Doanh nghiệp có bắt buộc ký thỏa ước lao động tập thể?

 Ban Quan hệ Lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam vừa có giải đáp thắc mắc cho các Công đoàn (CĐ) cơ sở tại các doanh nghiệp (DN) có đông công nhân (CN) về vấn đề xây dựng nội quy lao động, thương lượng và ký kết TƯLĐTT.

Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban Quan hệ Lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, Điều 119, Bộ Luật Lao động năm 2012 quy định rất rõ về nội quy lao động. Theo đó, NSDLĐ sử dụng từ 10 người lao động (NLĐ) trở lên phải có nội quy lao động bằng văn bản. Nội dung nội quy lao động không được trái với pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan. 

Nội quy lao động bao gồm những nội dung chủ yếu như: Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi; Trật tự tại nơi làm việc; An toàn lao động, vệ sinh lao động ở nơi làm việc; Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của NSDLĐ; Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của NLĐ và các hình thức xử lý kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất.

Nội dung TƯLĐTT không được trái với quy định của pháp luật và phải có lợi hơn cho người lao động

Luật quy định trước khi ban hành nội quy lao động, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở (CĐ cơ sở). Nội quy lao động phải được thông báo đến NLĐ và những nội dung chính phải được niêm yết ở những nơi cần thiết tại nơi làm việc. Như vậy, DN có từ 10 NĐ  trở lên bắt buộc phải lập nội quy lao động.

Điều 73, Bộ Luật Lao động 2012 quy định rõ TƯLĐTT là văn bản thoả thuận giữa tập thể lao động và NSDLĐ về các điều kiện lao động mà hai bên đã đạt được thông qua thương lượng tập thể. TƯLĐTT gồm TƯLĐTT của DN, TƯLĐTT ngành và hình thức TƯLĐTT khác do Chính phủ quy định. Nội dung TƯLĐTT không được trái với quy định của pháp luật và phải có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật.

Theo điều 12 Nghị định 95/2013/NĐ-CP, nếu vi phạm quy định về thương lượng tập thể, TƯLĐTT, phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với NSDLĐ có một trong các hành vi sau đây:  Không gửi TƯLĐTT đến cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh; không trả chi phí cho việc thương lượng, ký kết, sửa đổi, bổ sung, gửi và công bố TƯLĐTT; không công bố nội dung của TƯLĐTT đã được ký kết cho NLĐ biết.

 Ngoài ra, phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với NSDLĐ động có một trong các hành vi sau đây: Không cung cấp thông tin về tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh khi tập thể lao động yêu cầu để tiến hành thương lượng tập thể;  không tiến hành thương lượng tập thể để ký kết hoặc sửa đổi, bổ sung TƯLĐTT khi nhận được yêu cầu của bên yêu cầu thương lượng; phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với NSDLĐ thực hiện nội dung TƯLĐTT đã bị tuyên bố vô hiệu.".

Trong các quy định của Bộ Luật Lao động không quy định trực tiếp bắt buộc phải có TƯLĐTT hay không. Tuy nhiên, tại điều 12 Nghị định này lại quy định xử phạt hành chính khi không gửi TƯLĐTT đến cơ quan nhà nước về lao động cấp tỉnh, không công bố nội dung TƯLĐTT cho NLĐ biết. Như vậy, DN bắt buộc phải ký kết TƯLĐTT.