Bít cửa vì lao động trên… 35 tuổi

Thời gian qua, nhiều bạn đọc đã đến Báo Người Lao Động bày tỏ bức xúc về việc nhiều doanh nghiệp (DN) không tuyển dụng lao động từ 35 tuổi trở lên, thậm chí tìm cách đẩy họ ra đường với những chiêu trò khác nhau.

Bị từ chối phũ phàng

Để kiểm chứng thông tin, hơn 1 tháng qua, ngoài truy cập vào các trang tuyển dụng trực tuyến, chúng tôi đã bỏ công tìm hiểu tình hình tuyển dụng lao động tại các KCX-KCN ở TP HCM. Thực tế đúng như bạn đọc phản ánh, rất nhiều DN, nhất là DN thâm dụng lao động, đã giới hạn độ tuổi tuyển dụng.

Tại KCX Tân Thuận (TP HCM), đa số DN tuyển dụng công nhân (CN) trong độ tuổi từ 18 đến 35. Gọi điện thoại vào đường dây nóng của một DN tại đây để tìm hiểu vì sao không tuyển lao động trên 35 tuổi, chúng tôi nhận được câu trả lời dứt khoát từ người phụ trách nhân sự: "Tại sao chúng tôi phải tuyển lao động lớn tuổi khi sức khỏe họ không tốt bằng CN trẻ? Chưa kể tác phong công nghiệp lề mề, năng suất lao động thấp".

Chúng tôi gặp chị Đinh Thị Hồng Phượng (38 tuổi, quê Bến Tre) khi chị vừa đi ra từ một công ty trong KCX Tân Thuận với vẻ mặt thất vọng. Chị kể đây là ngày thứ 4 ôm hồ sơ đi xin việc khắp các công ty có treo bảng tuyển dụng nhưng đều nhận được cái lắc đầu. Lý do đơn giản là các công ty đó "chê" chị quá già để có thể làm CN. Trò chuyện với chúng tôi, chị Phượng cho biết từng có kinh nghiệm 6 năm làm ở công ty may, 5 năm làm trong công ty sản xuất nữ trang. Nhưng sau khi lập gia đình, chị nghỉ ở nhà chăm chồng con. Giờ con đã vào lớp 1, chị muốn đi làm để có thêm thu nhập bởi công việc phụ hồ của chồng rất bấp bênh trong khi chi phí thuê trọ, ăn ở và học hành của con ngày một nhiều. "Tôi đã gõ cửa 7 công ty có thông tin tuyển dụng CN phổ thông nhưng họ đều từ chối. Có vài chỗ công việc phù hợp nên tôi năn nỉ họ cho làm 2 năm cũng được nhưng vẫn nhận được cái lắc đầu" - chị Phượng chua xót.

Công nhân Công ty TNHH Bumjin Vina (quận Bình Tân, TP HCM) bị mất việc do doanh nghiệp đóng cửa, chủ bỏ trốn không thể tìm được việc làm mới do lớn tuổi Ảnh: CAO HƯỜNG

Tại KCN Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh, TP HCM), chúng tôi gặp chị Nguyễn Thị Mến (35 tuổi, quê Thanh Hóa) đang đi tìm việc. Cả tháng nay, chị xin việc khắp nơi nhưng chẳng nơi nào nhận. Tiền xe ôm, ăn uống tốn vài triệu đồng, trong khi cơ hội việc làm cứ cạn dần. Chị Mến có bằng cao đẳng nghề cắt may, kinh nghiệm hơn 8 năm làm CN và 3 năm làm KCS trong một công ty may tại tỉnh Bình Dương. Do lập gia đình nên chị theo chồng về sống ở huyện Hóc Môn, TP HCM và tìm việc làm ở gần nhà cho tiện. Tuần trước, chị rất tự tin khi mang hồ sơ đến một công ty khá lớn trên đường Tô Ký (quận 12) xin làm CN đứng máy thêu. Dù đánh giá cao bằng cấp và kinh nghiệm của chị nhưng người phụ trách tuyển dụng vẫn từ chối. Lý do đơn giản là chị Mến đã "quá già để làm CN". "Tôi có hỏi sao không thấy ghi giới hạn độ tuổi trong bảng tuyển dụng thì được trả lời rằng dù không ghi nhưng luật bất thành văn của công ty là không tuyển nhân sự trên 35 tuổi" - chị Mến kể.

Bị gần chục công ty từ chối nhận, chị Mến cho biết sẽ về bàn với chồng vay vốn mở tiệm tạp hóa bán tại nhà chứ không còn cách nào khác. "Tôi không rành buôn bán nhưng không còn sự lựa chọn nào khác. Phải tự mở cánh cửa cho mình thôi" - chị Mến nói khi chia tay chúng tôi.

Đuổi già, tuyển trẻ

Đầu năm 2018, Công ty TNHH F.T (tỉnh Bình Dương) còn rao tuyển 2.000 CN thông qua trung tâm dịch vụ việc làm của tỉnh. Thế nhưng đến tháng 4-2018, công ty đột ngột ra thông báo cắt giảm 5.200/11.000 lao động khiến tập thể CN đang làm việc tại đây hết sức hoang mang.

Độ tuổi tuyển dụng lao động tại các doanh nghiệp chủ yếu từ 18 đến 35 Ảnh: GIANG NAM

Theo phản ánh của CN, ngày 27-4, tổng giám đốc công ty đã ban hành thông báo nội bộ về thu hẹp sản xuất và chính sách hỗ trợ người lao động (NLĐ) nghỉ việc sớm. Lý do cắt giảm được đưa ra là từ cuối năm 2017, đơn hàng liên tục giảm, công ty đã đề ra nhiều giải pháp khắc phục nhưng tình hình vẫn không được cải thiện nên buộc phải thu hẹp sản xuất và cắt giảm 5.200 lao động, bao gồm 3.900 lao động trực tiếp sản xuất và 1.300 lao động gián tiếp. Tính đến ngày 10-5, đã có 3.769 lao động đăng ký nghỉ việc (gồm 3.151 lao động trực tiếp, 618 lao động gián tiếp). Do chưa đạt chỉ tiêu cắt giảm nên công ty đã tiếp tục thông báo gia hạn thời gian đăng ký nghỉ việc đến ngày 17-5.

Tuy nhiên, điều khiến NLĐ bức xúc là sau khi chấm dứt hợp đồng lao động với CN, công ty đã tiến hành tuyển dụng hàng loạt lao động thời vụ. "Hành động của công ty khiến chúng tôi tin rằng lý do đơn hàng giảm chỉ là cái cớ để họ sa thải chúng tôi nhằm cắt giảm chi phí trả lương và khoản đóng BHXH. Sau 10 năm làm việc tại công ty, mức lương hiện tại của tôi dao động từ 9-10 triệu đồng/tháng. Trong khi mức lương công ty trả cho lao động thời vụ chỉ khoảng 4,4 triệu đồng/tháng lại né được khoản đóng BHXH cho họ. Tính ra công ty vẫn lời to dù phải chi khoản hỗ trợ 3 tháng lương khi cho CN cũ nghỉ việc. Trong khi chúng tôi bị đẩy ra đường lúc đã lớn tuổi, khả năng tìm được việc làm là rất hiếm hoi" - CN Huỳnh Bảo Quyên phân tích. Thế nhưng, đại diện công ty khẳng định việc cắt giảm lao động là phù hợp quy định pháp luật do thực sự gặp khó khăn về đơn hàng và phủ nhận thông tin công ty sử dụng số lượng lớn lao động thời vụ. 

Kỳ tới: Hết sức là về vườn