Công nhân nghèo thành 'chủ nợ'

Ngày 27-9, Ban tiếp công dân TP.Đà Nẵng cho hay đã chuyển kiến nghị của công nhân (CN) Công ty TNHH MTV TBO Vina đến lãnh đạo UBND TP.Đà Nẵng để thu xếp đối thoại sau nhiều lần CN "gõ cửa" kêu cứu. Đây là công ty 100% vốn Hàn Quốc, đóng ở lô N, đường 06, KCN Hòa Khánh (Q.Liên Chiểu), chuyên sản xuất, gia công may mặc xuất khẩu áo quần nam nữ. 474 lao động tại đây chủ yếu là người dân ở Quảng Nam và Đà Nẵng.

Bán hết tài sản cũng không đủ trả nợ

Từ cuối tháng 7 đến nay, hàng trăm CN đã liên tục "vây" trụ sở do nghi chủ đầu tư (ông Kim Sang Bong, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp) và giám đốc điều hành (ông Kim Won Soo) bỏ trốn. Món nợ à các ông chủ hàn Quốc để lại lên đến hơn 15 tỉ đồng, bao gồm khoản nợ lương công nhân tháng 6 và 7 (hơn 4 tỉ đồng), nợ BHXH (hơn 11 tỉ đồng, tính đến hết tháng 6-2018).

Hậu quả dây chuyền sau sự cố này, khi CN không thể rút sổ BHXH để xin việc nơi khác vì công ty đã ngừng hoạt động… Ngoài ra, công ty còn nợ thuế, nợ khoản nộp phạt thuế cho Cục Thuế Đà Nẵng, tiền thuê nhà xưởng của Công ty TNHH Daewon Đà Nẵng, thậm chí nợ cả tiền hợp đồng với đơn vị cung cấp nhân viên bảo vệ. Khi bị hàng trăm CN bao vây, đơn vị bảo vệ vẫn phải tiếp tục làm không công (dù chính họ cũng đang bị nợ tiền), vì sợ CN quá khích đập phá tài sản. Sở LĐ-TB-XH đã vào cuộc xử lý bước đầu, giao Trung tâm dịch vụ việc làm vận động các doanh nghiệp khác nhận CN của Công ty TNHH MTV TBO Vina vào làm việc, đồng thời đề xuất phong tỏa, thanh lý tài sản công ty để ưu tiên trả nợ cho CN trước các khoản nợ khác. Tuy nhiên, theo ước tính, nếu bán hết tài sản của công ty này cũng không đủ trả nợ.

"Vướng" đủ thứ

Theo Sở LĐ-TBXH TP.Đà Nẵng, qua làm việc với bà Lê Thị Kiều Chinh, Trưởng phòng nhân sự (đại diện cho Công ty TNHH MTV TBO Vina hiện tại), lý do công ty cho CN nghỉ từ ngày 20-7 vì hết việc và người đại diện cũng… không liên lạc được với ông Kim Sang Bong, còn ông Kim Won Soo có tin đang nằm viện tại Hàn Quốc. Công ty TNHH MTV TBO Vina cũng chỉ đóng bảo hiểm thất nghiệp cho CN đến hết tháng 4.2018, trong khi luật quy định phải đóng đến tháng liền kề ngừng việc mới được hưởng khoản bảo hiểm này. Vì vậy, Sở LĐ-TBXH đã đề xuất UBND TP hỗ trợ 3 tháng bảo hiểm thất nghiệp cho CN.

Ông Nguyễn Văn An, Phó giám đốc Sở LĐ-TBXH, cho biết có ít nhất 93 nữ CN nghỉ chế độ thai sản bị công ty nợ BHXH từ tháng 1-2017 đến nay; họ sắp sinh và không được hưởng chế độ. Trước mắt, Sở LĐ-TB-XH trợ cấp khó khăn cho sản phụ và tạo mọi điều kiện để mua BHYT cho các thai phụ còn lại. Đối với khoản nợ lương (4 tỉ đồng), Sở LĐ-TB-XH dự tính dùng 1,6 tỉ đồng tiền hoàn thuế của công ty để trả một phần, nhưng Cục Thuế cho hay công ty này đã bị trừ tiền phạt thuế nên... chỉ còn lại 1,2 tỉ đồng. "Nhưng khoản này cũng đang vướng, vì theo nguyên tắc thì phải có chủ doanh nghiệp đề nghị hoàn thuế và ký vào", ông An nói. Hiện Sở Ngoại vụ đang làm việc với Tổng lãnh sự quán Hàn Quốc, Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc để yêu cầu 2 ông Kim Sang Bong, Kim Won Soo trở lại Đà Nẵng để xử lý các khoản nợ. Công nhân muốn khởi kiện thì sẽ được hướng dẫn thủ tục.