Cựu chiến binh 25 năm làm "sứ giả đỏ"

Ngôi nhà nhỏ 40 m2 của ông Duật và bà Dinh nằm trong khu tập thể thuộc tổ dân phố số 10, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Trên bốn bức tường đã sờn vôi treo rất nhiều hình ảnh trong hoạt động hiến máu nhân đạo của gia đình ông suốt 25 năm qua.

Kiên trì vận động người dân tham gia hiến máu

Ông Duật tóc bạc như cước, đôi mắt sáng quắc, bước đi nhanh nhẹn lạ thường so với tuổi, đặc biệt có một trí nhớ hoàn hảo, tinh thần sống lạc quan.

Thời trẻ, ông Duật từng là sĩ quan chỉ huy của Bộ đội Tên lửa phòng không thuộc Tiểu đoàn 61, Đoàn Tên lửa Sông Đà. Ông Duật đã trực tiếp chiến đấu chống Mỹ từ năm 1965 đến năm 1972 ở Khu IV và thủ đô Hà Nội.

Trong chiến tranh khốc liệt, ông Duật đã phải chứng kiến đồng đội bị thương mất máu nhưng không có nguồn máu dự trữ chữa trị và đã hy sinh. Đặc biệt, năm 1967, khi ông Duật đang chiến đấu bảo vệ Hà Nội thì được tin bố vợ tương lai bị thương mất máu đưa lên bệnh viện huyện cấp cứu nhưng do không có máu truyền nên đã qua đời. Tất cả những điều đó để lại cho ông Duật nỗi xót xa.

Ông Duật tham gia hiến máu lần đầu tiên vào tháng 6-1966 tại Khu IV cùng với 4 đồng đội khác để lấy máu cứu chữa cho thương binh. Năm 1991, ông nghỉ hưu. Năm 1999, ông đăng ký hiến máu nhưng do bị huyết áp thấp nên ông không thể hiến máu.

Quyết không đứng ngoài cuộc, ông Duật xác định sẽ gắn bó với hoạt động hiến máu nhân đạo tại địa phương, trở thành một "sứ giả đỏ" tuyên truyền vận động người dân hiến máu. Ông Duật cho biết năm 1999, lúc ấy mỗi quận 1 năm chỉ tổ chức một lần hiến máu, ông đã vận động suốt cả một buổi chỉ được 3 người hiến.

Ông Duật có 10 năm giữ cương vị Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ phường Thanh Xuân Trung, ông coi đây là điều kiện và cơ duyên để ông tham gia hoạt động nhân đạo, tuyên truyền hiến máu. Bà Đặng Diễm Lệ, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ phường Thanh Xuân Trung, cho biết: "Trước kia chỉ có mỗi gia đình bác Duật hăng hái tham gia hiến máu nhưng chính nhờ nhiệt huyết của bác đã lan tỏa ra khắp phường, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đến nay, phường có 12 gia đình hiến máu tiêu biểu".

Nêu gương bằng cả gia đình hiến máu

Thời điểm 25 năm trước, do nhận thức của đa phần người dân chưa đầy đủ về hiến máu nên việc vận động rất khó khăn. Ông Duật đã đi từng ngõ gõ từng nhà để vận động, có người tin ông nhưng cũng không ít người hiềm nghi, thậm chí nói thẳng với ông rằng: "Ông thích thì cho con cháu nhà ông đi hiến chứ con cháu tôi không có máu để cho".

Không bỏ cuộc, ông vẫn tiếp tục hành trình trên chiếc xe đạp cũ và cuốn sổ trên tay. Ông Duật xác định rằng giờ muốn vận động người khác thì mình phải nêu gương đầu tiên nên ông đã về thuyết phục gia đình và ngay lập tức cả vợ con ông đều nhiệt tình tham gia hiến máu.

Bà Lê Thị Kim Dinh, vợ ông Duật, chia sẻ: "Ông ấy đưa đoàn đi hiến máu tôi cũng tham gia. Mấy ngày theo dõi thấy không ảnh hưởng sức khỏe, thế là từ đó cứ đúng hẹn 3 tháng tôi lại đi hiến máu. Tôi nghĩ đây vừa là phong trào và để lớp trẻ thấy được rằng tôi là người cao tuổi hiến máu không ảnh hưởng gì sức khỏe nên các cháu trẻ càng nhiệt tình tham gia".

