Thu phí đọc báo điện tử - xu hướng tất yếu

Báo Người Lao Động đã trở thành tờ báo mới nhất và hiếm hoi ở Việt Nam hiện nay áp dụng thu phí đọc báo điện tử. Chỉ với 100.000 đồng, độc giả được quyền truy cập không giới hạn chuyên mục này suốt 30 ngày. Có nhiều gói khác nhau để độc giả tùy chọn, kể cả trả phí theo từng bài. Độc giả không đăng ký thuê bao vẫn tiếp tục được đọc miễn phí tin - bài trên nld.vn, trừ chuyên mục "Dành cho bạn đọc VIP". Cách thức đăng ký và thanh toán rất đơn giản, an toàn thông qua sự hợp tác kỹ thuật với VCCorp, NAPAS và MoMo.

Báo Người Lao Động vừa kích hoạt cổng thu phí đọc báo điện tử.Ảnh: TẤN THẠNH

Trước đó, báo điện tử VietnamPlus của Thông Tấn Xã Việt Nam đã thử nghiệm từ năm 2012 và chính thức thu phí kể từ tháng 11-2018. Theo giới thiệu, các bài viết thu phí của VietnamPlus có nội dung phân tích chuyên sâu, phỏng vấn độc quyền… do tòa soạn tự sản xuất hoặc dịch lại theo nhượng quyền của các đơn vị báo chí lớn trên thế giới. Báo điện tử VietnamPlus cũng là cơ quan báo chí đầu tiên của Việt Nam thu phí đọc nội dung trên nền tảng online.

Tiếp đó, vào ngày 29-3-2021, Ngày Nay cũng đã trở thành tạp chí điện tử đầu tiên ở Việt Nam thu phí người đọc. Để có thể đọc và lưu trữ những bài báo trong chuyên mục "Special Today" trên Tạp chí điện tử Ngày Nay, bạn đọc trả phí với các gói thấp nhất là 10.000 đồng/tuần hay 25.000 đồng/tháng.

Có thể nói rằng việc thu phí đọc báo điện tử là một xu hướng của thế giới trong thời kỹ thuật số và online. Ngày càng có thêm nhiều cơ quan báo chí trên thế giới, từ những tờ báo địa phương đến các tờ báo có quy mô toàn cầu, áp dụng việc thu phí người đọc.

Việc thu phí đọc báo điện tử đã diễn ra từ lâu. Tờ báo kinh doanh Wall Street Journal (Mỹ) bắt đầu thu phí đọc báo điện tử vào năm 1997. Báo The New York Times (Mỹ) bắt đầu thu phí online từ tháng 9-2005 nhưng đến tháng 9-2007 phải tạm dừng hình thức này do yếu tố kinh doanh. Mãi tới tháng 3-2011, The New York Times mới áp dụng trở lại việc thu phí đọc báo điện tử nhưng có những điều chỉnh cho phù hợp hơn.

Có nhiều hình thức áp dụng việc thu phí đọc báo điện tử. Nhiều báo cho người ta đọc miễn phí thời gian đầu hay một số lượng tin - bài nhất định trước khi chuyển sang thu phí. Áp dụng nhiều nhất là cho đọc miễn phí các nội dung cơ bản, chỉ thu phí những bài hay chuyên mục đặc biệt. Có những tờ báo cho phép bạn đọc đọc đoạn đầu của bài báo rồi ẩn nội dung dành cho người trả phí. Báo Mỹ USA Today từng áp dụng hình thức chỉ cho đọc miễn phí thông tin trong ngày, còn muốn đọc các bài cũ thì phải trả 1 USD/bài.

Kinh nghiệm thực tế cho thấy để có thể thu phí người đọc online thành công, tờ báo phải đáp ứng 2 vấn đề quan trọng: Có mức phí phù hợp với các gói linh hoạt và có nội dung đặc biệt mang tính độc quyền. Với thực tế ở Việt Nam, các tờ báo chỉ nên thu phí với những nội dung chuyên biệt. Để có thể duy trì hình thức đọc báo thu phí này, các báo phải đầu tư những tuyến nội dung đặc biệt và độc quyền, có sức thu hút bạn đọc cao.

Tới thời điểm này, có lẽ không cần phải giải thích nhiều về việc vì sao phải thu phí đọc báo online. Đó là chuyện tất yếu. Vấn đề là các báo áp dụng ra sao để làm hài lòng bạn đọc. Tất nhiên, các tờ báo đi đầu ắt gặp khó khăn nhưng đó là sứ mạng mở đường cho một xu hướng mới về truyền thông.