưa thường nói "an cư lạc nghiệp", cũng vì điều đó mà mỗi người lao động xa quê luôn nung nấu ước mơ sở hữu một căn nhà, dù là nhỏ, tại những thành phố lớn mà họ đang sống và làm việc. Thế nhưng, thực tế thu nhập hằng tháng sau khi trừ hết tất cả chi phí sinh hoạt (tiền thuê nhà, ăn uống, chữa bệnh, tiền gửi về quê…) chỉ còn lại rất ít, khó có thể mua được căn nhà có đầy đủ tính pháp lý.

Xây dựng nhà ở song hành các KCN, KCX

Theo bảng tổng hợp dự kiến điều chỉnh quy hoạch các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) TP HCM đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 thì phần diện tích quy hoạch khoảng 6.038,8 ha tương ứng với 6.038.800 m2 dùng cho mục đích đã quy hoạch. Phần lớn diện tích cho thuê tỉ lệ lấp đầy chưa được đạt đúng như quy hoạch, diện tích còn lại là rất lớn chưa được cho thuê, bỏ hoang.

Dự án nhà ở xã hội HQC Plaza (huyện Bình Chánh, TP HCM) Ảnh: Hoàng Triều

Giả định rằng nếu chúng ta chỉ dành 10% trong tổng diện tích quy hoạch cho các KCN, KCX tại TP HCM để xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, căn nhà này có diện tích đất là 20 m2, kết cấu trệt và gác lửng cho 3 người (cha, mẹ và 1 con) thì theo bảng mô tả chi tiết dưới đây sẽ xây dựng được trên 20.000 căn nhà, giải quyết được cho gần 100.000 người lao động có nhà tại TP HCM.

Theo số liệu bảng trên có thể thấy rằng lợi ích kinh tế cho xã hội là rất lớn do đã giải quyết được 2 vấn đề: một là sử dụng, khai thác tối đa diện tích sử dụng đất; hai là giải quyết được nhu cầu lớn cho người có thu nhập thấp. Để thực thi việc này, khuyến nghị các cơ quan nhà nước cần có sự phối hợp, chủ trương, chính sách ưu đãi thuế, lãi suất, thậm chí cần thiết bổ sung, thay đổi các quy định pháp luật về nhà ở, đất đai, quy hoạch các loại đất, chính sách vay vốn ưu tiên như: sửa đổi, chỉnh sửa, thay đổi tình trạng sử dụng đất, quy hoạch đất tại vị trí đó thay vì chỉ quy hoạch là đất công nghiệp.

(Nguồn số liệu tổng hợp)

Có những chính sách ưu đãi về các loại thuế cho nhà đầu tư và gắn trách nhiệm của họ với việc phục vụ, phát triển lợi ích cùng chính quyền địa phương bằng việc họ sẽ góp một phần vốn cho việc xây dựng nhà ở cho công nhân.

Có những sản phẩm vay vốn ưu tiên, ưu đãi mua nhà ở cho những đối tượng thu nhập thấp như lãi suất áp dụng mức ở lãi suất cơ sở hay lãi suất huy động, lãi suất được cố định xuyên suốt thời gian vay, không phạt phí trả nợ trước hạn, hồ sơ thủ tục đơn giản... thì trong hệ thống ngân hàng hiện nay có một đơn vị phù hợp với loại đối tượng này là Ngân hàng Chính sách xã hội hoặc những ngân hàng khác cùng tham gia.

Bổ sung những văn bản mang tính chế tài, nghiêm khắc xử phạt những hành vi, đối tượng lợi dụng các chính sách để trục lợi cá nhân. Bên cạnh đó cần có những quy định, thỏa thuận, cam kết cho đối tượng thu nhập thấp không được cấu kết với thành phần khác trục lợi.

Giao nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể cho địa phương

(Nguồn số liệu tổng hợp và khảo sát)Giả định rằng nếu chúng ta dành 1% trong tổng diện tích đất của 6 quận/huyện có diện tích đất trống chưa được khai thác chiếm tỉ trọng lớn trên địa bàn TP HCM để xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, căn nhà này có diện tích đất là 20 m2, kết cấu trệt và gác lửng cho 3 người (cha, mẹ và 1 con) thì theo bảng mô tả chi tiết dưới đây sẽ xây dựng được trên 826.000 căn nhà, giải quyết được cho gần hơn 2,4 triệu người lao động có nhà tại TP HCM.

Có thể thấy rằng với diện tích đất trống, đất chưa phân quy hoạch cụ thể hay là đã có quy hoạch nhưng chưa phù hợp tình hình sử dụng thực tế và đặc biệt là diện tích đất trống bỏ hoang chưa được khai thác, sử dụng tối đa giá trị lợi ích của diện tích đất, điều đó gây lãng phí về kinh tế, lợi ích xã hội, cộng đồng.

Để thực thi phương án này, ngoài những chính sách, quy định như phương án 1 thì nên chăng việc xây dựng, phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp sẽ được giao nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương, sẽ tạo ra được hiệu ứng từ TP HCM mà còn có thể áp dụng cho nhiều địa phương khác.