"Tôi luôn mang theo cuốn sổ ghi chép lại thông tin người tham gia hiến máu, ghi đầy đủ họ tên ngày tháng năm sinh, nhóm máu, ngày hiến, hiến lần thứ mấy tôi đều ghi chép lại toàn bộ để theo dõi được sức khỏe của các cháu" - ông Duật cho biết.

Ông thường báo trước lịch hiến máu đến mọi người khoảng một tuần để cá nhân có sự chuẩn bị tốt nhất, bảo đảm chất lượng máu hiến. Vào các đợt hiến máu tình nguyện, gia đình ông lại đón các tình nguyện viên đến ăn sáng và nghe ông trao đổi về việc hiến máu trước khi lên đường tới địa điểm hiến. Ông bà thường trích lương hưu để làm bữa ăn nhẹ cho các tình nguyện viên, mỗi lần được khoảng 10 - 20 người tham gia.

Ông Duật cho biết trong 25 năm qua, ông đã vận động được 1.383 lượt người tham gia hiến máu, 1.281 đơn vị máu được cho đi, tương đương 420 lít máu và cứu chữa cho gần 4.000 bệnh nhân.

Trong gia đình ông, bà Dinh đã 13 lần hiến máu, con gái cả Lê Thanh Hà hiến 15 lần, con gái thứ hai Lê Thanh Nam hiến 112 lần, con trai út Lê Quyết Thắng hiến 95 lần và cháu ngoại Đào Ngọc Linh hiến máu 4 lần. Tổng cộng đại gia đình ông đã hiến máu khoảng 250 lần.

Em Đào Ngọc Linh, 20 tuổi, chia sẻ: "Em được sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiến máu nên em mong muốn được tham gia hiến máu từ khi còn nhỏ. Ngay khi đủ 18 tuổi em đã đăng ký hiến. Lần đầu tiên em hiến đúng vào ngày sinh nhật của em. Hiến xong em cảm thấy sức khỏe bình thường và hạnh phúc vì làm được một việc ý nghĩa".

Lưu giữ hình ảnh đẹp

Anh Phạm Văn Mạnh (phường Vạn Phúc, quận Hà Đông) cho biết: "Tôi tham gia hiến máu đã được 7 năm. Tôi được ông Duật vận động, hướng dẫn và hiểu biết nhiều về lợi ích của hiến máu nhân đạo. Sau mỗi lần hiến, ông đưa giấy chứng nhận và tấm ảnh đã ép plastic chụp khi các thành viên đang hiến máu khiến tôi cảm thấy rất xúc động và lưu giữ hình ảnh đẹp đó trong tim".

Tại lễ hội Xuân hồng 2010 được tổ chức ở sân vận động Mỹ Đình, Ban Tổ chức đã dành cho vợ chồng ông Duật một món quà rất ý nghĩa. Đó là tổ chức đám cưới kỷ niệm 35 ngày cưới của ông bà ngay tại lễ hội. Đến năm 2015, kỷ niệm 40 năm ngày cưới của ông bà, Ban Tổ chức lại tiếp tục tổ chức tròn 40 năm - đám cưới Xuân hồng cho ông bà. 

"Gia đình cảm thấy được xã hội ghi nhận thì phải làm công việc này tốt hơn, làm sao đóng góp được nhiều đơn vị máu tốt để cứu chữa người bệnh đến khi nào sức khỏe còn cho phép" - ông Duật tâm sự.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Nhữ, Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, cho biết: "Cứ khi nào Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương rơi vào tình trạng khan hiếm máu, thiếu máu trầm trọng như dịp Tết, hè hay dịch COVID-19 ảnh hưởng đến việc cung cấp nguồn máu thì bác Duật lại huy động cả gia đình đến hiến máu tình nguyện. 

Hiện nay, viện đang phối hợp với Hội Chữ thập đỏ các tỉnh nhân rộng mô hình gia đình hiến máu, dòng họ hiến máu bởi khi việc hiến máu đi từ gia đình, dòng họ, thôn bản, tổ dân phố phát triển lên thì mới thật sự bền vững".

"Ai ơi máu quý hơn vàng/ nhưng đừng vì thế bàng quan với đời/ hãy bớt một phần máu tươi/ ở trái tim đỏ cứu người hiểm nguy/ nếu cứu được hãy cứu đi/ ân tình đời sẽ trả khi bạn cần!" - ông Duật nhắn nhủ. 

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH