Chung cư từ chối cấm sạc xe điện: Hà Nội xem xét quỹ đất để bổ sung bãi xe và trụ sạc

Chiều nay 9-12, Văn phòng UBND TP Hà Nội phối hợp với Báo Dân Trí tổ chức buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Hà Nội cấm xe máy xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?".

Tại buổi toạ đàm, ông Đào Việt Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, khẳng định TP Hà Nội đang chuẩn bị toàn diện để bảo đảm quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, có lộ trình và có hỗ trợ cụ thể cho người dân và doanh nghiệp. Ngay từ khi được giao nhiệm vụ, Sở Xây dựng Hà Nội đã xác định việc hình thành vùng phát thải thấp không phải là giải pháp đơn lẻ mà là một bước chuyển lớn nhằm giải quyết hai thách thức nghiêm trọng của Hà Nội mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra cho Hà Nội: Ùn tắc giao thông và ô nhiễm không khí.

Theo ông Long, việc chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe máy điện là một trong những nội dung có tác động rộng nhất, liên quan đến hàng triệu người dân. Do đó, TP Hà Nội đang xây dựng đồng bộ hệ thống chính sách hỗ trợ, cơ chế pháp lý, hạ tầng bãi đỗ, trạm sạc, tổ chức giao thông và phát triển mạnh giao thông công cộng để đáp ứng nhu cầu đi lại khi số lượng phương tiện xanh tăng lên.

Về chính sách hỗ trợ, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết thành phố đang nghiên cứu triển khai một hệ thống chính sách hỗ trợ toàn diện, nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, khả thi và phù hợp với điều kiện thực tế.

Theo ông Đào Việt Long, quan điểm của thành phố là không để người dân rơi vào tình huống khó khăn khi chuyển đổi. Tất cả chính sách đều thiết kế theo hướng hỗ trợ tối đa, dễ tiếp cận và minh bạch"- ông Long nói.

Theo dự thảo nghị quyết của TP Hà Nội, người dân mua xe xanh sẽ được hỗ trợ 20% giá trị xe, tối đa 5 triệu đồng. Hộ nghèo được hỗ trợ 100% giá trị xe, tối đa 20 triệu đồng; hộ cận nghèo được hỗ trợ 80%, tối đa 15 triệu đồng; người mua trả góp được hỗ trợ 30% lãi vay trong 12 tháng. Ngoài ra, TP Hà Nội sẽ làm việc với các nhà sản xuất và phân phối xe điện để tiếp tục giảm giá bán, mở rộng ưu đãi nhằm tăng khả năng tiếp cận cho người dân.

Với doanh nghiệp vận tải và đơn vị cung ứng dịch vụ công, TP Hà Nội đề xuất hỗ trợ 30% lãi vay đến 5 năm, đồng thời cho phép tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ Quỹ Đầu tư phát triển và Quỹ Bảo vệ môi trường.

Các loại phí, lệ phí cũng được điều chỉnh theo hướng khuyến khích như hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký với phương tiện xanh; riêng taxi và xe buýt chuyển đổi sẽ được miễn hoàn toàn lệ phí đăng ký nếu tiếp tục sử dụng biển số định danh.

Để giảm áp lực, Hà Nội xác định rõ nhóm phương tiện phải chuyển đổi trước. Xe mô tô và xe máy kinh doanh vận tải sẽ đạt tỉ lệ chuyển đổi 20% trước 1-1-2027; 50% trước 1-1-2028; hoàn thành 100% trước 1-1-2030. Xe taxi và xe dưới 8 chỗ kinh doanh vận tải sẽ bắt buộc sử dụng năng lượng sạch đối với phương tiện thay thế hoặc đầu tư mới từ ngày 1-7-2026; đạt 50% vào năm 2028 và hoàn thành 100% trước 2030.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nhấn mạnh các mốc thời gian này không áp dụng cho phương tiện cá nhân đang sử dụng bình thường và còn niên hạn, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật do vậy người dân không phải chuyển đổi đồng loạt ngay lập tức.

