Mạnh dạn đổi mới phương thức hoạt động Công đoàn

Phóng viên: Là người luôn theo sát hoạt động Công đoàn (CĐ) TP HCM, ông đánh giá thế nào về chất lượng hoạt động CĐ TP trong 5 năm qua?

- Ông Bùi Văn Cường: Có thể khẳng định TP HCM là lá cờ đầu của cả nước với nhiều mô hình hay, cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả trong phong trào công nhân (CN) và hoạt động CĐ. Ngoài chủ động quán triệt các nghị quyết của Đảng và Nghị quyết Đại hội XI CĐ Việt Nam để tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X CĐ TP nhiệm kỳ 2013-2018, LĐLĐ TP đã nỗ lực tập trung thực hiện nhiệm vụ đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động (NLĐ). Nổi bật là các hoạt động tham gia xây dựng chính sách, kiểm tra thực hiện chính sách, các quy định của pháp luật về lao động và CĐ, quy chế dân chủ cơ sở; tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho đoàn viên, CN lao động; xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp (DN); tổ chức "Tết sum vầy", "Tháng CN", "Trái tim nghĩa tình", "Mái ấm CĐ, "Cùng CN vượt khó", "Phúc lợi cho đoàn viên, NLĐ"… 

Với các hoạt động chăm lo, bảo vệ, các cấp CĐ TP đã thực sự là chỗ dựa cho CN lao động khi gặp khó khăn; là tổ chức CĐ của NLĐ, do NLĐ và vì NLĐ.

LĐLĐ TP cũng làm rất tốt việc phát động các phong trào thi đua yêu nước, động viên CNVC-LĐ thi đua "Lao động giỏi - Lao động sáng tạo", đóng góp tích cực vào việc xây dựng, phát triển TP văn minh, giàu đẹp; đồng thời tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, xây dựng giai cấp CN Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, các cấp CĐ TP còn tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền nhân dân trong sạch, vững mạnh. Các mặt công tác kiểm tra, nữ công, tài chính, đối ngoại được thực hiện với nhiều kết quả tích cực, góp phần xây dựng tổ chức CĐ TP vững mạnh toàn diện.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi đội ngũ CNVC-LĐ TP cũng phải mạnh dạn thay đổi để có thể hội nhập. Ngoài ý thức và nỗ lực tự thân của mỗi CNVC-LĐ, tổ chức CĐ cũng phải có những chính sách hỗ trợ để họ nâng cao trình độ học vấn, tay nghề. Theo ông, tổ chức CĐ TP HCM đã làm tốt công tác này?

- Nguồn lao động dồi dào, giá rẻ không còn là yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh và thu hút đầu tư nước ngoài; sức ép giải quyết việc làm gia tăng... được xác định là những thách thức mà Việt Nam cần phải có sự chuẩn bị đối phó. Thêm vào đó, tình trạng DN tìm cách sa thải lao động từ 35, 40 tuổi vì nhiều lý do khác nhau đã xuất hiện thời gian qua. Qua khảo sát, đa số lao động bị sa thải hoặc mất việc đều muốn nhận bảo hiểm thất nghiệp một lần, chưa quan tâm đến việc học nghề, tìm cơ hội việc làm khác để có thể quay lại thị trường lao động. 

Nếu những hạn chế, bất cập nêu trên không sớm được khắc phục thì lực lượng lao động dồi dào chưa chắc đã tạo đà cho đất nước phát triển nhanh, bền vững; ngược lại, có thể trở thành gánh nặng cho chính sách an sinh xã hội. Thực tế này đòi hỏi tổ chức CĐ với tư cách là người đại diện, bảo vệ quyền lợi cho NLĐ phải có cách "tiếp sức" thích hợp để đội ngũ CNVC-LĐ nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, từ đó tự tin hơn trong quá trình hội nhập.

Đại biểu biểu quyết thông qua chương trình Đại hội XI Công đoàn TP HCM sáng 28-6 Ảnh: HOÀNG TRIỀU

5 năm qua, CĐ TP đã làm tốt việc nâng cao chất lượng đội ngũ lao động. Phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là "Lao động giỏi - Lao động sáng tạo", "Ôn lý thuyết, luyện tay nghề, thi thợ giỏi" trong CN lao động được các cấp CĐ đầu tư, cụ thể hóa sát hợp với các cơ quan, đơn vị, DN, phù hợp với từng đối tượng, đã động viên, khuyến khích NLĐ hăng hái thi đua lao động, sáng tạo, góp phần phát triển cơ quan, đơn vị, DN và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội của TP. 

Giải thưởng Tôn Đức Thắng đã trở thành một giải thưởng uy tín, được các cấp ủy Đảng, chính quyền và DN đánh giá cao. Những kỹ sư, CN được giải thưởng tôn vinh thật sự trở thành tấm gương tiêu biểu, tạo cảm hứng, động lực phấn đấu của đội ngũ CN lao động.

Đại diện, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của NLĐ vẫn là chức năng chính của tổ chức CĐ. Theo ông, để thực hiện tốt chức năng này, tổ chức CĐ TP cần phải làm gì?

- Hoạt động CĐ TP đứng trước nhiều vấn đề mới, đặc biệt là quá trình thực hiện các cam kết của Việt Nam đối với các định chế quốc tế, với cộng đồng ASEAN, thực hiện các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), quan hệ lao động ngày càng phong phú nhưng dự báo cũng sẽ rất phức tạp, yêu cầu, đòi hỏi của đoàn viên, NLĐ đối với tổ chức CĐ ngày càng cao; do đó tổ chức CĐ TP phải nỗ lực, phấn đấu mạnh mẽ, phải có những thay đổi và thực sự là tổ chức đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ.

Do vậy, trong nhiệm kỳ 2018-2023, ưu tiên hàng đầu của tổ chức CĐ TP là tập trung đại diện bảo vệ NLĐ, trong đó chú trọng việc ký kết thỏa ước lao động tập thể, thực hiện dân chủ cơ sở, an toàn vệ sinh lao động… Cần tập trung chăm lo lợi ích cho đoàn viên, làm rõ sự khác biệt do tổ chức CĐ đã mang lại cho NLĐ là đoàn viên CĐ và NLĐ chưa là đoàn viên CĐ. Lợi ích mà tổ chức CĐ mang lại cho đoàn viên không chỉ là lợi ích về vật chất, về tinh thần mà cả về chính trị. 

Bên cạnh đó, cần tăng cường hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý nhằm giúp đoàn viên và NLĐ không chỉ hiểu và hành xử đúng luật mà còn có thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tiếp tục phát huy, nhân rộng các mô hình đang phát huy hiệu quả, đồng thời xây dựng các mô hình hay, cách làm sáng tạo, đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo theo hướng CĐ cấp trên phục vụ CĐ cơ sở, CĐ cơ sở phục vụ đoàn viên, NLĐ. Đặc biệt quan trọng không kém là phải xây dựng đội ngũ cán bộ CĐ thực hiện nhiệm vụ đại diện chăm lo, bảo vệ phải giỏi ngang tầm nhiệm vụ trong giai đoạn mới.