Hiến kế giảm ùn tắc cửa ngõ sân bay Tân Sơn Nhất

Mặc dù TP HCM đã đầu tư 5 cầu vượt, mở rộng đường Hồng Hà, Bạch Đằng, Cộng Hòa đoạn qua nút giao Lăng Cha Cả nhưng cửa ngõ sân bay Tân Sơn Nhất vẫn thường xuyên xảy ra tình trạng kẹt xe nghiêm trọng. Nay tiếp tục xây dựng đường nối Trần Quốc Hoàn - Cộng Hòa cùng hàng loạt dự án giao thông khác, liệu có giải quyết dứt điểm tình trạng kẹt xe?

Nhiều bất cập

Đường Cộng Hòa là trục chính kết nối quận 12, Tân Phú, Tân Bình với trung tâm thành phố và sân bay. Theo dữ liệu quan trắc của Trung tâm Quản lý Giao thông Đô thị (Sở Giao thông Vận tải), mật độ giao thông trên tuyến đường này đã vượt 110% thiết kế. 

Nút giao Cộng Hòa - Hoàng Hoa Thám dù có cầu vượt nhưng lại là "điểm đen" kẹt xe mới phát sinh khi mặt cầu vượt chiếm phần lớn không gian mặt đường mà bề rộng lại quá hẹp nên trở thành điểm nghẽn hai phía đầu cầu.

Dọc tuyến có nhiều vị trí đường ngang dễ xảy ra xung đột giao thông mà nhất là vào giờ cao điểm, trong đó có đoạn đường Út Tịch vốn nút thắt nhưng cho phép rẽ trái đã gây giao cắt trực tiếp với dòng xe đi thẳng. Ngoài cách thức tổ chức giao thông, thời lượng đèn tín hiệu cũng chưa phù hợp. Ví dụ chu kỳ đèn xanh trên đường Cộng Hòa có lưu lượng xe rất lớn nhưng chỉ 50-60 giây; những đường ngang từ 30-40 giây, chưa kịp thoát ra khỏi nút giao đã xung đột.

Trên đường Trường Sơn, Hồng Hà, Bạch Đằng có bản cấm nhưng nhiều taxi, ô tô công nghệ đậu chờ khách chiếm phần lớn mặt đường.

Giải pháp chống kẹt xe cho cửa ngõ sân bay đang được cơ quan chức năng nhắm tới, bên cạnh triển khai hàng loạt dự án mở rộng đường và làm hầm chui, đề xuất hạn chế xe tải qua khu vực. Có thể tiến đến cấm xe tải lưu thông trên các đoạn, tuyến đường này từ 6 giờ đến 22 giờ.

Ban hành mệnh lệnh hành chính để hạn chế lưu thông, cấm xe tải là công việc rất đơn giản với cơ quan quản lý ngành giao thông. Tuy nhiên, cần xem xét tổng thể các mặt lợi ích và hạn chế để có những giải pháp phù hợp hơn. Ví dụ, xe tải lưu thông qua lại khu vực không nhiều, chủ yếu chở xăng dầu và hàng thiết yếu ra vào sân bay. Hơn nữa, nếu cứ nhân rộng cách làm hạn chế lưu thông và cấm xe tải sẽ ảnh hưởng hoạt động kinh doanh, sản xuất.

Sẽ phản tác dụng nếu mệnh lệnh hành chính đưa ra mà không xét tới thực tế. Ngay cả người thực thi cũng lúng túng khi triển khai, làm theo ý kiến cơ quan quản lý nhiều hơn là trên cơ sở khoa học và kiến tạo. Như vậy khó có thể giải quyết dứt điểm nạn kẹt xe.

Có cái nhìn tổng thể, hoạch định khoa học

Nên chăng thực hiện đồng bộ các giải pháp có thể làm ngay để chặn đà kẹt xe nhưng không tốn kém nhiều. Như tổ chức lại giao thông trong khu vực, phân làn theo vòng xoay lớn đường Trường Chinh - Hoàng Văn Thụ - Cộng Hòa như cách làm cho nút giao ngã tư Bảy Hiền.

Giảm xung đột tại các vị trí giao cắt, hạn chế quay đầu xe trên đường Cộng Hòa, thay vào đó ưu tiên quay đầu xe dưới chân cầu vượt Lăng Cha Cả, không rẽ trái tại đường Út Tịch. 

Giờ cao điểm, tăng cường CSGT và thanh tra giao thông điều tiết các dòng phương tiện, điều chỉnh lại chu kỳ đèn tín hiệu theo hướng tăng thời lượng đèn xanh lên tối thiểu 2 phút trên đường Cộng Hòa và 1 phút tại đường ngang. Nút giao Cộng Hòa - Hoàng Hoa Thám, cầu vượt chỉ giành cho ô tô, xe máy lưu thông phía dưới sẽ trật tự hơn và giảm xung đột giao thông.

Xử lý triệt để các vi phạm lấn tuyến, vượt ẩu, chiếm dụng lòng lề đường trong đó có đậu xe trên các đường Trường Sơn, Hồng Hà, Bạch Đằng; nên gắn thêm camera để phạt nguội. Ưu tiên cho phương tiện ra vào sân bay, có dành làn riêng trên đường Trường Sơn và phân luồng giao thông giảm tải qua các trục đường ngang Trà Khúc, Sông Đà, Sông Đáy, Đồng Nai, Tiền Giang, Phan Đình Giót để các phương tiện không nhất thiết phải đi qua đường Trường Sơn.

Ngoài ra, xem xét thu hẹp hàng rào công trình xây dựng đang chiếm dụng mặt đường, thi công cuốn chiếu, làm xong đến đâu tái lập đến đó.

Việc thiết kế, đầu tư, mở rộng mặt đường cần có kế hoạch và tính toán sao cho đạt được mục tiêu, chứng minh hiệu quả. Công tác phối hợp triển khai phải thực chất, số liệu áp dụng tính toán được cập nhật kịp thời, có điều tra khảo sát, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ra quyết định sẽ giúp hạn chế tối đa những bất cập, sai lầm. Nên thực nghiệm, thử nghiệm ở một địa bàn có quy mô nhỏ hay phạm vi nào đó nhưng có tính cách đại diện nhằm kiểm định trước, hạn chế các trường hợp công trình làm xong đã quá tải, tiếp diễn kẹt xe.

Nâng cấp, mở rộng hay xây dựng mới cầu đường đòi hỏi nhà quản lý phải có cái nhìn tổng thể, hoạch định một cách khoa học với mục tiêu rõ ràng và cụ thể, lường trước những phát sinh, dự báo giao thông, đánh giá mức độ khả thi trước mắt và lâu dài, giải quyết bài toán so sánh giữa lợi ích và chi phí, như vậy sẽ hiệu quả hơn.