"Thành phố hoàn toàn không đặt ra việc "buộc chuyển đổi đồng loạt để ưu tiên cho một số đơn vị cung cấp xe điện", mà chỉ triển khai theo lộ trình tự nhiên của chu kỳ thay thế phương tiện, để tránh tạo áp lực đột ngột cho người dân và doanh nghiệp"- ông Long nói và cho biết, đối với các loại phương tiện giao thông đường bộ, Hà Nội sẽ thực hiện theo các chính sách về vùng phát thải thấp.

Bên cạnh đó, thành phố sẽ xem xét, nghiên cứu, đề xuất các biện pháp phù hợp để hạn chế các phương tiện khác từ sau 1-1-2035. Lý do là "theo kế hoạch, đến năm 2035, mạng lưới đường sắt đô thị sẽ được hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách ngày càng tăng của thành phố, tạo đủ năng lực thay thế phương tiện cá nhân, đảm bảo đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân một cách an toàn và hiệu quả".

"Phát triển Thủ đô là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Chính quyền thành phố không thể làm một mình. Vì vậy, chúng tôi rất mong tiếp tục nhận được những góp ý xây dựng và trách nhiệm để mỗi quyết sách đưa ra đều ngày càng sát thực tiễn, phù hợp nhu cầu và kỳ vọng của người dân"- ông Long nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Hà Nội đang đẩy mạnh phát triển hạ tầng trạm sạc, yếu tố được coi là điều kiện tiên quyết và then chốt của quá trình chuyển đổi. Sau hai đợt khảo sát, Sở Xây dựng đã xác định 110 vị trí tiềm năng lắp đặt trạm sạc công cộng từ Vành đai 3 trở vào.

"Kết quả cho thấy đa phần các vị trí đều phù hợp để lắp đặt trạm sạc. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là các cơ quan Trung ương chưa ban hành đầy đủ các quy chuẩn quốc gia về trạm sạc. Sở đã báo cáo thành phố phương án lắp đặt thí điểm tại các bãi đỗ xe đang được cấp phép và các vị trí phù hợp trong kết quả khảo sát, để chủ động chuẩn bị hạ tầng trong thời gian tới"- ông Long nói và cho rằng không phải trên toàn địa bàn Vành đai 3, mà chỉ triển khai trạm sạc tại 110 vị trí này và đây các điểm có thể thực hiện lắp đặt thí điểm ngay trong giai đoạn đầu.

Lý giải về việc thời gian qua một số chung cư phát sinh tình trạng từ chối tiếp nhận hoặc cấm sạc xe điện trong tầng hầm, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, căn cứ Luật Nhà ở 2023 và các văn bản hướng dẫn, việc xử lý các vướng mắc này thuộc thẩm quyền UBND cấp xã, phường.

"Trước mắt, địa phương cần phối hợp với ban quản trị chung cư rà soát, bố trí khu vực để xe điện tách biệt, bảo đảm an toàn cháy nổ, đồng thời xem xét quỹ đất phù hợp để bổ sung bãi xe và trụ sạc. Về lâu dài, các sở ngành sẽ hướng dẫn địa phương giải quyết tranh chấp trong quản lý chung cư và kiến nghị bộ ngành sớm ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn cho khu vực đỗ và sạc xe điện tại tầng hầm, bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy"- ông Long nêu rõ.

Trong lĩnh vực giao thông công cộng, Hà Nội coi hệ thống vận tải khối lượng lớn là xương sống của quá trình giảm phương tiện cá nhân trong vùng phát thải thấp. Đối với xe buýt, TP Hà Nội đang xây dựng phương án sử dụng xe buýt điện mini phù hợp với các tuyến đường nhỏ trong khu vực phố cổ, phố cũ.

Đối với đường sắt đô thị, Hà Nội đặt mục tiêu hoàn thành các mốc quan trọng của tuyến Nhổn - Ga Hà Nội, tuyến Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo và tuyến Văn Cao - Hòa Lạc, hình thành mạng lưới hơn 600 km trong tương lai.

Không chỉ tập trung vào phương tiện cá nhân, TP Hà Nội còn thúc đẩy các dịch vụ chia sẻ như xe đạp công cộng. Từ tháng 12-2025, hệ thống đã tăng lên 600 xe đạp điện và 1.000 xe đạp cơ tại 130 điểm, dự kiến mở rộng thêm 5.000 xe trước tháng 7-2026 và hướng tới 10.000 xe vào cuối năm.