ĐÁP SỐ CHO RÁC THẢI (*): Kỳ vọng năm 2025

Nhiều nhiệm vụ trong năm 2025 như nhanh chóng chuyển đổi phương tiện, thúc đẩy những dự án xử lý rác bằng công nghệ... được tin tưởng góp phần giúp TP HCM văn minh, thân thiện với môi trường hơn

Báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP HCM, liên quan các vấn đề giải bài toán về rác thải của thành phố.

. Phóng viên: Khi nào TP HCM triển khai phân loại rác thải theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, thưa bà?

- Phó Giám đốc Sở TN-MT TP HCM NGUYỄN THỊ THANH MỸ: Điều 75 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 quy định chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân được phân loại thành 3 nhóm. Đó là nhóm chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; nhóm chất thải thực phẩm và nhóm chất thải rắn sinh hoạt khác.

Sau buổi họp của Ban Cán sự Đảng UBND TP HCM ngày 18-11, Sở TN-MT đã dự thảo đề án phân loại CTRSH tại nguồn theo quy định của Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020. Dự thảo được trình UBND TP HCM xem xét, báo cáo lại Ban Cán sự Đảng UBND TP HCM trình Ban Thường vụ Thành ủy làm cơ sở cho việc triển khai.

Theo dự thảo đề án, TP HCM dự kiến triển khai phân loại 3 nhóm với lộ trình phù hợp hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường, công nghệ xử lý chất thải theo hướng dẫn của Bộ TN-MT. Trong năm 2025, UBND các quận huyện, TP Thủ Đức rà soát khối lượng thực phẩm tại địa phương và thực hiện phân loại làm 3 nhóm ở một số đối tượng phát sinh khối lượng lớn chất thải. Thành phố sẽ từng bước đánh giá hiệu quả thực hiện, đúc kết kinh nghiệm và nhân rộng ra các nhóm đối tượng còn lại.

. Đến nay, việc chuyển đổi phương tiện thu gom, vận chuyển đạt chuẩn vẫn chưa như kỳ vọng. Bà có thể nói rõ hơn vấn đề này?

- UBND TP HCM đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, bao gồm Công văn 4448/ 2018 về triển khai kế hoạch chuẩn hóa mẫu phương tiện thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn; Công văn 479/2022 về gia hạn thời gian chuyển đổi phương tiện thu gom chất thải rắn sinh hoạt. Theo đó, UBND TP HCM chấp thuận TP Thủ Đức và các quận hoàn tất công tác này chậm nhất đến hết năm 2023; các huyện hoàn tất chậm nhất đến hết năm 2025.

Rà soát, tổng hợp kết quả báo cáo từ những địa phương trên cho thấy TP HCM có tổng số lượng phương tiện thu gom, vận chuyển là 6.314 với 4.077 phương tiện đạt chuẩn, chiếm tỉ lệ 65%; còn lại không đạt chuẩn. 

Hiện nay, nhu cầu chuyển đổi phương tiện thu gom, vận chuyển mới là 1.776 phương tiện, gồm 984 thùng 660L, 792 ô tô chở rác. Con số này tương ứng với việc cần gần 220 tỉ đồng từ vốn vay Quỹ Bảo vệ môi trường để thực hiện.

Quỹ Bảo vệ môi trường TP HCM là tổ chức tài chính nhà nước trực thuộc Sở TN-MT, thực hiện chính sách hỗ trợ tài chính cho cá nhân, hợp tác xã, doanh nghiệp, tổ chức. 

Quỹ này hỗ trợ dự án chuyển đổi phương tiện thu gom (với hạn mức không quá 70% tổng mức đầu tư với mỗi dự án; thời hạn vay không quá 7 năm và mức lãi suất vay ưu đãi được điều chỉnh là 3,46%/năm). Đến nay, quỹ đã hỗ trợ vay ưu đãi 117 dự án, giúp chuyển đổi 145 phương tiện với tổng số tiền duyệt vay trên 135 tỉ đồng.

. Hiện nay, việc thu gom, vận chuyển rác thải vẫn còn tình trạng "mỗi nơi mỗi giá". Thành phố sẽ giải quyết vấn đề ra sao, thưa bà?

- Sau nhiều lần chỉnh sửa theo chỉ đạo của UBND TP HCM và ý kiến của các đơn vị liên quan, Sở TN-MT đã hoàn thiện dự thảo quy định giá cụ thể gửi Sở Tư pháp và Sở Tài chính thẩm định tại Công văn 3895/STNMT-CTR ngày 26-4.

Tuy nhiên, ngày 10-7, Chính phủ ban hành Nghị định 85/2024, quy định chi tiết một số điều của Luật Giá. Ở nghị định này, nội dung về lập phương án giá hàng hóa, dịch vụ, thẩm định phương án giá, trình và ban hành văn bản định giá đã có sự thay đổi lớn so với quy định trước đây. Ngoài ra, quy định về phương pháp định giá (xây dựng giá) cũng bị điều chỉnh bởi Thông tư 45/2024 của Bộ Tài chính...

Do đó, Sở TN-MT đã nghiên cứu triển khai lại việc lập phương án giá, thẩm định phương án giá và dự thảo quy định giá cụ thể dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH trên địa bàn thành phố theo Luật Bảo vệ môi trường từ quy định pháp luật nêu trên.

Ngày 15-11, Sở TN-MT đã hoàn thiện hồ sơ trình ban hành quy định giá cụ thể dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH gửi Sở Tư pháp thẩm định theo trình tự thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Sau khi có ý kiến thẩm định của Sở Tư pháp, Sở TN-MT sẽ hoàn chỉnh dự thảo quy định trình UBND TP HCM xem xét, ban hành theo thời hạn trước ngày 31-12-.

Hiện nay, người dân vẫn đóng tiền dịch vụ thu gom, vận chuyển theo mức giá cụ thể do UBND cấp huyện ban hành, áp dụng tại địa phương cho đến khi UBND TP HCM ban hành giá cụ thể áp dụng chung cho toàn thành phố. 

Áp dụng nhanh công nghệ tiên tiến

Để bảo đảm hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ Chương trình Giảm ô nhiễm môi trường giai đoạn 2020-2030, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường vừa có chỉ đạo một số nội dung quan trọng.

Trong đó, Sở TN-MT được giao tiếp tục chủ trì, rà soát phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương tham mưu cho UBND TP HCM ban hành cơ chế, chính sách liên quan lĩnh vực môi trường theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Bên cạnh đó, tập trung phối hợp, đôn đốc các bên liên quan đẩy nhanh tiến độ triển khai những dự án xây dựng nhà máy xử lý CTRSH áp dụng công nghệ tiên tiến, có thu hồi năng lượng, bảo đảm tiến độ về chỉ tiêu công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt được nêu trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP HCM lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025.

UBND quận 1 có nhiệm vụ nghiên cứu thực hiện thí điểm việc xử lý hành chính đối với hành vi vi phạm về môi trường ở những khu vực trung tâm, như: xả rác không đúng nơi quy định, viết vẽ bậy lên tường nơi công cộng...; báo cáo UBND TP HCM kết quả thực hiện trong quý IV/2024.

Ông Bùi Xuân Cường giao sở, ngành và đơn vị liên quan tiếp tục thực hiện nội dung được UBND TP HCM giao tại kế hoạch triển khai thực hiện Cuộc vận động "Người dân TP HCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch, xanh và thân thiện môi trường" giai đoạn năm 2022-2025 theo Quyết định 3709/2022. Kết quả gửi về Sở TN-MT để tổng hợp, báo cáo lên UBND thành phố.

_____________

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 10-12