Lao động bỏ trốn ở Hàn Quốc: Đừng để người ở nhà bị vạ lây

Xung quanh vấn đề này phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Song, Kil – Yong, Giám đốc Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc tại Việt Nam (HRD).

Sau một năm Việt Nam và Hàn Quốc ký lại Bản ghi nhớ đặc biệt về phái cử lao động Việt Nam sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình cấp phép lao động nước ngoài (EPS), ông đánh giá như thế nào về tình trạng lao động Việt Nam bỏ trốn trong thời gian qua?

Ông Song, Kil – Yong:

- Ông Song, Kil – Yong: Năm nay là năm thứ hai Việt Nam tổ chức thi tuyển lao động đi Hàn Quốc làm việc sau khi Chương trình EPS được nối lại. Theo tôi tỉ lệ lao động bỏ trốn tại Hàn Quốc không thể giảm trong ngày một ngày hai, không thể thấy được kết quả chỉ trong một thời gian ngắn. Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hàn Quốc đang rất nỗ lực cố gắng để giảm tỉ lệ cư trú bất hợp pháp xuống, và với những nỗ lực của Chính phủ hai nước thì chắc chắn tỉ lệ cư trú bất hợp pháp sẽ ngày càng giảm đi chứ ko tăng lên nữa.

Hiện phía Việt Nam đang có rất nhiều giải pháp để hạn chế tỉ lệ lao động Việt Nam bỏ trốn tại Hàn Quốc, đặc biệt là các phiên giao dịch việc làm cho lao động EPS trở về từ Hàn Quốc. Ông đánh giá như thế nào về hiệu quả của các giải pháp này?

- Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến cho người lao động (NLĐ) Việt Nam cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc nhiều là do người ta rất lo lắng về việc sau khi về nước có còn giữ được việc làm và thu nhập cao như bên Hàn Quốc hay không. Các ngày hội việc làm dành cho lao động từ Hàn Quốc trở về chủ yếu dành cho lao động làm việc tại Hàn Quốc thông qua chương trình cấp phép lao động. Hầu hết những lao động này đều đã có thời gian dài làm việc tại Hàn Quốc (4 năm 10 tháng), tôi đánh giá họ đều là những lao động có kinh nhiệm và tác phong làm việc, am hiểu văn hoá và ngôn ngữ Hàn Quốc.

Những ngày hội việc làm cho lao động sau khi trở về từ Hàn Quốc sẽ giúp NLĐ thấy rằng sau khi về nước họ vẫn có được công việc và mức thu nhập tương đối khá và hiểu hơn về thị trường lao động trong nước. Đặc biệt, có hiệu quả quảng bá hình ảnh tới những người lao động đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc để nếu được họ sẽ quay về Việt Nam luôn. Những cuộc thi trao giải cho những lao động hồi hương thành công cũng là điểm sáng trong các giải pháp, bởi thông qua hình ảnh thực tế về những NLĐ này, những NLĐ đang ở Hàn Quốc thấy rằng về Việt Nam cũng có rất nhiều người thành công, không phải là họ không thể làm gì tại Việt Nam được. Những lao động ở Hàn Quốc sẽ được cung cấp thêm một góc nhìn khác về sự thành công trong công việc, sự nghiệp của lao động Việt Nam hồi hương từ Hàn Quốc, xoá đi tư tưởng cho rằng hồi hương sẽ khó có cơ hội phát triển.

Vậy phía Hàn Quốc đã có sự hỗ trợ về đào tạo nghề như thế nào cho các lao động sau khi trở về từ Hàn Quốc?

- Từ năm 2015, Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc, Trung tâm EPS Việt Nam đã vận hành chương trình khóa đào tạo nghề miễn phí cho NLĐ sau khi về nước trong vòng 1 tháng, tuy nhiên kể từ năm 2016 trở đi, chúng tôi đã không còn vận hành chương trình này nữa. Mặc dù không còn chương trình này, nhưng hiện số lượng doanh nghiệp (DN) Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam ngày càng nhiều và NLĐ Việt Nam để đáp ứng được yêu cầu của các DN Hàn Quốc thì phải có kĩ năng về tiếng Hàn cũng như các kĩ năng cơ bản liên quan đến công việc như kĩ năng về máy tính hay quản lý chất lượng. Vì thế, trong thời gian tới Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc, Trung tâm EPS Việt Nam cùng với Trung tâm Lao động ngoài nước và Chính phủ Việt Nam sẽ cố gắng để tìm ra những giải pháp đào tạo nghề và những kĩ năng cơ bản cho NLĐ.

Liên quan đến việc tạm dừng tuyển chọn lao động tại 58 quận/huyện, thuộc 12 tỉnh, thành của Việt Nam có số lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc cao trong năm 2017, theo ông liệu điều này có công bằng đối với các lao động nói chung? Và điều kiện gì để có thể dỡ bỏ được lệnh cấm?

- Những địa phương bị cấm là những địa phương có tỉ lệ lao động cư trú bất hợp pháp cao và nếu muốn dỡ bỏ lệnh cấm thì điều kiện rất đơn giản là hạ tỉ lệ cư trú bất hợp pháp xuống thì lao động của địa phương đó sẽ tiếp tục được dự thi như bình thường. Khi đó, NLĐ ở các địa phương bị cấm như trên sẽ tiếp tục được dự thi tiếng Hàn để xuất cảnh.

Việc cấm các địa phương thi cũng là một trong những giải pháp được đưa ra để hạ tỉ lệ cư trú bất hợp pháp, để NLĐ thấy được rằng là vì mình cư trú bất hợp pháp nên toàn bộ những người trong địa phương mình đã không được sang Hàn Quốc làm việc.