Thủ tướng Thái Lan tạm quyền Phumtham Wechayachai hôm 3-9 cho biết ông vừa xin Hoàng gia phê chuẩn giải tán Hạ viện vì tình hình chính trị đã trở nên rối ren. Nhà lãnh đạo này cho rằng việc Đảng Nhân Dân (PP) đối lập ủng hộ Đảng Bhumjaithai mà không tham gia chính phủ tiếp theo cho thấy PP sẽ đóng vai trò vừa của chính phủ vừa của phe đối lập. Điều này sẽ chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế quốc gia. "Vì vậy, quyền lực nên được trao trả cho nhân dân" - ông Phumtham nhấn mạnh.
Ông Sorawong Thienthong, Tổng Thư ký của Đảng Pheu Thai đang lãnh đạo chính phủ tạm quyền, cũng cho rằng Hạ viện nên giải tán ngay lập tức vì Đảng Bhumjaithai sẽ chỉ lãnh đạo một chính phủ thiểu số thiếu ổn định với khoảng 130 phiếu ủng hộ. Ông Sorawong bác bỏ chỉ trích rằng động thái giải tán Hạ viện hoàn toàn mang tính chính trị trong lúc chỉ ra rằng PP cũng muốn kịch bản này diễn ra sớm.
Ngoài ra, Tổng Thư ký Đảng Pheu Thái khẳng định quyền thủ tướng có quyền giải tán Hạ viện và kêu gọi tổng tuyển cử dù đây là quan điểm gây tranh cãi và không được Hội đồng Nhà nước, cơ quan cố vấn pháp lý của chính phủ, ủng hộ.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh ông Natthaphong Ruengpanyawut, lãnh đạo PP, thông báo quyết định ủng hộ ông Anutin Charnvirakul, lãnh đạo Đảng Bhumjaithai, làm thủ tướng mới. Theo tờ Bangkok Post, hai bên đã ký thỏa thuận hôm 3-9 và tuyên bố sẽ thành lập chính phủ liên minh thiểu số sớm nhất có thể.
Liên minh của ông Anutin sẽ gửi thư cho chủ tịch Hạ viện đề nghị sớm đưa việc bỏ phiếu bầu chọn thủ tướng vào chương trình nghị sự. Để trở thành thủ tướng, một ứng viên cần sự ủng hộ của ít nhất 247/492 nghị sĩ hiện tại của Hạ viện. Đảng Bhumjaithai hiện có 69 nghị sĩ, còn PP có 143.
Lãnh đạo Đảng Bhumjaithai Anutin Charnvirakul công bố bản ghi nhớ giữa các đảng liên minh của ông và Đảng Nhân dân tại trụ sở Quốc hội ở thủ đô Bangkok - Thái Lan hôm 3-9 Ảnh: AP
Đề cập động thái của Thủ tướng tạm quyền Phumtham Wechayachai nhằm giải tán Hạ viện, ông Anutin cho rằng người đã đệ trình kiến nghị giải tán phải chịu trách nhiệm về hành động của mình và điều này cần được làm rõ. Ông Anutin nói thêm đã chấp nhận các điều kiện của PP để đổi lấy sự ủng hộ của đảng này.
Cụ thể, PP yêu cầu tân thủ tướng giải tán Hạ viện trong vòng 4 tháng sau khi chính phủ mới công bố cương lĩnh chính sách tại quốc hội, mở đường cho tổng tuyển cử. Ngoài ra, nếu cần phải trưng cầu ý dân về hiến pháp mới, cuộc trưng cầu này phải được tổ chức trước hoặc cùng lúc với tổng tuyển cử. Nếu không cần trưng cầu dân ý, nội các mới, PP và Bhumjaithai sẽ nhanh chóng sửa đổi hiến pháp hiện hành để thành lập một hội đồng soạn thảo hiến pháp dân cử trong nhiệm kỳ hiện tại của Hạ viện.
Đáng chú ý, PP sẽ tiếp tục ở phe đối lập, ủng hộ ông Anutin làm thủ tướng nhưng không tham gia nội các mới. PP là đảng giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2023 nhưng bị Đảng Pheu Thai vượt mặt trong việc thành lập chính phủ và cuối cùng phải chấp nhận vai trò lãnh đạo phe đối lập. Trong khi đó, Đảng Bhumjaithai hồi tháng 6 đã rút khỏi chính phủ của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra sau khi xảy ra bất đồng với Đảng Pheu Thai về vị trí Bộ trưởng Nội vụ và một số quan điểm chính sách.
Các đảng phái chính trị chủ chốt đang cạnh tranh để thành lập chính phủ mới sau khi Tòa án Hiến pháp phế truất bà Paetongtarn Shinawatra khỏi cương vị thủ tướng hôm 29-8. Theo Hiến pháp Thái Lan, nếu Quốc vương phê chuẩn việc giải tán quốc hội thì một cuộc tổng tuyển cử phải được tổ chức trong vòng từ 45 đến 60 ngày sau đó. Giới phân tích nhận định một cuộc bầu cử có thể là giải pháp tốt nhất bởi vì hiện nay gần như không thể thành lập một chính phủ bình thường.
Nỗi lo về kinh tế
Thượng viện Thái Lan hôm 2-9 đã thông qua ngân sách 3.780 tỉ baht cho năm 2026, qua đó giúp các nhà đầu tư bớt lo ngại về tình hình bất ổn chính trị sau khi bà Paetongtarn Shinawatra bị Tòa án Hiến pháp phế truất khỏi cương vị thủ tướng hồi tuần trước. Dự luật đã qua ải Hạ viện vào tháng rồi và hiện chờ được Hoàng gia phê chuẩn.
Giới phân tích cảnh báo tình trạng bế tắc chính trị kéo dài có thể làm suy yếu thêm nền kinh tế vốn đã mong manh của Thái Lan. Nền kinh tế này đang chịu tác động từ thuế quan thương mại của Mỹ, sự sụt giảm trong ngành du lịch và mức nợ hộ gia đình cao. Hãng đánh giá tín nhiệm Fitch Ratings (Mỹ) nhận định biến động chính trị làm dấy lên lo ngại về các chính sách trong trung hạn, như kế hoạch cải cách cơ cấu và quản lý ngân sách để giảm nợ và thâm hụt.
Trong nửa đầu năm 2025, quốc gia này đạt mức tăng trưởng 3%, phần lớn đến từ hoạt động xuất khẩu mạnh mẽ khi các nhà nhập khẩu Mỹ đẩy nhanh việc mua hàng Thái Lan trước khi mức thuế cao hơn do Tổng thống Donald Trump áp đặt có hiệu lực. Bộ Tài chính Thái Lan gần đây đã điều chỉnh tăng dự báo kinh tế cả năm lên 2,2%, phần lớn nhờ vào thỏa thuận thương mại đã đạt được với Washington. Theo thỏa thuận, Mỹ áp thuế 19% lên hàng xuất khẩu của Thái Lan, thấp hơn đáng kể so với mức 36% được đề xuất trước đó.
Hoàng Phương
và quét mã QR
Bình luận (0)