Bức tranh giao thông đô thị khởi sắc

Hóa giải nhiều thử thách giai đoạn 2020 - 2025, TP HCM ghi dấu ấn với không ít công trình hạ tầng trọng điểm.

Hiện đại, văn minh, hiệu quả

Sau hơn một thập kỷ kể từ ngày khởi công, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) chính thức vận hành từ cuối năm 2024, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử giao thông TP HCM.

Tuyến metro số 1 dài 19,7 km, gồm 14 nhà ga, công suất thiết kế 32.000 lượt khách/ngày nhưng thực tế gấp đôi. Điều đó cho thấy sức hút mạnh mẽ của loại hình giao thông công cộng hiện đại này.

Anh Nguyễn Minh Khoa, ngụ phường Thủ Đức, cho biết anh từng mỗi ngày mất cả giờ ngồi xe máy giữa bốn bề ùn tắc và nắng mưa thất thường để tới chỗ làm ở phường Bến Thành thì nay chỉ hơn 20 phút ngồi tàu, vừa mát vừa an toàn, là tới nơi. 

Thay vì căng thẳng với khói bụi cùng tiếng còi xe chói tai thì trên tàu, anh nghe nhạc, ngắm nhìn cảnh vật qua cửa sổ và nghĩ về tương lai tươi đẹp.

Điều khiến anh Khoa ấn tượng không chỉ là sự tiện lợi mà còn là hình ảnh trật tự, văn minh. "Mọi người tự giác xếp hàng, nhường ghế, không chen lấn. Metro không chỉ thay đổi cách đi lại mà còn hình thành nếp sống văn minh" - người đàn ông 32 tuổi này quả quyết.

Theo bà Văn Thị Hữu Tâm, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1, từ ngày 22-12-2024 đến 1-10-2025, tuyến metro số 1 vận chuyển hơn 15,25 triệu lượt khách, đạt 114,34% kế hoạch, doanh thu ước trên 153 tỉ đồng. Con số này cho thấy tuyến metro không chỉ vận hành hiệu quả mà còn góp phần thay đổi thói quen đi lại của người dân.

Nối những bờ vui

Một biểu tượng mới trên sông Sài Gòn là cầu Ba Son, kết nối trực tiếp trung tâm TP HCM với khu đô thị mới Thủ Thiêm, được đưa vào khai thác dịp 30-4-2022, nhân lễ kỷ niệm 47 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Cây cầu dây văng 6 làn xe này không chỉ giải tỏa áp lực giao thông mà còn là điểm nhấn nghệ thuật trên sông Sài Gòn. 

Với tổng vốn đầu tư hơn 3.000 tỉ đồng, công trình có sự kết hợp hài hòa giữa công năng giao thông và giá trị thẩm mỹ, nâng tầm kiến trúc đô thị hiện đại, đặc biệt là vào ban đêm dưới ánh sáng lộng lẫy của hệ thống đèn.

Không chỉ ở trung tâm, nhiều cây cầu trên địa bàn TP HCM lần lượt nối những bờ vui. Tại cực tăng trưởng phía Đông, sau nhiều năm lỡ hẹn, cầu Nam Lý qua sông Rạch Chiếc với tổng mức đầu tư hơn 730 tỉ đồng được thông xe tháng 10-2024, giúp giải tỏa điểm nghẽn giao thông. 

Ngoài ra, dự án mở rộng đoạn 1,8 km đường Đỗ Xuân Hợp, được nâng lên 6 làn xe, rộng 30 m, góp phần tăng năng lực giao thông cho khu vực.

Gần đó, cầu Long Đại vượt sông Tắc (vốn đầu tư 354 tỉ đồng) khánh thành cuối năm 2023 cũng giúp người dân cù lao Long Phước không còn phải đi vòng 10 km, hay dùng ghe xuồng qua sông; quãng đường được rút ngắn chỉ còn 500 m.

Hồi tháng 2-2025, cầu Tăng Long qua rạch Trau Trảu trên đường Lã Xuân Oai, với số vốn đầu tư trên 740 tỉ đồng, đã được thông xe. Đây là một trong những công trình giao thông trọng điểm của TP HCM phục vụ nhu cầu kết nối hạ tầng trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng.

Ngược về phía Nam thành phố, cầu Long Kiểng trên đường Lê Văn Lương sau 22 năm ì ạch đã hoàn thành tháng 9-2023 với tổng vốn đầu tư gần 600 tỉ đồng. Gần đó, cầu Phước Long với tổng mức đầu tư gần 750 tỉ đồng, thông xe hồi tháng 12-2024, góp phần giảm ùn tắc giao thông cho một địa bàn rộng lớn.

