Tăng tuổi nghỉ hưu: Không nên đại trà

Do đặc thù công việc phải ngồi một chỗ, tăng ca liên tục nên người lao động không đủ sức khỏe để chờ đến tuổi nghỉ hưu thì nói gì đến việc tăng tuổi hưu

Mấy năm gần đầy, chị Nguyễn Thị Lan, 45 tuổi, công nhân (CN) Công ty CP May Phương Nam (quận Gò Vấp, TP HCM), liên tục gặp vấn đề về sức khỏe khi thường bị đau cột sống, hoa mắt... "Do tính chất công việc, tôi chủ yếu ngồi một chỗ, ít vận động nên thường gặp các triệu chứng nói trên. Chưa đến 50 tuổi mà sức khỏe đã xuống như thế này rồi thì làm sao có thể làm đến tuổi nghỉ hưu" - chị Lan chua chát nói.

Sức cùng lực kiệt

Khi nghe chúng tôi nói đến việc dự thảo Bộ Luật Lao động (sửa đổi) lần này đang tính đến phương án nâng tuổi nghỉ hưu đối với lao động nữ lên 60, chị Lan và nhiều đồng nghiệp đã lắc đầu. Họ cho biết ráng lắm thì cũng chỉ làm được 2-3 năm nữa vì sức khỏe đã hao mòn khá nhiều sau hàng chục năm cống hiến tuổi xuân cho công việc. "CN trực tiếp sản xuất là người chịu thiệt thòi nhiều nhất vì ngoài công việc còn phải thực hiện thiên chức người vợ, người mẹ. Đi làm về đã mệt mỏi mà còn phải lo cơm nước cho chồng con, áp lực vì thế rất nặng nề. Tôi không đồng tình với việc tăng tuổi hưu đối với lao động nữ vì họ đã quá vất vả rồi" - chị Lan bày tỏ.

Do đặc thù công việc phải ngồi một chỗ nên rất ít công nhân trong lĩnh vực da giày chờ đến tuổi nghỉ hưu Ảnh: HỒNG ĐÀO

Gắn bó hơn 18 năm với nghề, CN Đoàn Thị Thu, Công ty Giày da TNHH Huê Phong (quận Gò Vấp, TP HCM), nói rằng tuổi hưu mà lên đến 60 thì những người như chị chẳng ai làm đủ để được hưởng lương hưu. Theo chị, thay vì nâng tuổi hưu, hãy xem xét giảm tuổi hưu cho những lao động chân tay, lao động nặng nhọc để họ sớm được nghỉ dưỡng, hưởng một chút tuổi già bởi suốt nhiều năm họ đã dành hết sức lực cho công việc rồi. "Không biết ban soạn thảo dự luật đã khảo sát thực tế đời sống CN chưa mà có những đề xuất vô lý, đẩy thiệt thòi về phía lao động nữ chúng tôi như vậy. Nếu chưa, xin mời họ đến cùng làm việc với chúng tôi một ca để xem sức lực mà chúng tôi bỏ ra như thế nào" - chị Thu chia sẻ.

Để NLĐ lựa chọn

Theo ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn (CĐ) Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP HCM), ghi nhận thực tế từ CN công ty sau 23 năm hoạt động, hầu hết đều chưa đến tuổi về hưu, ngoại trừ các bộ phận tạp vụ hay bảo vệ vốn đã lớn tuổi khi vào làm. Nhiều người đến tuổi về hưu nhưng lương hưu tính theo cách cộng toàn quá trình lại quá thấp, có người chỉ hơn 1,8 triệu đồng thì quá khó khăn để sống, trong khi còn sức khỏe và vẫn muốn làm việc để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, quy định là không được làm nữa thì cũng khó khăn cho họ. "Tại sao chúng ta không mở vấn đề ra theo hướng làm đủ một khoảng thời gian nào đó, đến tuổi hưu vẫn được lựa chọn để tùy ý nghỉ hưu hoặc ở lại làm việc tiếp. Đặc biệt, những chức danh quản lý vẫn có thể cống hiến lâu dài. Do vậy, tôi kiến nghị nên giữ nguyên tuổi hưu hiện tại và mở ra cơ hội cho người lao động (NLĐ) được lựa chọn" - ông Nghiệp ý kiến.

Ông Dương Thế Vũ, Chủ tịch CĐ Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP HCM, cho rằng việc nâng tuổi hưu chỉ hợp lý khi phải đáp ứng đa dạng nhu cầu của NLĐ ở nhiều ngành nghề và tính chất công việc khác nhau. "Những ngành không trực tiếp lao động chân tay nặng nhọc, các ngành dịch vụ hoàn toàn có thể đáp ứng được mức tăng tuổi hưu. Tuy nhiên, những người trực tiếp sản xuất thì muốn nghỉ hưu sớm hơn. Luật nên bảo đảm được tính hài hòa giữa các nhu cầu" - ông Vũ góp ý.

