Đánh cược mạng con vì sợ... nộp phạt!

Vừa qua, tại đường số 7, Khu Công nghiệp Vĩnh Lộc, TP HCM, nhiều người chứng kiến cảnh tượng phẫn nộ: Một người đàn ông chở con gái nhỏ, thay vì chấp hành, đã lập tức quay đầu xe chạy ngược chiều vào dòng xe đông đúc khi thấy CSGT. Bất chấp sự hoảng sợ tột độ của đứa trẻ ngồi sau, người cha vẫn liều lĩnh "xin đường" cho hành vi sai trái của mình.

Đây là biểu hiện điển hình của tâm lý "có tật giật mình". Đáng nói, hành vi bỏ chạy khi thấy lực lượng chức năng không hề hiếm gặp khi tham gia giao thông. Rất có thể, chỉ vì sợ phạt một lỗi nhỏ như: không đội mũ bảo hiểm hay thiếu giấy tờ…, nỗi sợ vô lý đã lấn át lý trí và tình phụ tử. Từ một vi phạm hành chính, người đàn ông đã biến mình và con gái thành "con tin", đẩy hành vi vi phạm lên mức độ nguy hiểm, coi thường tính mạng của chính con mình và người đi đường.

Để ngăn chặn những hành vi liều lĩnh, bất chấp pháp luật này, chúng ta cần áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp, kết hợp cả công nghệ, chế tài và truyền thông.

Trước hết, giải pháp căn cơ là áp dụng triệt để công nghệ phạt nguội. Khi người vi phạm biết rằng ngay cả khi bỏ chạy, biển số xe của họ đã bị camera giám sát hoặc camera cá nhân của CSGT ghi lại và không thể trốn thoát, động cơ bỏ chạy sẽ tự động triệt tiêu.

Bên cạnh đó, chế tài xử phạt cho hành vi không chấp hành hiệu lệnh và bỏ chạy gây nguy hiểm phải đủ sức răn đe, cao gấp nhiều lần lỗi vi phạm ban đầu. Phải khiến người vi phạm hiểu rõ: Bỏ chạy là lựa chọn tốn kém và dại dột nhất.

Hơn nữa, cần minh bạch hóa quy trình và đơn giản hóa thủ tục. Cần đẩy mạnh việc trang bị camera cá nhân cho lực lượng chức năng khi làm nhiệm vụ, vừa là bằng chứng vừa giám sát quy trình. Đồng thời, thúc đẩy việc nộp phạt trực tuyến nhanh chóng qua Cổng Dịch vụ công hoặc ứng dụng ngân hàng. Khi thủ tục minh bạch và thuận tiện, tâm lý ngại hay sợ của người dân sẽ giảm, hạn chế các hành vi tiêu cực.

Cuối cùng, công tác tuyên truyền cần phải đổi mới. Thay vì chỉ hô hào chung chung, hãy sử dụng chính những hình ảnh (như người cha chở con bỏ chạy) để đặt câu hỏi thẳng vào trách nhiệm người lớn: "Bạn chọn nộp phạt hay chọn đánh cược tính mạng con mình?". Phải nhấn mạnh rằng với công nghệ giám sát hiện nay, không thể trốn thoát và việc bỏ chạy chỉ khiến bản thân nhận thêm tội.

Chỉ khi kết hợp đồng bộ các giải pháp trên, chúng ta mới có thể dần thay đổi ý thức nguy hiểm này và không còn phải chứng kiến những hình ảnh vi phạm tương tự.