Gian nan đường về

Tại hội thảo “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy” diễn ra tại TP HCM mới đây, ông Lê Hoàng Đáo, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Lao động và Xã hội Phước Bình, băn khoăn: “Hiện nhu cầu học nghề của học viên (HV) ngày càng đa dạng, đặc biệt là nghề thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Trong khi đó, số ngành nghề trung tâm đào tạo quá hạn chế”.

Học viên không mặn mà

Ông Đáo giải thích thực tế trên khiến nhiều HV không được học đúng sở trường hoặc ngành nghề yêu thích. Kết quả đào tạo cũng vì thế bị hạn chế. Từ năm 2008 đến nay, Trung tâm Giáo dục Lao động và Xã hội Phước Bình chỉ được cấp 3,5 tỉ đồng để đầu tư trang thiết bị đào tạo trình độ sơ cấp cho 9 nghề. Số kinh phí và nghề đào tạo ở trung tâm quá ít so với nhu cầu thực tế. Để đáp ứng nhu cầu học nghề cho HV, đến nay trung tâm đã phối hợp với các cơ sở dạy nghề khai giảng 158 lớp nghề cho 3.646 HV (chiếm hơn 95% số HV). “Tôi nghĩ việc đầu tư, mở rộng khu dạy nghề nhằm đa dạng hóa các ngành nghề, đáp ứng nhu cầu của người học là cần thiết” - ông Đáo kiến nghị.

Học viên học nghề tại Trường Giáo dục đào tạo và Giải quyết việc làm số 3 thuộc Lực lượng TNXP TP HCM

Bảy năm qua, 5.702 HV của Trung tâm Giáo dục Dạy nghề và Giải quyết việc làm Nhị Xuân (trực thuộc Lực lượng TNXP TP HCM) cũng được đào tạo nghề. Ông Bùi Thanh Tuấn, giám đốc trung tâm, cho hay các nghề phù hợp với trình độ học vấn của HV trước khi vào trung tâm là sửa xe máy, may công nghiệp, điện gia dụng, tin học, thợ xây, cắt tóc... Tuy nhiên, một số HV thiếu ý thức rèn luyện, học tập. Tình trạng vi phạm nội quy vẫn xảy ra, gây khó khăn trong quá trình quản lý, dạy nghề.

Theo ông Nguyễn Văn Ngọc, Phó trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội quận Bình Thạnh, TP HCM, trang bị tay nghề để có việc làm ổn định là biện pháp hữu hiệu giúp người sau cai nghiện đoạn tuyệt với ma túy. Vì vậy, các cơ sở cai nghiện cần xây dựng chương trình đào tạo các ngành nghề thiết thực, gắn với kinh tế thị trường. Thế nhưng, công tác này ở địa phương chưa thực hiện hiệu quả. Ông Ngọc dẫn chứng: “Quận Bình Thạnh đã tổ chức rất nhiều đợt vận động học nghề nhưng không thành công. Có bạn văn hóa lớp 2 hoặc 3, nếu học nghề (cần trình độ lớp 7, lớp 8) sẽ rất khó”.

Khó có việc làm

Dù rất mong có việc làm để nuôi sống bản thân khi trở về cộng đồng nhưng nhiều lao động là người sau cai nghiện đã gặp không ít khó khăn khi tìm việc. Rời Trung tâm Nhị Xuân gần 2 năm nhưng đến nay chị P.T.N (ngụ quận Bình Thạnh, TP HCM) vẫn chưa có công việc ổn định. “Tôi biết nghề may nhưng hầu như không cơ sở nào chịu nhận khi biết tôi từng nghiện ma túy. Một vài nơi chấp nhận thì sức khỏe tôi lại không đáp ứng được thời gian làm việc” - chị N. buồn bã.

Theo báo cáo của UBND phường Trung Mỹ Tây (quận 12, TP HCM), hiện địa phương này quản lý 7 người sau cai nghiện. Bốn người trong số trên có việc làm đủ nuôi sống bản thân nhưng họ chỉ đảm nhận công việc mang tính giản đơn. Ba người còn lại chưa có việc làm vì nhiều lý do: không có nhu cầu, không đủ sức khỏe để làm việc hoặc đang học nghề. Còn tại xã Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh, TP HCM) cũng đang quản lý 33 đối tượng hồi gia. Chính quyền đã hỗ trợ vốn cho 2 thanh niên thuộc diện này có hoàn cảnh khó khăn (2 triệu đồng/người); hướng dẫn 8 người vay vốn từ Quỹ CEP với tổng số tiền 42 triệu đồng. 13 thanh niên cũng được giới thiệu việc làm. Song, chỉ có 9 người trong số này có việc làm ổn định. Đa số người hồi gia về địa phương có trình độ học vấn thấp, sức khỏe kém, không có tay nghề hoặc tay nghề quá yếu gây cản trở trong việc tiếp cận, trao đổi, giới thiệu việc làm.