Kính trong tuổi thanh xuân

Câu hát nức nở đó là lời của một người cha bị tù oan sau 20 năm trở về quê xưa để gặp lại người yêu và con trai thì xảy ra vụ nổ súng làm chết người, mà nạn nhân chính là kẻ thù, còn thủ phạm chính là con trai ông… Không đành lòng để con chịu tội nên ông đã nhận thay…

Kính trọng tuổi thanh xuân thực ra không phải điều mà chỉ có người cha, người mẹ dành cho con cái của mình. Trong một số câu chuyện, những người có tuổi cảm thấy mình không còn đủ sức để đương đầu với thử thách có thể có những hy sinh để thế hệ sau tiếp nối con đường của mình đang đi dở. Tướng quân người nước Tần Phàn Ư Kỳ chẳng phải cũng muốn giết Tần Thủy Hoàng đó sao, nhưng rồi khi chạy trốn sang nước Yên, ông đã bất lực và giành lấy cái chết để Kinh Kha có được "món quà ra mắt" là chiếc thủ cấp mà dâng lên bạo chúa, mong người tráng sĩ có cơ hội ra tay… Hay những năm 1920, các chí sĩ yêu nước lão thành như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh… thấy con đường đi của mình vào ngõ cụt, không thể cứu được nước nhà, nên đã gửi gắm vào thế hệ trẻ hơn như Nguyễn Ái Quốc, Nguyễn An Ninh…, mà đặc biệt kỳ vọng vào lối đi của Nguyễn Ái Quốc, người sau này trở thành lãnh tụ vĩ đại của dân tộc…

Kính trọng tuổi thanh xuân còn là sự tôn trọng và có niềm tin vào tuổi trẻ, có thể gặt hái được nhiều thành tựu lớn lao hơn thế hệ cha anh. Những người trẻ thường có khát vọng, có nhiệt huyết, có sự năng động và nhất là nhiều người được học hành tốt hơn, nên phần đông luôn muốn thể hiện và thực tế có điều kiện thể hiện năng lực của mình. Một Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản mới 16 tuổi đã khẳng định tinh thần quyết chiến mạnh mẽ, có ý nghĩa thúc giục những bậc đàn anh xung trận. Một Lý Tự Trọng 17 tuổi dõng dạc trước tòa đại hình của thực dân đầy đanh thép: "Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác", đã khích lệ biết bao người xông pha vào con đường máu lửa mà đầy vinh quang đó. Một Nguyễn Bá Ngọc mới 13 tuổi đã dũng cảm băng qua lửa đạn để cứu những em nhỏ và sự hy sinh của anh trở thành động lực cho bao thiếu niên khác cũng như rất nhiều người lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước…

Ở một góc nhìn khác, kính trọng tuổi thanh xuân còn là sự tôn trọng tuổi trẻ của mình, thay vì cứ để cho nó lạnh lùng, hờ hững trôi qua một cách âm thầm, lặng lẽ. Ai cũng có một thời tuổi trẻ và tuổi trẻ sẽ đi qua mà không bao giờ trở lại. Có lẽ sẽ rất nhiều người nhớ đến câu nói nổi tiếng của nhân vật Pavel Korchagin: "Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí…". Đây là câu nói hay, được nhiều người tâm đắc khi đọc cuốn "Thép đã tôi thế đấy" của nhà văn Liên Xô Nikolai Alexeevich Ostrovsky. Câu nói ấy thực sự thôi thúc chúng ta hãy sống vì những ước mơ của mình, sống cuộc đời mà mình muốn, trở thành người mà bản thân vẫn ao ước, ngay từ lúc này, tức là ngay từ khi còn trẻ.

Bác Hồ cũng từng nói một câu nổi tiếng: "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ.Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội". Mùa xuân là mùa khởi đầu của một năm và mùa xuân luôn là mùa đẹp nhất, dồi dào sức sống nhất trong năm; mùa xuân còn là mùa của hy vọng, của hạnh phúc… Trong khi đó, một đời người khởi đầu từ tuổi trẻ; tuổi trẻ là tuổi của mùa xuân cuộc đời, bởi tuổi trẻ giàu sức sống, giàu nghị lực, giàu nhiệt huyết và giàu sự sáng tạo; tuổi trẻ luôn sôi nổi, dám dấn thân và sẵn sàng vượt qua mọi gian khổ, hy sinh… Chính tuổi trẻ là những người đi đầu trong lao động, sản xuất và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc… Tuổi trẻ là tương lai của một đất nước, một xã hội và là nền tảng, tiền đề của chính bản thân mỗi người.

Rõ ràng, một người sẽ trưởng thành hơn, năng động hơn, có nhiều thành công hơn nếu tuổi trẻ của họ thực sự sôi động, có chất lượng, thông qua việc mạnh dạn trải nghiệm, sẵn sàng thể hiện mình, chấp nhận va vấp và biết cách đứng dậy sau mỗi lần ngã… Với những người trẻ, không nên chỉ vùi đầu vào học, cũng không phải chăm chăm vào việc tận dụng tuổi trẻ mà cần sử dụng một cách hợp lý, hiệu quả tuổi trẻ, sức trẻ của mình. Học là điều bắt buộc để khám phá thế giới tri thức nhưng cũng cần mạnh dạn khám phá cuộc sống, thông qua các hoạt động xã hội, các phong trào tình nguyện, các chuyến đi xa…, đồng thời luôn quan tâm đến việc kết nối với mọi người để hòa chung với thời cuộc. Ai đó đã nói: "Trải nghiệm cho ta cuộc sống thật". Quả vậy, không mạnh dạn trải nghiệm thì ta sẽ không được sống một cuộc sống đúng nghĩa, hay chỉ có một cuộc sống nhạt nhẽo, thụ động, không nhiều điều để nhớ.

Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) trong nhật ký của mình gần như liên tục tự nhắc nhở bản thân phải làm việc, phải năng động, phải mạnh dạn hơn nữa vì ông luôn thấy mình đang già, dù chỉ mới bước qua tuổi 30… Nếu chúng ta biết rằng rất nhiều nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ đã thành danh khi chưa đầy 20 tuổi, như Vũ Trọng Phụng, Nguyên Hồng, Chế Lan Viên, Văn Cao, Nguyễn Đình Thi… thì cái lo lắng của tác giả "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" là rất dễ hiểu. Bởi khi ta không tôn trọng tuổi trẻ của mình, để nó trôi qua một cách vô vị, lãng phí thì cuộc đời còn lại sẽ khuyết mất nhiều trang mà ta không bao giờ lấp đầy được.

Kính trọng tuổi thanh xuân có thể trở thành một thành ngữ chỉ một thái độ, một quan niệm sống tích cực. Đó là phải biết tôn trọng những người trẻ tuổi, chính họ đang và sẽ làm chủ đất nước, làm chủ xã hội và là tương lai của nhân loại. Đó là phải biết yêu quý tuổi trẻ của mình, chính quãng thời gian này có ý nghĩa ươm mầm cho một đời người.

Cho nên, khi nghe bài "Those were the days" của Mary Hopkin, hẳn nhiều người sẽ có đồng cảm, nếu để tuổi trẻ của mình hoài phí thì một ngày nào đó, ta sẽ thốt lên đầy tiếc nuối: Ôi những ngày xưa đó nay đâu…