Điểm nóng xung đột ngày 9-12: Đề xuất mới của Mỹ về hỗ trợ Ukraine

Dự luật quốc phòng trị giá 900 tỉ USD của Mỹ kiến nghị phân phối 400 triệu USD mỗi năm cho Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine (USAI) cho các năm tài chính 2026 và 2027. USAI là chương trình do Lầu Năm Góc dẫn đầu, cung cấp vũ khí cho Ukraine thông qua các hợp đồng với những công ty quốc phòng Mỹ.

Ông Olha Stefanishyna - Đại sứ Ukraine tại Mỹ - lưu ý dự luật có điều khoản yêu cầu Lầu Năm Góc thông báo cho Quốc hội trong 48 giờ về mọi quyết định hạn chế chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine. Theo ông Stefanishyna, chương trình USAI đang được gia hạn đến năm 2029.

Các nhà lập pháp cũng đang kêu gọi báo cáo thường xuyên hơn về khoản viện trợ của châu Âu cho Kiev.

Ngoài ra, dự luật dự kiến tăng lương cho quân nhân Mỹ, phân bổ thêm ngân sách cho lá chắn phòng không Vòm Vàng (Golden Dome), củng cố thế trận quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và cho phép triển khai quân nhân tại ngũ tới biên giới Mỹ - Mexico.

Hạ viện Mỹ dự kiến bỏ phiếu thông qua dự luật mới sớm nhất trong tuần này. 

Khác với người tiền nhiệm Joe Biden, Tổng thống Mỹ Donald Trump cắt giảm đáng kể viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh ông muốn làm trung gian cho thỏa thuận hoàng bình giữa Kiev và Moscow.

Kể từ khi nhậm chức hồi tháng 1, ông Donald Trump chưa phân bổ gói viện trợ quốc phòng mới nào theo PDA (Presidential Drawdown Authority). Thẩm quyền PDA cho phép tổng thống Mỹ xuất vũ khí từ kho dự trữ hỗ trợ đồng minh trong tình huống khẩn cấp. Ông Biden từng viện dẫn cơ chế này nhiều lần nhằm hỗ trợ Kiev. 

Thay vào đó, Nhà Trắng hiện bán vũ khí thông qua các đối tác NATO với chương trình Danh sách Yêu cầu Ưu tiên cho Ukraine (PURL).

Ngoài ra, ngày 8-12, 7 quốc gia thành viên EU đã kêu gọi khối này nhanh chóng xúc tiến đề xuất dùng tài sản bị đóng băng của Nga cung cấp tài chính cho Ukraine.

“Việc hỗ trợ Ukraine không chỉ là nghĩa vụ đạo đức mà còn vì lợi ích của chính chúng ta. Do đó, chúng ta phải nhanh chóng thúc đẩy đề xuất sử dụng số dư tiền mặt từ các tài sản bị phong tỏa của Nga cho Ukraine vay phục vụ mục đích bồi thường thiệt hại” - bức thư của lãnh đạo Estonia, Phần Lan, Ireland, Latvia, Lithuania, Ba Lan và Thụy Điển gửi tới Chủ tịch Hội đồng EU Antonio Costa và Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen.

Trước đó hôm 3-12, bà von der Leyen công bố hai phương án tài trợ cho Ukraine trong hai năm tới khi Kiev thiếu hụt tiền mặt trầm trọng. 

EU hiện chưa thể thống nhất về kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga. Phần lớn tài sản do Ngân hàng Euroclear (ở Brussels - Bỉ) quản lý và Bỉ lo ngại sẽ chịu rủi ro tài chính nếu sau này bị Nga đòi bồi thường.