Còn ông Nguyễn Thanh Sang - Phó Chủ tịch LĐLĐ huyện Củ Chi, TP HCM - nêu lên thực tế có những công ty hơn 10.000 lao động hoạt động gần 30 năm mà cũng rất ít CN được hưởng chế độ hưu. "Do vậy, cần giữ phương án cũ và mở rộng ra những đối tượng có thể tăng tuổi hưu như giáo sư, bác sĩ, hành chính văn phòng… thì có thể tăng, chứ không thể tăng đại trà như vậy, sẽ thiệt thòi cho những lao động trực tiếp sản xuất" - ông Sang chia sẻ. 

Luật sư NGUYỄN VĂN HẬU, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Luật gia Việt Nam:

Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống

Theo tôi, quy định của tuổi về hưu như hiện tại (nữ 55 tuổi, nam 60 tuổi) là phù hợp, bởi với những công việc đặc thù như công nhân trong các nhà máy sản xuất, giáo viên mầm non... thì chỉ sau 40 tuổi, sức khỏe của họ đã giảm sút nghiêm trọng, phần lớn không thể đảm nhận tốt công việc nếu phải làm việc tới ngoài 50 tuổi. Chưa hết, việc tăng độ tuổi nghỉ hưu như vậy có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của mỗi người, bởi cuộc đời một con người cũng không dài, độ tuổi thọ trung bình của Việt Nam đang ở mức 70,6. Tất cả NLĐ đã dành thời gian đẹp nhất của cuộc đời cho công việc, cho đi làm. Vì vậy, đa số họ mong muốn tuổi nghỉ hưu sớm để có thể sử dụng quãng đời sau nghỉ hưu được làm những gì mà mình mong muốn, làm cuộc sống của họ có ý nghĩa hơn là việc phải tiếp tục kéo dài chuỗi ngày lao động.

Đối với việc tăng tuổi nghỉ hưu, tôi cho rằng chúng ta nên bảo đảm quyền của NLĐ. Theo đó, người nào có khả năng tiếp tục làm việc, tiếp tục cống hiến và xã hội có nhu cầu thì có thể ký hợp đồng lao động tiếp tục với nhau. Điều này tạo ra được sự tự nguyện và phù hợp cho cả bên sử dụng lao động và NLĐ. Việc tăng độ tuổi nghỉ hưu là vấn đề có sức ảnh hưởng lớn tới đời sống xã hội nên trước khi đi đến quyết định cuối cùng, tôi đề xuất tổ chức trưng cầu dân ý để cho người dân, nhất là người trong độ tuổi lao động, được đưa ra quan điểm của mình.

Luật sư NGUYỄN HẢI NAM, Văn phòng Luật sư Công Quyền (TP HCM):

Phải quan tâm đến đa số NLĐ

Suốt quá trình lao động, NLĐ đã phải tham gia BHXH và họ cũng luôn mong chờ đến ngày được hưởng lương hưu. Đó cũng chính là quyền lợi chính đáng của họ được pháp luật công nhận. Vì vậy, nếu tăng tuổi nghỉ hưu không hợp lý sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của NLĐ, đặc biệt là đối với những CN trực tiếp sản xuất. Theo quy định hiện hành, sau khi nghỉ việc, họ đã phải mòn mỏi chờ đợi đến đủ tuổi để nhận lương hưu. Nay nếu tuổi hưu được nâng lên thì thời gian chờ đợi của họ phải kéo dài thêm nữa, trong khoản thời gian đó, họ sẽ sống ra sao? Việc kéo dài tuổi hưu sẽ không đem lại lợi ích gì cho đất nước mà còn khiến NLĐ sau khi nghỉ việc trở thành gánh nặng cho xã hội. Chúng ta hẳn còn nhớ cuộc ngừng việc tập thể của CN vào tháng 3-2015 để phản đối điều 60 của Luật BHXH sau khi Luật BHXH năm 2014 được thông qua với quy định bảo lưu thời gian đóng BHXH. Sau đó, Quốc hội đã phải chỉnh sửa điều 60 Luật BHXH năm 2014 và đây là một bài học đắt giá cho những người quản lý. Vì vậy, Quốc hội cần phải cân nhắc kỹ việc tăng tuổi hưu. Nếu không, sẽ dẫn đến suy nghĩ cho rằng nhà nước đang tận thu, giảm chi để bảo tồn Quỹ BHXH. Theo tôi, nhà nước chỉ nên khuyến khích tăng tuổi hưu những ngành nghề đặc thù ở những vị trí quản lý, đối với công chức nhà nước, lĩnh vực mà có nhiều người dù đến 70 tuổi vẫn còn sức lực và khả năng cống hiến, không nên tăng tuổi hưu theo kiểu chung chung, cào bằng vì sẽ gây ra hiệu ứng ngược.

T.Hoàng ghi

Kỳ tới: Cân nhắc kỹ khi tăng giờ làm thêm