NLĐ nên nghĩ đến quyền lợi lâu dài

Phóng viên: Thưa ông, theo quy định của Luật BHXH sửa đổi, những trường hợp tham gia BHXH bắt buộc nào sẽ được hưởng chế độ BHXH một lần khi nghỉ việc?

- Ông Trần Văn Triều: Đối tượng được thanh toán BHXH một lần khi nghỉ việc bao gồm: Người lao động (NLĐ) đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định (tùy điều kiện làm việc) mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; NLĐ ra nước ngoài để định cư; người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; NLĐ là quân nhân phục vụ trong quân đội, công an khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Ngoài ra, lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi mà tham gia BHXH chưa đủ 15 năm cũng được hưởng chế độ BHXH một lần.

Như vậy, Luật BHXH mới đã bãi bỏ quy định đối tượng được nhận trợ cấp BHXH một lần là “NLĐ sau 1 năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng BHXH và có yêu cầu nhận BHXH một lần mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH”?

- Đúng vậy. Sở dĩ trước đây có quy định này là vì khi thôi việc, NLĐ không có nguồn thu nhập nào khác trong thời gian tìm việc làm mới nên việc thanh toán BHXH một lần sẽ giải quyết một phần khó khăn cho họ.

Tuy nhiên, từ năm 2009, khi mất việc, NLĐ đã có trợ cấp thất nghiệp nên việc bãi bỏ quy định nêu trên là phù hợp và hướng NLĐ đến sự thụ hưởng quyền lợi lâu dài khi hết tuổi lao động, đó là chế độ hưu trí. Nghĩa là khi hết tuổi lao động, người hưởng lương hưu sẽ có một nguồn thu nhập ổn định để bảo đảm cuộc sống, được bảo hiểm y tế và nhiều khoản chăm lo khác từ nhà nước. Điều này sẽ góp phần ổn định an sinh xã hội và phù hợp với xu hướng của thế giới trong giai đoạn hiện nay.

Thực tế, theo số liệu từ cơ quan BHXH, những năm gần đây, phần lớn NLĐ đã dần nhận thức được quyền lợi lâu dài về BHXH nên tình trạng nhận BHXH một lần đã giảm hẳn.

Luật BHXH luôn hướng đến mục tiêu bảo đảm quyền lợi người lao động Ảnh: Khánh Chi

Ông có suy nghĩ gì khi gần đây, công nhân ở một số doanh nghiệp trên địa bàn TP HCM đã ngừng việc để phản đối việc hủy bỏ quy định hưởng trợ cấp BHXH một lần trong một số trường hợp như đã nêu?

- Phản ứng của một bộ phận NLĐ có nhu cầu hưởng BHXH một lần là không thể tránh khỏi khi quy định ấy đã tồn tại từ rất lâu và trở thành “nếp nghĩ” của NLĐ. Tuy nhiên, việc ngừng việc tập thể là biện pháp thể hiện sự phản đối tiêu cực, vừa vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến công ăn việc làm, thu nhập của NLĐ vừa gây thiệt hại, bất ổn cho doanh nghiệp.

Thiết nghĩ, nếu thấy quy định chưa phù hợp thực tiễn, NLĐ có thể gửi kiến nghị cho Công đoàn cơ sở để từ đó, các nội dung kiến nghị được chuyển đến các cấp, ngành có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh. Pháp luật lao động luôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ, đồng thời cũng bảo vệ quyền lợi của người sử dụng lao động. Do vậy, NLĐ cần hết sức bình tĩnh, tuân thủ pháp luật. Nếu ngừng việc không đúng trình tự luật định khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bị đình trệ thì không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến công ăn việc làm, thu nhập của chính NLĐ mà còn gây thiệt hại cho doanh nghiệp.