Ở hướng Tây TP HCM, sau nhiều năm gián đoạn, cầu Tân Kỳ Tân Quý, vốn đầu tư hơn 490 tỉ đồng, cũng chính thức thông xe hồi đầu năm nay. 

Cùng thời điểm, cầu Bà Hom 374 tỉ đồng nằm trên Tỉnh lộ 10 bắc qua kênh Tham Lương - Bến Cát cũng thông xe, giúp tăng cường kết nối giao thông và thay đổi cảnh quan đô thị.

Hiệu quả thiết thực

Nửa đầu năm 2025, trong dịp cả nước hân hoan kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhà ga T3 - Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất chính thức khánh thành sau hơn 20 tháng triển khai thi công quyết liệt, vượt tiến độ 2 tháng.

Nhà ga T3 sử dụng nhiều công nghệ hàng không hiện đại, có khả năng phục vụ 20 triệu hành khách/năm, đáp ứng 7.000 hành khách/giờ cao điểm. Nhà ga này có tổng mức đầu tư gần 11.000 tỉ đồng với ga hành khách, nhà xe cao tầng kết hợp dịch vụ phi hàng không, hệ thống cầu cạn và sân đỗ máy bay.

Tại lễ khánh thành công trình quan trọng này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng việc nhà ga T3 đưa vào sử dụng sớm 2 tháng sẽ tác động tích cực tới công trình xây dựng nhà ga sân bay quốc tế Long Thành để cơ bản hoàn thành trong năm 2025. "Nếu công trình này vượt tiến độ, đây cũng là kỳ tích đối với các chủ thể liên quan" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Lối vào nhà ga T3 Tân Sơn Nhất là đường nối Trần Quốc Hoàn - Cộng Hòa, khởi công năm 2023 và đưa vào khai thác cùng dịp 30-4-2025. 

Tuyến này dài hơn 4 km, tổng vốn đầu tư 4.850 tỉ đồng, gồm nhiều nhánh mở rộng nhằm giảm tải cho hàng loạt trục đường như Cộng Hòa, Trường Chinh, Hoàng Hoa Thám. Sở Xây dựng TP HCM đánh giá đây là công trình mang ý nghĩa chiến lược, vừa phục vụ giao thông hàng không vừa góp phần chỉnh trang đô thị, tăng khả năng kết nối liên vùng.

Trong giai đoạn 2020 - 2025, "điểm đen" ùn tắc giao thông nhiều năm tại nút giao Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ ở khu Nam thành phố cũng đã được giải quyết. Dự án hầm chui được khởi công tháng 4-2020, hoàn thành 2 nhánh chính năm 2024 và toàn bộ công trình vào tháng 1-2025, với tổng vốn đầu tư hơn 830 tỉ đồng.

Công trình hầm chui này giúp tách luồng xe, giảm xung đột giao thông giữa các hướng, nhất là tại khu vực ra vào Khu Chế xuất Tân Thuận và trục đường về khu Nam thành phố. Hầm chui này đã góp phần đáng kể trong việc kéo giảm ùn tắc và tai nạn - hiệu quả thiết thực đối với hàng chục ngàn công nhân và người dân khu Nam thành phố. 

Chuyển mình mạnh mẽ

Trong năm 2025, dự án Vành đai 3 TP HCM tăng tốc để về đích đúng hẹn, với nhiều đoạn tuyến dự kiến thông xe kỹ thuật trong năm.

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM, khối lượng thi công của dự án thành phần 1 đã đạt khoảng 60%. Ban Quản lý dự án đã tổ chức giao ước thi đua "100 ngày đêm" giữa chủ đầu tư, nhà thầu và tư vấn giám sát nhằm đẩy nhanh tiến độ công trình theo chỉ đạo của Chính phủ.

Theo kế hoạch, đoạn qua TP Thủ Đức trước đây sẽ thông xe kỹ thuật 12,8 km phần cầu cạn vào cuối năm nay và hoàn thành đồng bộ toàn tuyến 14,7 km cùng nút giao Tân Vạn vào ngày 30-4-2026.

Trong khi đó, một đoạn quan trọng khác sẽ hoàn tất phần nền cấp phối đá dăm dài 32,6 km vào tháng 12-2025, tiến tới thông xe phần cao tốc vào dịp 30-4-2026.

Những công trình hạ tầng được khởi công, hoàn thành trong nhiệm kỳ qua là minh chứng sinh động cho tinh thần hành động vì người dân.

"Mỗi tuyến metro, mỗi cây cầu, con đường hay hầm chui không chỉ mở rộng kết nối mà còn khẳng định bước chuyển mình mạnh mẽ của TP HCM trên hành trình xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình và đáng sống" - anh Lê Minh Ngọc, ngụ phường Linh Xuân, nhận xét.