Phải bắt đầu từ giá và thủ tục

Những năm qua, các dự án nhà ở xã hội đã giúp giải quyết được một phần nhu cầu của người thu nhập thấp. Tuy vậy, tình hình thực tiễn đặt ra nhiều câu chuyện đáng bàn. Việc triển khai nhà ở xã hội hiện nay khá cấp bách vì nhu cầu ngày càng tăng lên.

Rút ngắn thủ tục

Xét từ tình hình thực tế, tất cả là từ giá. Nếu có cách để hạ giá thành xuống mức chấp nhận được đối với người thu nhập thấp thì bài toán sẽ được giải quyết, ít nhất là một phần đáng kể. Muốn vậy phải tác động từ khâu gốc, tức là khâu đầu tư cho nhà ở xã hội.

Cần rút ngắn sự tốn kém không cần thiết khi xác định giá nhà. Giải quyết thủ tục cần thực hiện khẩn trương và hợp lý vì nhu cầu trong xã hội ngày càng tăng. Cắt giảm bớt các khâu, rút ngắn thời gian thẩm định sẽ góp phần giảm chi phí cho nhà đầu tư.

Theo Luật Nhà ở, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, thuê đất; miễn giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; được vay vốn ưu đãi; được hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Tuy vậy, cần thực hiện mạnh mẽ, tập trung vào các nhà đầu tư có mong muốn đi đường dài với nhà ở xã hội. Cụ thể, nhà đầu tư cần tiếp cận được nguồn vốn từ ngân sách hoặc một mức lãi suất tốt hơn từ các ngân hàng thương mại. Nếu có thể nhận được thêm các ưu đãi đó, họ sẽ gắn bó với việc duy trì và phát triển các dự án nhà ở xã hội.

Tăng cường khảo sát nhu cầu nhà ở thực tế của người đăng ký mua nhà. Bên cạnh đó khảo sát chính xác nhu cầu về nhà ở trong nhóm người có thu nhập thấp, công nhân lao động trong các khu công nghiệp. Thực tế tình trạng đăng ký ảo đã làm cho cầu tăng cao, dẫn đến giá nhà khó bình ổn. Phối hợp với cơ quan cung cấp dữ liệu để điều tra chính xác nhu cầu thực tế sẽ làm minh bạch thị trường nhà ở xã hội. Giải ngân nhanh chóng vốn vay mua nhà cho chủ đầu tư.

Để làm được điều này cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các ngân hàng, phối hợp với các địa phương trong giải ngân các gói hỗ trợ lãi suất cho chủ đầu tư để nhanh chóng tạo thanh khoản, tăng cung nhà ở xã hội.

Khu nhà ở xã hội Lê Thành - An Lạc (quận Bình Tân, TP HCM)Ảnh: Hoàng Triều

Cần sự hỗ trợ tích cực, đồng bộ

Một giải pháp tiếp theo là đôn đốc và tạo điều kiện cho các địa phương bố trí đủ quỹ đất để làm nhà ở xã hội. Khi đã có đủ đất thì vấn đề sẽ được giải quyết nhanh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân. Để phát triển nhà ở xã hội đúng với nhu cầu thực tế, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành và địa phương, cùng sự hỗ trợ đắc lực của các ngân hàng, nhất là ngân hàng chính sách xã hội và các tổ chức Công đoàn, liên đoàn lao động. Nghiên cứu sửa đổi pháp luật về thuế, hướng đến ưu đãi thuế cho các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

Tăng cường cung cấp thông tin về nhà ở xã hội trên các phương tiện thông tin đại chúng để người có nhu cầu nắm thông tin và sớm tiếp cận. Kéo giảm thời gian và thủ tục, rút ngắn quy trình đăng ký các gói vay mua nhà ở xã hội cho người mua. Nghiên cứu về thời gian sở hữu, sang nhượng nhà ở xã hội cho phù hợp với điều kiện thực tế.

Bên cạnh đó, cần tập trung phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu như trường học, nhà trẻ, bệnh viện, siêu thị… đối với các khu nhà ở xã hội ở các khu công nghiệp. Như vậy sẽ tăng sự chú ý và quyết định đầu tư nhà ở xã hội.