Từ tượng con giáp khỏa thân đến mặc áo bà ba cưỡi mô tô

Buồn cười nhất là chuyện tượng 12 con giáp khỏa thân ở Hải Phòng. Loài vật có con nào mặc quần áo đâu, trừ khi có loài nào đột biến gien thành người. Đáng nói là tượng mặt thú mà thân người, lại còn có giống đực, giống cái mà không biết dựa vào đâu để xác định như vậy. Việc người mặt thú hay thú mặt người có đầy trong truyền thuyết các nước nhưng dựng cả quần thể tượng nơi công cộng thì chưa thấy. Tác giả là nghệ sĩ, có quyền đột phá, sáng tạo theo cách của mình nhưng không thể buộc xã hội đồng thuận. Bị dư luận lên án, 12 con giáp ở Hải Phòng được cấp tốc diện đồ lót. Mấy bữa sau, vẫn bị ném đá, đồ lót được thay bằng lá cây. Xã hội vẫn lên án. Thế là chúng bị "bỏ tù" dù không có tội tình gì.

Cả tuần nay, chuyện các cô gái diện trang phục Nam Bộ cưỡi môtô phân khối lớn diễu hành nhân "Lễ hội Bánh dân gian" ở Cần Thơ lại làm dư luận dậy sóng. Phe phản đối cho rằng phản cảm, chướng mắt, thậm chí ngổ ngáo. Phe ủng hộ thì khẳng định không có gì sai, chẳng lẽ con gái không được cưỡi môtô, đừng "vạch lá tìm sâu" kiểu kiểm tra bằng lái, giấy phép tổ chức... Tôi không phản đối, cũng chẳng ủng hộ, nếu xét theo quan điểm cá nhân nhưng khi đụng tới cộng đồng thì phải cân nhắc.

Mấy cô gái đẹp cưỡi môtô phân khối lớn chạy chơi thì chỉ khó coi chứ không ai thắc mắc. Chuyện bằng lái hay giấy phép tổ chức là của nhà chức trách, quan tâm làm gì cho nhức đầu. Nhưng cả đoàn gái đẹp mặc bà ba Nam Bộ cưỡi môtô phân khối lớn diễu hành khắp phố cổ vũ cho sự kiện văn hóa ẩm thực dân gian thì không sai nhưng không ổn. Luật pháp không cấm, ai chẳng biết vậy. Nếu cấm, đâu ai dám làm để bị xử lý ngay. Áo bà ba không thể mặc với quần jeans hay váy ngắn, dù chẳng ai cấm. Có người còn lôi chuyện bình đẳng ra phán xét. Việc gì cũng tương đối chứ không máy móc cào bằng. Vin vào cớ bình đẳng, phụ nữ cởi trần ngoài đường như đàn ông thì loạn. Mấy bạn trai trẻ đeo khuyên tai thì không sao nhưng mấy lão U70 trở lên nổi hứng hớt tóc hầm hố, đeo khuyên tai đỏm dáng thì không bình thường, dù không phạm luật.

Cổ vũ cho các sự kiện văn hóa dân gian thuần Việt thiếu gì cách mà phải vay mượn khiên cưỡng như vậy. Bánh đúc không thể ăn với thịt nguội. Cũng như bánh ít không làm nhân bơ, cháo trắng không ăn với sushi vậy. Vì hương vị, khẩu vị chỏi nhau. Còn ai thích ăn uống khác người thì kệ nhưng đừng ép người khác ăn theo. Xin đừng ngụy biện kiểu ai thích gì làm nấy, miễn không vi phạm luật pháp. Trang phục cũng có ngôn ngữ riêng, tùy thuộc văn hóa người mặc, có không gian, phụ kiện tương thích. Sáng tạo khác với tùy tiện. Bắt chước rập khuôn thì không nên nhưng sáng tạo dị hợm thì phải lên án. Thay vì cưỡi môtô hầm hố, các em ngồi xe đạp lôi hay xe lam, những phương tiện đặc trưng sông nước miền Tây Nam Bộ, như đã từng chèo xuồng ba lá làm hướng dẫn viên du lịch, giới thiệu từng loại bánh dân gian cho du khách thì tuyệt.