Đăng tin thất thiệt, hậu quả để lại rất thiệt

Gần đây, mạng xã hội xuất hiện nhiều tin đồn về việc ca sĩ Thủy Tiên, MC Quyền Linh... bị bắt. Thậm chí, nhiều video sử dụng công nghệ AI hình những người này bị bắt. Nhiều bạn đọc thắc mắc đến Báo Người Lao Động xử lý như thế nào với người đăng thông tin trên.

Giải đáp thắc mắc trên, luật sư Đào Thị Bích Liên – Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, cho biết về xử phạt vi phạm hành chính, điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với việc lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân. Với cá nhân thì phạt một nửa so với tổ chức, đồng thời buộc gỡ bỏ nội dung sai sự thật, khắc phục hậu quả.

Trong trường hợp sử dụng hình ảnh, giọng nói, khuôn mặt của người khác bằng công nghệ AI để dựng chuyện "bị bắt", "bị xử lý hình sự", nếu hành vi này gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng xấu đến dư luận xã hội hoặc làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín, danh dự, sự nghiệp của người bị hại thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo đó, người vi phạm có thể bị xử lý về tội  Làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 với hình phạt cao nhất là phạt tiền đến 30 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù đến 5 năm, kèm theo hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm. Thậm chí, người vi phạm có thể bị xử tội Vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) với khung hình phạt cao nhất là 7 năm tù, kèm theo phạt tiền từ 10-50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.

Ngoài ra, trường hợp lợi dụng quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin trên mạng xã hội để lan truyền tin đồn sai sự thật, video AI giả mạo, người thực hiện hành vi còn có thể bị xử lý theo Điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, với mức hình phạt cao nhất là phạt tù từ 2-7 năm nếu gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Căn cứ khoản 1 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 quy định mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm... Do đó, hành vi vu khống, xúc phạm người khác trên mạng xã hội khác là hành vi vi phạm pháp luật. Ngoài ra, việc lợi dụng không gian mạng để đưa thông tin sai sự thật xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân còn vi phạm quy định tại điểm d khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng năm 2018.

Cần tỉnh táo, không chia sẻ

Đặc biệt, thời gian gần đây xuất hiện tin đồn thất thiệt cho rằng ca sĩ Thủy Tiên, MC Quyền Linh và một số người nổi tiếng "bị bắt", "bị điều tra", kèm theo nhiều video, hình ảnh sử dụng công nghệ AI (deepfake) để dàn dựng cảnh bắt giữ, dẫn giải. Cần khẳng định rõ rằng, việc bịa đặt và lan truyền các nội dung này là hành vi bị nghiêm cấm theo Luật An ninh mạng, không được coi là quyền tự do ngôn luận. Hành vi lợi dụng công nghệ AI để mạo danh, gán ghép hành vi phạm pháp cho người khác không chỉ xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị hại mà còn gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội.

Bên cạnh trách nhiệm hành chính và hình sự, người bị bôi nhọ còn có quyền khởi kiện dân sự, yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm, xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại về tinh thần, vật chất theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Luật sư Đào Thị Bích Liên cảnh báo người sử dụng mạng xã hội cần tỉnh táo, không tin, không chia sẻ, không tiếp tay lan truyền các thông tin, video "bị bắt", "bị khởi tố" không xuất phát từ nguồn chính thống. Việc chia sẻ lại nội dung sai sự thật, dù không phải người tạo ra, vẫn có thể bị xử lý theo quy định của Luật An ninh mạng và pháp luật liên quan.