Cộng đồng trồng cây xanh đô thị

Sau khi liên hệ với Trees for Streets - một chương trình tài trợ hướng dẫn các cộng đồng trên khắp nước Anh cách trồng cây với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, cư dân khu Haringey, phía Bắc London thành lập một nhóm hành động nhỏ mang tên Haringey Living Streets.

Trước tiên, họ được cung cấp một bản đồ tương tác để chọn vị trí trồng cây rồi chuyển thông tin cho hội đồng Haringey. Tiếp đó, họ được hỗ trợ thiết lập một chiến dịch gọi vốn trên ứng dụng nhắn tin WhatsApp và các diễn đàn cộng đồng, thu hút 168 người ủng hộ hơn 6.000 bảng Anh chỉ trong một tháng. Chi phí còn lại do hội đồng Haringey chi trả. Kết quả, 20 cây xanh đã nhanh chóng được trồng khắp khu dân cư.

Đây là xu hướng đang lan rộng trên toàn cầu, nhất là trong bối cảnh nhiệt độ ngày càng tăng cao. Nhiều nghiên cứu cho thấy cây xanh đô thị có thể đóng vai trò then chốt trong việc làm mát, làm bốc hơi nước để tạo ra hiệu ứng điều hòa tự nhiên, giảm nhiệt độ không khí và hiệu ứng đảo nhiệt đô thị. Nghiên cứu năm 2023 của tổ chức môi trường quốc tế Friends of the Earth tại 5 thành phố của Anh cho thấy những khu vực nhiều cây xanh có nhiệt độ thấp hơn tới 5 độ C.

Các mô hình trồng cây khác nhau đang được áp dụng. Một số hội đồng và chính phủ sử dụng ngân sách cho việc này. Chẳng hạn, Chính phủ Canada khởi động chương trình "2 tỉ cây xanh" vào năm 2021, hỗ trợ tài chính cho các tỉnh bang, tổ chức và chính quyền bản địa để trồng cây trong vòng 10 năm. Tuy nhiên, ngân sách công ở khắp nơi đều eo hẹp nên mô hình cộng đồng như của Trees for Streets giúp người dân chủ động mà không phải chờ kế hoạch từ chính phủ.

Tại Philadelphia - Mỹ, tổ chức phi lợi nhuận Pennsylvania Horticultural Society (PHS) đã đào tạo hơn 6.500 người để hướng dẫn các nhóm cộng đồng trồng cây khắp thành phố này và họ là nhân tố giúp trồng được hơn 3.000 cây mỗi năm. Ông Andrew Conboy, một chuyên viên lâm nghiệp đô thị tại Philadelphia, cho biết: "Chúng tôi đặc biệt ưu tiên trồng các loài cây bản địa để phù hợp với động vật hoang dã và hệ sinh thái địa phương".

Tại Singapore, quỹ từ thiện Garden City Fund vận hành chương trình "Trồng một cây", cho phép cá nhân, tổ chức tài trợ chi phí và trực tiếp trồng tại các không gian xanh do họ quản lý. Trong khi đó, tổ chức bảo vệ môi trường Tree People ở miền Nam California - Mỹ có chương trình "Xanh hóa trường học", với đối tượng tham gia là phụ huynh, học sinh, giáo viên và lãnh đạo trường. Từ khi thành lập vào năm 1973 đến nay, tổ chức này đã làm việc với 3 triệu tình nguyện viên để trồng hơn 3 triệu cây, trong đó có 30.000 cây tại các trường học.

Quay lại chương trình Trees for Streets, có thể thấy dự án trồng cây còn đem lại lợi ích rất lớn khác - tăng cường kết nối cộng đồng. Ông Dan Snell, chuyên viên lâm nghiệp đô thị tại hội đồng Haringey, dẫn chứng: "Khu phố nơi mẹ tôi sống đột nhiên có rất nhiều cây xanh mới. Mẹ tôi còn gặp được nhiều hàng xóm chưa từng quen biết, dù bà đã sống ở đó hơn 30 năm. Thật tuyệt vời khi được kết nối cùng nhau!".