Định vị Công đoàn phường, xã, đặc khu

Nhu cầu thay đổi Điều lệ Công đoàn là tất yếu để phù hợp với sự thay đổi của thực tiễn. Tham gia tích cực vào quá trình này, LĐLĐ TP HCM vừa tổ chức các buổi lấy ý kiến góp ý vào dự thảo Điều lệ Công đoàn Việt Nam với sự tham gia của chủ tịch Công đoàn phường, xã, Công đoàn các doanh nghiệp (DN) có đông công nhân - lao động trong KCX-KCN, Khu Công nghệ cao.

Cần có mô hình đặc thù

Nhằm phù hợp với bối cảnh thực tiễn, dự thảo Điều lệ Công đoàn Việt Nam có nhiều điểm mới tích cực. Trong đó, nhiều ý kiến quan tâm đến nội dung bổ sung khái niệm Công đoàn đặc thù gồm Công đoàn phường, xã, đặc khu, Công đoàn KCN, Công đoàn tập đoàn kinh tế, Công đoàn tổng công ty... và giao cụ thể trách nhiệm, quyền hạn cho các mô hình Công đoàn thuộc nhóm đặc thù này.

Góp ý nội dung này, ông Liêu Quang Vinh, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Freetrend (KCX Linh Trung I, TP HCM), cho biết nhất trí với mô hình Công đoàn phường, xã, Công đoàn KCN... là Công đoàn đặc thù. Theo ông Vinh, trước khi sắp xếp, Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở bám rất sát hoạt động của Công đoàn cơ sở, các hoạt động chăm lo đoàn viên, phong trào thi đua được triển khai nhanh chóng, phù hợp với các nhóm Công đoàn cơ sở trên từng địa bàn, đó là trợ lực rất lớn cho cơ sở. "Do vậy, trong giai đoạn có nhiều thay đổi về tổ chức, quy chế hoạt động, việc quy định Công đoàn đặc thù để đồng hành, hỗ trợ Công đoàn cơ sở là cần thiết" - ông Vinh nói.

Cũng thống nhất với quy định về Công đoàn đặc thù, nhưng bà Nguyễn Thị Tuyết Thanh, Chủ tịch Công đoàn phường Thạnh Mỹ Tây, TP HCM, cho rằng không nên có sự khác biệt về trách nhiệm, quyền hạn của các nhóm thuộc Công đoàn đặc thù. Bên cạnh đó, bà cho rằng, sau khi sắp xếp, quy mô của một số Công đoàn phường, xã rất lớn, tương đương với một quận trước đây. 

Tuy nhiên, với các quy định hiện nay thì nhiều trường hợp, Công đoàn phường rất thụ động. Vì vậy, cần làm rõ vị trí, vai trò, xác định rõ chức năng, quyền hạn của Công đoàn phường trong các mặt công tác để nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới. Ngoài ra, nếu đã giao trách nhiệm đôn đốc thu kinh phí cho Công đoàn phường, xã thì nên có cơ chế phân phối tài chính phù hợp để chủ động trong thực hiện nhiệm vụ và chăm lo tốt nhất cho đoàn viên - lao động.

Ông Huỳnh Văn Tuấn, Ủy viên Ban Thường vụ LĐLĐ TP HCM, cho rằng Điều lệ Công đoàn cần làm rõ khái niệm về Công đoàn phường xã, đặc khu, từ đó giao rõ trách nhiệm, quyền hạn để phát huy vai trò của mô hình này, bảo đảm phù hợp với các quy định cũng như bối cảnh thực tiễn hiện nay.

Đề xuất thay đổi cách tính đóng đoàn phí

Tại các buổi góp ý, nhiều ý kiến của cán bộ Công đoàn cho rằng thu đoàn phí Công đoàn đúng theo quy định hiện nay là rất khó khăn, bởi khó xác định mức tiền lương của từng đoàn viên.

Đại diện Công đoàn Công ty TNHH Intel Products Việt Nam (Khu Công nghệ cao, TP HCM), cho biết theo quy định thì việc đóng đoàn phí phụ thuộc vào mức lương của mỗi người lao động (NLĐ). Nhưng tại các DN đầu tư nước ngoài (FDI), việc công khai bảng lương của từng NLĐ là rất khó khăn, nếu làm không khéo sẽ gây ảnh hưởng đến mối quan hệ lao động trong DN.

Vì lý do này, nhiều Công đoàn cơ sở vẫn áp dụng cách thu đoàn phí trên một mức cố định. Nhưng cách làm này chưa phù hợp với quy định về thu đoàn phí. Do đó, Công đoàn công ty đề xuất nên thay đổi cách tính đóng đoàn phí bằng 0,5% hoặc 1% trên mức lương tối thiểu vùng để có sự thống nhất về mức đóng giữa các đoàn viên. "Tôi cho rằng như vậy sẽ dễ dàng nhận được sự đồng thuận của NLĐ, đồng thời thuận lợi hơn cho Công đoàn cơ sở khi thực hiện thu đoàn phí cũng như dễ dàng cho công tác kiểm tra về thu, chi đoàn phí" - đại diện Công đoàn công ty cho biết.

Thống nhất với quan điểm trên, ông Trần Minh Hùng, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH MM Mega Market (phường Bình Trưng, TP HCM), cũng cho rằng việc xác định mức đóng đoàn phí dựa trên mức lương tối thiểu vùng là phù hợp. "Mức lương tối thiểu vùng dù cố định tại từng thời điểm nhưng được điều chỉnh thường xuyên và công khai nên sẽ rất thuận lợi cho việc xác định mức thu. Bởi thực tế, Công đoàn cơ sở rất khó xác định tiền lương hằng tháng của từng đoàn viên để thu kinh phí" - ông Hùng nêu.